نړۍ

د اردوغان پروړاندې د مخالفو ګوندونو د ایتلاف ترمنځ اختلافات

د ترکیې اپوزیسیون ایتلاف چې د اردوغان پروړاندې له شپږو مهمو ګوندونو څخه جوړ شوی، د جمعې په ورځ وروسته له هغې د سقوط له خطر سره مخامخ شو چې یوه مشر یې د ولسمشر رجب طیب اردوغان پر ضد د ګډ نوماند له ملاتړه ډډه وکړه.

په ترکیه کې د شپږو مهمو مخالفو ګوندونو د ایتلاف مشران چې د «شپږ کسیز میز» په نوم یادېږي، په راتلونکو ټاکنو کې له د رجب طیب اردوغان سره د سیالۍ لپاره د یوه نوماند د ټاکلو په موخه راټول شوي وو، خو دغه ایتلاف وروسته له دې چې د ترکیې ښه ګوند (Iyi Partisi) د ترکیې د خلکو د جمهوري غوښتونکي ګوند د مشر کمال کلیچدروغلو له ملاتړه ډډه وکړه، له بندون سره مخ شوی دی.

که څه هم د دغه «شپږ کسیز مېز» د نورو پنځو ګوندونو مشرانو د اردوغان د مخالف اصلي سیکولر ګوند مشر کمال کالیچدروګلو ملاتړ کړی چې د دې هېواد په راتلونکو ولسمشریزو ټاکنو کې له هغه سره سیالي وکړي، خو د دې ګوند مشر میرل اکسنیر د ترکیې د «ښه» ملتپال ګوند له هغه سره خپل مخالفت اعلان کړی او وړاندیز یې کړی چې د استانبول ښاروال اکرم اماموغلو او یا د انقرې ښاروال منصور یووس چې دواړه د ترکیې د خلکو د جمهوریت غوښتونکي ګوند غړي دي، باید د دې جرګې لپاره نوماند شي.

له دغې غونډې وروسته اغلې اکشانر رسنیو ته وویل: «زه په دې خبره خواشینې یم، خو پرون د شپږ کسیز میز په خپلې پرېکړې سره د ترکیې ولس د ریښتینې ارادې د څرګندولو توان له لاسه ورکړ.»

مېرمن اکشانر ټینګار وکړ، که څه هم د هغې پر ګوند فشار راوړل شوی چې د کمال کلیچدروګلو له نوماندۍ سره موافقه وکړي، خو هغه به دا غوښتنه ونه مني.

د ترکیې سیاسي اپوزیسیون له څه باندې یو کال راهیسې د یوه کاندید په سر موافقې ته نه دی رسېدلی.

د سیاسي چارو کارپوه انتوني سکینر د فرانسې خبري اژانس ته وویل: «د کلچدروګلو د اکسینر ردول د ترکیې د سیاسي اپوزیسیون د ټاکنیزو امکاناتو لپاره یو جدي ګوزار دی. هغه ټاکنې اردوغان ته په یوه پلیټ کې وسپارلې.»

نوموړي ټینګار وکړ چې د خپلې بریا چانس زیاتولو لپاره، د ترکیې سیاسي اپوزیسیون باید خپل اختلافات لږ تر لږه په موقتي توګه یوې خوا ته کړي او د اوسني ولسمشر د ننګولو لپاره سخت کار وکړي.

 په ۲۰۱۹ کال کې د ترکیې د دولت مخالفو ګوندونو خپل اختلافات یوې خوا ته کړل او د ښاروالۍ په ټاکنو کې یې د اردوغان ګونه د ګوښه کولو لپاره یو لاس شول او د ترکیې په درېیو لویو ښارونو استانبول، انقرې او ازمیر کې یې د ښاروالۍ سیالۍ وګټلې او د اردوغان د سیاسي ګوندونو لمن یې پراخه کړه. په دوی کې نه پاشل کېدل هم مات شول.

 اکسنر وویل، د هغه ګوند وړاندیز کړی چې د عامه ټول‌پوښتنو د پایلو پر بنسټ دې یو متحد نوماند وټاکل شي او یا دې د استانبول یا انقرې ښاروال وټاکل شي.

ملتپاله او وینا کوونکې میرل اکسنر د ترکیې په کورني سیاست کې له څو مشهورو میرمنو څخه ده.

له هغې ویجاړونکې زلزلې درې میاشتې وروسته چې څو ولایتونه یې ولړزول او تر ۴۵ زرو ډېر کسان یې ووژل، ترکیه به د مې میاشتې پر ۱۴ د حساسو ټاکنو پر لور ولاړه شي.

اردوغان په دې اونۍ کې هغه ګنګوسې رد کړې چې ګوندې ټاکنې به د زلزلې د ناورین له امله وځنډول شي او وې‌ ویل انتخابات به په ټاکلي وخت کې په سمه توګه پرمخ ځي.