دوسالگی سقوط جمهوریت

نگاهی به رویدادهای مهم چهارم آگست ۲۰۲۱

دو سال پیش در روز چهارم آگست؛ طالبان مسئولیت حمله به خانه بسم‌الله محمدی را پذیرفتند و اشتراک‌کنندگان کارزار الله‌اکبر را نیز تهدید کردند.

بامداد چهارم آگست با توئیت تهدید آمیز ذبیح‌الله مجاهد در مورد کارزار الله‌اکبر آغاز شد.

ذبیح‌الله مجاهد در این توئیت نوشته بود که شعار الله‌اکبر از آنان است و فرصت حساب هم در راه است.

سخنگوی طالبان در این توئیت نوشته بود: «مجاهدین امارت اسلامی بیست سال است که تحت شعار الله اکبر با اشغال امریکایی و غلامان آنها جهاد کرده‌اند. این شعار ماست، این شعار غلامان امریکایی و سکولارها نیست. ملت مسلمان ما از شعارهای کاذب هراس ندارند، با غلامان بخاطر الله حساب کتاب خواهد شد.انشاالله»

چهار ساعت پس از این هشدار، مجاهد از نشانی طالبان در یک توییت تازه، مسئولیت حمله به خانه بسم‌الله‌ محمدی در کابل را نیز پذیرفت.

در ادامه واکنش‌ها، ایالات متحده نیز این حمله را نکوهش کرد و خواهان سرعت در گفت‌وگو میان‌ طرف‌های افغانستان در مذاکرات شد. هرچند به گفته یک عضو هیات مذاکره کننده دولت پیشین، شتاب ایالات متحده از بهر خروج یکی از دلایل‌ مهم در ناکامی این گفت‌وگو‌ها بود.

محمد ناطقی، عضو هیات گفتگوکننده دولت پیشین می‌گوید: «براساس موافقت‌نامه باید به یک حکومت مورد توافق دست پیدا می‌کردیم، مگر این‌ها بی‌ آنکه موافقت‌نامه و مذاکرات به‌ نتیجه برسد، افغانستان را ترک کردند و هم سلاح و هم امکانات برای طالبان گذاشتند. هم قدرت و هم سیاست در اختیار طالبان.»

امریکایی‌ها در شب سوم آگست حمله‌های هوایی فقط در هلمند راه‌اندازی کرده بودند، اما یک منبع آگاه که از زبان مشاور امنیت ملی محمد اشرف غنی روایت می‌کند؛ می‌گوید که در جنگ با طالبان کابل آرام آرام به نیت واشنگتن مشکوک شده بود.

در چهارم آگست، ۱۳ ولسوالی سقوط کرد، بیش‌تر آن در شرق کشور بودند. نیروهای امریکایی شب سوم آگست فقط در هلمند حمله هوایی راه‌اندازی کرده بودند.

مارشال عبدالرشید دوستم نیز در این روز دوباره از ترکیه به کشور برگشت.

در ادامه این وضعیت جنگی، فرهنگیان تلاش داشتند تا با ایستادگی کنار سربازان روحیه جنگی آنان را قوی نگه‌ دارند، اما ضعف رهبری و مدیریتی در ساختار نظام این تلاش‌ها را نیز بی‌نتیجه ساخته بود.

ترنم سعیدی، فعال جامعه مدنی، می‌گوید: «آن‌ها را باید دل‌گرم کنیم که باید به خاطر وطن و افغانستان دفاع کنند، خدای ناخواسته نشود که از جنگ دست بردارند. اما متاسفانه در سطح رهبری مشکلات بیش‌تر بود، سرباز بی‌چاره نمی‌توانست کاری انجام بدهد.»

با این همه، یک منبع آگاه از زبان مشاور امنیت ملی محمد اشرف غنی روایت می‌کند که با تغییر وضعیت امنیتی در ماه‌های اخیر جمهوریت، کابل نسبت به نیت واشنگتن در‌ راستای جنگ با طالبان دچار تردید شده بود.