افغانستان

بیست‌ودو سال پس از یازدهم سپتمبر ۲۰۰۱؛ رابطه طالبان با القاعده هنوز پا برجاست

بیست و دو سال پیش از امروز یعنی در یازدهم سپتمبر  ۲۰۰۱ مهاجمان القاعده برج‌های مرکز تجارت جهانی را در نیویارک ایالات متحده هدف قرار دادند. پس از این حمله ایالات متحده برای سرکوب القاعده و طالبان وارد طولانی‌ترین جنگ تاریخ‌ خود شد و  پس از دو دهه حضور در افغانستان با بستن پیمان با طالبان افغانستان را ترک کرد.

خروج نظامیان امریکایی از افغانستان باعث به قدرت رسیدن دوباره طالبان شد و گزارش‌های شورای امنیت ملل متحد نشان می‌دهد که رابطه‌ی طالبان و القاعده هنوز پابرجاست.

در حمله به برج‌های تجارت جهانی در نیویارک ۱۹ مهاجم القاعده شرکت داشتند. حمله‌ای که در آن نزدیک به ۳ هزار تن جان خود را از دست دادند و حدود ۳ هزار تن دیگر زخمی شدند.

جورج بوش، رییس جمهور وقت آمریکا در تاریخ هفتم اکتوبر در واکنش به این حمله گفت: «ارتش ایالات متحده حملات خود را به اردوگاه‌های هراس‌افگنان القاعده و تاسیسات نظامی رژیم طالبان آغاز کرد.»

ایالات متحده برای پیدا کردن رد پای القاعده و رهبر آن یعنی اسامه بن لادن وارد طولانی‌ترین جنگ تاریخ خود شد و شانه به شانه حکومت شکل‌گرفته‌ تحت حمایت‌اش در برابر القاعده و طالبان در افغانستان جنگید.

اسامه بن‌لادن اما ده سال پس از این حملات مرگبار در می ۲۰۱۱ در پاکستان و در عملیات ویژه نظامیان امریکایی کشته شد.

در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ سرانجام امریکا پس از بیست سال جنگ در افغانستان قید جنگ را زد و با دشمن خود یعنی طالبان در دوحه قطر دست دوستی ‌داد و پس از آن جو بایدن دستور خروج کامل نیروهایش از افغانستان را صادر کرد.

جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده در ۱۴ اپریل ۲۰۲۱ گفت: «زمان آن است تا نیروهای امریکایی به خانه برگردند.»

پانزدهم اگست ۲۰۲۱ بود که طالبان به ارگ ریاست جمهوری در کابل رسیدند و برای دومین بار قدرت را در افغانستان به دست گرفتند.

حالا بیست و دو سال پس از حملات یازدهم سپتمبر ، شورای امنیت ملل متحد از تهدید هراس‌افگنی جهانی از خاک افغانستان و حضور و فعالیت حدود بیست گروه هراس‌افگن به شمول داعش و القاعده در این کشور سخن می‌زند.

آرین شریفی؛ رییس پیشین ارزیابی تهدیدات شورای امنیت ملی افغانستان در این باره می‌گوید: «گروه‌های معتدد فرامرزی امروز در افغانستان حضور دارند که در صدرشان القاعده است و گروه‌های مختلفی که با القاعده هم دست هستند. در پهلوی آن‌ها، شاخه خراسان داعش وجود دارد که امروز قدرت تهدید آن بسیار دورتر از مرزهای افغانستان وجود دارد و محسوس است.»

به گفته شورای امنیت، رابطه طالبان با القاعده به همان گرمی سابق‌ است. این درحالی است که سال گذشته ایمن الظواهری رهبر القاعده زیر ریش طالبان در شهر کابل از سوی هواپیماهای بی‌سرنشین امریکایی کشته شد. با این حال، جو بایدن از همکاری طالبان با ایالات متحده در سرکوب القاعده سخن گفته است.

نصراالله استانکزی، استاد دانشگاه در این باره می‌گوید: «امریکایی‌ها بدون دستاورد از نظر من از منطقه برآمدند. آن‌ هم برای گروه‌هایی که تحت نام تروریست‌ها آن‌ها را تعقیب می‌کردند و از طریق توافقنامه دوحه به آن‌ها مشروعیت دادند. متاسفانه تاوان اصلی آن را مردم افغانستان داد.»

طالبان این روزها درحالی دم از امنیت سراسری می‌زنند که منطقه و جهان همچنان نگران تهدید هراس‌افگنی هستند. مردم افغانستان هم که قربانی اصلی این تحولات هستند، بسیاری از حقوق بنیادین خود را در زیر سایه طالبان از دست داده‌اند و گرسنگی بار دیگر در کشور بیداد می‌کند.