افغانستان

د ۲۰۰۱ کال د سپتمبر له یوولسمې ۲۲ کاله وروسته؛ له القاعدې سره د طالبانو اړیکې پر خپل ځای دي

له نن دوه ویشت کاله وړاندې د سپټمبر په یوولسمه د القاعدې بریدګرو د امریکا په نیویارک کې د نړیوال سوداګریز مرکز ودانۍ په نښه کړې.

امریکا د القاعدې او طالبانو د ځپلو لپاره د خپل تاریخ تر ټولو اوږده جګړه پیل کړه. خو له دوو لسیزو وروسته له طالبانو سره په تړون کولو له افغانستانه ووت. له افغانستانه د امریکايي ځواکونو وتل یو ځل بیا واک ته د طالبانو د رسېدو لامل شول. خو د ملګرو ملتونو د امنیت شورا راپورونه ښيي چې د طالبانو او القاعدې اړیکې لا هم پر ځای پاتې دي.

د القاعدې ۱۹ بریدګرو د امریکا په نیویارک کې د نړیوال سوداګریز مرکز ودانۍ په نښه کړې. نږدې درې زره تنه مړه او شاوخوا درې زره ټپیان شول.

د متحده ایالاتو ولسمشر جورج بوش وايي: «د امریکا پوځ د القاعدې ترهګرو کمپونو او د طالبانو د رژیم پر پوځي تاسیساتو خپل بریدونه پیل کړل.»

متحده ایالاتو د القاعدې او د هغه د مشر اسامه بن لادن د موندلو لپاره په خپل تاریخ کې تر ټولو اوږده جګړه پیل کړه. په افغانستان کې د القاعدې او طالبانو پر ضد د امریکا په ​​ملاتړ له جوړ شوي حکومت سره اوږه په اوږه.

خو له دغو وژونکو بریدونو لس کاله وروسته اسامه بن لادن په ۲۰۱۱ کال می میاشت کې په پاکستان کې د امریکايي پوځیانو له خوا وژل کیږي.

د ۲۰۲۰ کال د فبرورۍ په ۲۹مه، له شل کلنې جګړې وروسته، امریکا نور د خپل دښمن پر وړاندې ګوته له ماشې لېرې کوي او خپل دښمن طالبانو ته د دوستۍ لاس ورکوي.

جوبایډن له افغانستانه د خپلو ځواکونو د بشپړ وتلو امر ورکوي؛ د ۲۰۲۱ کال د سپټمبر تر یوولسمې د بې قید او شرط وتلو.

د متحده ایالاتو ولسمشر جو بایډن وایي: «د دې وخت دی چې امریکايي پوځیان کور ته راستانه شي.»

د ۲۰۲۱ کال د اګست په پنځه‌لسمه طالبان په کابل کې ولسمشرۍ ماڼۍ ته ورسېدل او د دوهم ځل لپاره یې په افغانستان کې واک ترلاسه کړ.

د سپټمبر د یوولسمې له بریدونو دوه ویشت کاله وروسته، د ملګرو ملتونو امنیت شورا لا هم له افغانستانه د نړیوالې ترهګرۍ د ګواښ او د داعش او القاعدې په ګډون د طالبانو تر سیوري لاندې د شاوخوا شلو ترهګرو ډلو د شتون او فعالیت په اړه خبرې کوي.

د افغانستان د ملي امنیت شورا د ګواښونو د ارزونې پخوانی رییس آرین شریفي وايي: «نن هم په افغانستان کې څو ډلې شتون لري، په سر کې یې لا هم القاعده ده او نورې هغه ډلې چې له القاعدې سره لاس لري، د دوی په څنګ کې د داعش خراسان څانګه ده چې نن ورځ یې د ګواښ ځواک د افغانستان له پولو ها خوا شته او محسوسیږي.»

د امنیت شورا په وینا، د طالبانو او القاعدې ترمنځ اړیکې د پخوا په څېر ګرمې دي. که څه هم همدا تېر کال ایمن الظواهري په کابل کې د طالبانو د سترګو لاندې ووژل شو او جوبایډن هم د القاعدې په ځپلو کې له امریکا سره د طالبانو د همکارۍ خبره وکړه.

د پوهنتون استاد نصرالله ستانکزی وايي: «زما په اند، امریکایان پرته له کومې لاسته راوړنې له سیمې ووتل او هغو ډلو ته چې دوی یې تعقیبول د دوحې د تړون له لارې یې مشروعیت ورکړ. له بده مرغه د هغې اصلي تاوان د افغانستان خلکو ورکړو.»

طالبان د سرتاسري امنیت خبره کوي، سیمه او نړۍ اوس هم د نړیوال تروریزم له ګواښ څخه اندېښمنه، خو د افغانستان خلک د دې بدلونونو اصلي قربانیان دي، ډېرو د طالبانو د رژیم تر سیوري لاندې خپل اساسي حقونه له لاسه ورکړل او لوږه یو ځل بیا ځورونکې ده.