د افغانستان د ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري په پوهنتونونو کې د ښځو او نجونو پر زده کړو او د طالبانو له خوا په نادولتي موسسو کې د ښځو پر کار د بندیز د دویمې کلیزې په مناسبت د نړیوال پیوستون غوښتنه وکړه. هغې خبرداری ورکړ چې په افغانستان کې د ښځو وضعیت ته پام نه کول په ټوله نړۍ کې د ښځو حقونه تر پښو لاندې کولی شي.
رینا امیري په یوه پرانیستي لیک کې د ښځو پر وړاندې د طالبانو له ۸۰ څخه زیاتې تبعیضي تګلارې وغندلې، چې په هغو کې د زده کړې، کار، د تګ راتګ د ازادۍ، په تصمیم نیولو کې د ګډون او آن مهمو روغتیايي خدمتونو ته د لاسرسي حق نه ورکول شامل دي.
هغې لیکلي: «نړۍ د ازمايښت په حال کې ده. که موږ افغان ښځې او نجونې یوازې پریږدو، موږ په ټوله نړۍ کې ښځې او نجونو ته ضربه رسوو او یوه خطرناکه نمونه رامنځته کوو چې د افغانستان له پولو هاخوا به تکرار شي.»
هغې همدا راز زیاته کړه: «تر هغه چې د افغان ښځو او نجونو خوبونه خاموشه وي، افغانستان به تیاره وي.»
په داسې حال کې چې آغلې امیري د طالبانو د ظالمانه کړنو غندنه وکړه، د افغان ښځو او نجونو پر مقاومت یې باور څرګند کړ. هغې ټینګار وکړ، چې دا لومړی ځل نه دی، چې افغان مېرمنې له جدي ننګونو سره مخ شوي او د تاریخ په اوږدو کې یې د ټولنې د رهبرانو په توګه خپل رول ښودلی دی.
هغې وویل، «افغان ښځې به د خپلې بريا لپاره بیا ودرېږي. موږ باید په ټولیز ډول د دوی ملاتړ وکړو.»
هغې د افغان ښځو د ملاتړ لپاره د لارو چارو وړاندیز وکړ.
د آغلې اميري په وينا، د افغانستان دننه او بهر نارينه بايد د خپلو مېرمنو، لوڼو، خويندو او مېرمنو تر څنګ ودرېږي، څو د افغانستان يوه هيله بښونکې راتلونکې رامنځته کړي.
نوموړې وايي، نړيواله ټولنه بايد له طالبانو سره په هر ډول تعامل کې د بشري حقونو په تېره بيا د ښځو او نجونو حقونو ته لومړيتوب ورکړي. هغې زیاته کړه چې له طالبانو سره هر ډول ډیپلوماتیک او اقتصادي پرمختګ باید د ښځو پر وړاندې د سخت دریځه پاليسيو د له منځه وړلو لپاره په کلکو اقداماتو مشروط وي.
آغلې امیري وویل، دولتونه، نړیوال بنسټونه، پوهنتونونه او خصوصي سکتور باید افغان مېرمنو ته سرچینې، ټکنالوژي، زده کړې او اقتصادي فرصتونه برابر کړي، څو هغوی وکولای شي خپل ژوند بيا ورغوي.
هغې ټینګار وکړ چې په افغانستان کې د ښځو پر زده کړو او کار بندیز د طالبانو د هغې هڅو یوه برخه ده چې له عامه ډګر څخه د ښځو د ایستلو لپاره ترسره کوي، دا یو داسې عمل دی چې په نړیواله کچه یې پراخ غبرګونونه پارولي دي. خو امیري خبرداری ورکړ چې د نړۍ د بې کفایتۍ پایلې به یوازې تر افغانستان پورې محدودې پاتې نه شي.
هغې په پای کې وویل: «راتلونکی لاره اوږده ده، خو نا هيلي او تسلیمېدل زموږ غواروي نه دي. له افغان ښځو د ملاتړ ژمنتیا د جنسیتي برابرۍ لپاره د نړیوالو هڅو نښه ده.»
