اسوشېټیډ پرېس نن (دوشنبه) په یوه راپور کې د ملګرو ملتونو په حواله ویلي چې طالبانو په افغانستان کې د پولیو ضد واکسین کمپاینونه وځنډول.
افغانستان یو له هغو دوو هېوادونو دی چې تر اوسه یې د پولیو د خپریدو مخه نه ده نیولې. بل هېواد پاکستان دی.
د اسوشیېټيډ پرېس د راپور له مخې، د دغو کمپاینونو د ځنډېدو خبر د وږي په مياشت کې د پولیو ضد واکسین د کمپاین له پیلېدو مخکې د ملګرو ملتونو سازمان بنسټونو ته استول شوى دى.
په راپور کې راغلي چې د دې ځنډ لامل نه دی په ډاګه شوی او طالبانو هم په دې اړه څه نه دي ویلي.
په دې راپور کې د روغتیا د نړیوال سازمان یوه لوړپوړي چارواکي ویلي، چې د کور په کور د واکسین کولو څخه د جوماتونو په څېر ځایونو کې د واکسین د تګلارې د بديل په توګه کار اخيستلو په اړه بحثونه روان دي.
د روغتیا نړیوال سازمان تایید کړې، چې سږ کال په افغانستان کې د ماشومانو د فلج ۱۸ پېښې ثبت شوې، چې دوه یې د هېواد په جنوب کې وې. په ورته وخت کې ، په ٢٠٢٣کال کې د قضیو شمېر یوازې شپږ و.
د روغتیا نړيوال سازمان مشر حمید جعفری ویلي، «د پولیو د له منځه وړلو نړیوال نوښت د وروستیو پالیسیو څخه خبر دی چې د افغانستان په ځینو برخو کې د کور په کور د واکسین له کمپاینونو څخه مشخصو ځايونو ته د واکسيناسيون له لېږد څه خبر دى او شریکان د دې بدلونونو پر اغیزو د بیاکتنې په حال کې دي.»
په پاکستان کې د پولیو ضد کمپاینونه هم په منظم ډول له تاوتریخوالي سره مخ کیږي. وسله وال د واکسيناسيون پر ټيمونو او پوليسو باندې چې د هغوی ساتنه کوي بريدونه کوي، په دروغو ادعا کوي چې دا کمپاين د ماشومانو د شنډولو لپاره د لوېديځ يوه دسیسه ده.
راپور وايي، د جون میاشتې د واکسین کمپاین ځنډول په افغانستان کې د پولیو د له منځه وړلو هڅو ته یو ضربه ده.
د اګست تر میاشتې پورې، د روغتیا نړیوال سازمان راپور ورکړى چې افغانستان او پاکستان لا هم «ژور او همغږي» کمپاینونه پرمخ وړي چې د نورو شیانو تر څنګ په سیمه کې د واکسین پوښښ ښه کولو او په وخت سره ځواب ویلو باندې تمرکز کوي.
د ۲۰۲۴ کال د جون په میاشت کې په ټول هېواد کې د واکسین په کمپاین کې، افغانستان په پنځو کلونو کې د لومړي ځل لپاره د کور په کور د واکسین کولو ستراتیژي وکاروله. دې تاکتیک د ډېری هدف لرونکي ماشومانو سره مرسته وکړه چې واکسین ته لاسرسی ومومي.
خو په کندهار ولایت کې، چې د طالبانو د مشر هبت الله اخندزاده کور دی، د واکسین کمپاینونه په یوه ځای کې ځای پر ځای او یا له جوماته تر جوماته ترسره شوي، چې د روغتیا نړیوال سازمان په وينا، د کور په کور د تګلارې په پرتله لږ اغېزمن دي.
د اسوشېټيد پرېس په وینا، کندهار لا هم د ماشومانو لوی نفوس لري چې د پولیو په ناروغۍ اخته دي ځکه چې په سیمه کې کور په کور واکسین نه پلي کیږي. د روغتیا نړیوال سازمان همداراز خبر ورکړی، چې په دې کمپاینونو کې د ښځو ونډه یوازې ۲۰ سلنه ده، چې په ځینو سیمو کې ټولو ماشومانو ته د لاسرسي د بشپړ نشتوالي لامل شوی دی.
د روغتیا نړیوال سازمان خبرداری ورکړی چې په افغانستان کې هر ډول خنډونه به په پاکستان کې د واکسيناسيون پروګرام له ګواښ سره مخامخ کړي چې د نفوسو د زيات تګ راتګ سبب شوى دى.
د کمپاین ځنډول د پولیو د له منځه وړلو لپاره د نړیوالو هڅو په لاره کې وروستی خنډ دی. دغه نړیوال نوښت، چې په کال کې شاوخوا يو ملیارد ډالر لګښت لري، په مکرر ډول د ناروغۍ د له منځه وړلو لپاره خپل وخت له لاسه ورکوي، او د واکسین کولو په ستراتیژۍ کې تخنیکي تېروتنې ګرانې تمامېږي.
د خولې له لارې د ګوزڼ واکسین هم په غیر ارادي توګه د افریقا، آسیا او منځني ختیځ په څو هېوادونو کې د ناروغۍ د خپرېدو لامل شوی، او اوس په ټوله نړۍ کې د پولیو ډېری پېښو مسٶلیت پر غاړه لري.
په غزه کې، یو ماشوم په دې وروستیو کې د پولیو د بدلیدونکي ډول لخوا په جزوي توګه فلج شوی و چې د لومړي ځل لپاره په ٢٥ کلونو کې په سیمه کې په خوراکي واکسین کې لیدل شوی و.
