بربنیاد آمارهای مرکز امور اتباع و مهاجران وزارت داخله ایران، بیش از ۲ میلیون و ۳۴ هزار شهروند خارجی بیش‌تر شهروندان افغانستان برگه سرشماری دارند و قرار است امروز (یکشنبه، ۱۵ سرطان) روند اخراج آنان آغاز شود.
از طرفی هم، معاون امنیتی ولایت خراسان رضوی ایران از وزارت داخله این کشور خواسته تا مهلت تعیین شده به دارندگان برگه سرشماری را تمدید کند.
در آستانه اخراج اجباری هزاران شهروند کشور از ایران، مهلت تعیین شده برای دارندگان برگه سرشماری نیز امروز یکشنبه به پایان رسید. مهلت که اگر تمدید نشود، بیش از دو میلیون مهاجر که بیش‌تر آن شهروندان افغانستان هستند، در معرض اخراج قرار خواهند گرفت.
در این میان، معاون امنیتی ولایت خراسان رضوی ایران گفته که از وزارت داخله کشورش خواسته تا مهلت تعیین شده دارندگان برگه سرشماری را تمدید کند.
امیرالله شمقدری، معاون امنیتی ولایت خراسان رضوی ایران گفته است: «ما از وزارت کشور (داخله) تقاضا کردیم که مهلت ۱۵ تیرماه (سرطان) را تمدید کند. هیچ کس حضور غیرقانونی را تأیید نمی‌کند. حضور باید قانون‌مند باشد.»
برگه سرشماری چیست و از چه زمان روند ثبت آن آغاز شده است؟
برگه سرشماری ویژه مهاجران است که از سال ۱۴۰۰ خورشیدی به این‌سو، هویت شأن از سوی ایران بررسی و ثبت شده و این برگه همچون مدرک شناسایی موقت برای اتباع خارجی در این کشور در نظر گرفته شده است.
وزارت داخله ایران برای شناسایی افراد بی‌مدرک این روند را آغاز کرد و پانزدهم ماه سرطان آخرین مهلت برای دارندگان این برگه از سوی مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت داخله ایران تعیین شد.
پیش از مهلت تعیین شده ایران از افرادی که زوج شان کارت آمایش دارند، یاهم شهروندان خارجی که گذرنامه معتبر و ویزه منقضی دارند و افراد دارای شناسه شغلی، مقام‌های حکومت پیشین افغانستان و دیگر شهروندان خارجی که برگه سرشماری دارند، خواسته بود، برای قانونی شدن اقامت خود در ایران اقدام کنند.
شش گروه که از آنان برای قانونی شدن اقامت شان درخواست شده بود؛ از جمله، مهاجرانی که زوج شأن کارت آمایش دارند، مهاجرانی که زوج شان کارت آمایش دارند و فرزندان شان برگه سرشماری ندارند، مهاجرانی که گذرنامه معتبر و ویزه منقضی دارند، مهاجران دارای شناسه شغلی، مقام‌های حکومت پیشین افغانستان و دیگر شهروندان خارجی در این کشور را شامل می‌شوند.
این مهلت در حالی به پایان می‌رسد که پس از آتش‌بس میان ایران و اسرائیل، روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران به گونه بی‌پیشینه افزایش یافته است. آمارهای رسمی نشان می‌دهند که نزدیک به دوصد هزار تن از شهروندان کشور در ۱۲ روز پسین اخراج شده‌اند. شماری از مهاجران که اخراج شده‌اند، می‌گویند که از خانواده‌های شان جدا شده‌اند و با سرنوشت ناروشن روبرو هستند.
شراف‌الدین، یکی از مهاجران بازگردانده شده از ایران می‌گوید: «سرنوشت خاصی نداریم و حالا به سمت ولایت بغلان می‌رویم ببینیم که آینده چی می‌شود، زن و بچه ما آن‌جا هستند ببینیم که چی می‌شود هرچه که خدا بخواهد.»
ایران در روزهای اخیر روند اخراج اجباری مهاجران کشور را به گونه کم‌پیشینه شدت بخشیده است. با وجود اعتراض‌ها و انتقادهای جدی نهادهای مهاجرتی و فعالان حقوق مهاجران، ایران به این روند ادامه داده است.
فعالان حقوق مهاجران می‌گویند که مهاجرانی که بازگردانده می‌شوند، به چالش‌های زیادی به‌ویژه چالش‌های اقتصادی در افغانستان رو به‌رو هستند. در سوی دیگر برخی مهاجران با تهدید انتقام‌جویی از سوی طالبان روبه‌رو اند.
