هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، در سخنرانیاش به مناسبت عید قربان هشدار داده است که در صورت عدم اطاعت اعضای این گروه از او و نبود وحدت، نظام طالبان با خطر سقوط مواجه خواهد شد.
آخندزاده در سخنرانی خود در مسجد عیدگاه قندهار که بخشی از آن توسط سخنگوی طالبان در شبکه اجتماعی اکس منتشر شده بر لزوم اطاعت و حفظ اتحاد در میان اعضای طالبان تأکید کرده و گفته است که جاهطلبی برخی مقامهای این گروه میتواند به فروپاشی نظام منجر شود.
او اظهار داشت: «اگر در میان خود ظلم پیشه کنیم، اگر به دنبال منصب، قدرت و عزت شخصی باشیم و بیتالمال را غنیمت بدانیم و آن را در مصارف شخصی مصرف کنیم، شما از ما دلسرد و نافرمان شوید و ما نیز نسبت به شما بدگمان گردیم، در این صورت این نظام فرو خواهد پاشید و امنیت جای خود را به ناامنی خواهد داد.»
رهبر طالبان ضمن ابراز نگرانی از وجود اختلافها داخلی مدعی شد که جهان در تلاش برای براندازی نظام آنها است.
او افزود: «دنیا متوجه شماست، این وحدت را برنمیتابد و تلاشهای مختلفی را برای اخلال در این نظام آغاز کرده است. سخنان بد در مورد آن میزند. برادران، اکنون این یک نظام اسلامی و شرعی است، نه دموکراسی. دموکراسیها آمده و رفتهاند. تلاش دارند دموکراسی را بازگردانند، اما ما تجربه کردهایم که دموکراسی راه نجات انسان نیست. راه کامیابی، اسلام و شریعت است.»
این سخنان در حالی مطرح میشود که رهبران طالبان نماز عید را به صورت جداگانه و در سه محل مختلف برگزار کردند نشانهای آشکار از شکاف در درون رهبری طالبان.
هبتالله آخندزاده در مسجد عیدگاه قندهار نماز را امامت کرد. همزمان، برخی وزرای طالبان از جمله مولوی عبدالکبیر، امیرخان متقی، خالد حنفی و عبداللطیف منصور همراه با شماری از دیپلماتهای خارجی در قصر سپیدار، که پایگاه قدرت مولوی عبدالکبیر، وزیر امور مهاجرین طالبان است، نماز گزاردند. در چند قدمی قصر سپیدار، در ارگ، حسن آخند به همراه عبدالغنی برادر، عبدالسلام حنفی و دیگر چهرههای برجسته طالبان نماز جداگانهای برگزار کردند.
اما در هیچیک از این تجمعها تصویری از سراجالدین حقانی منتشر نشده است.
برخی تحلیلگران نحوه برگزاری نماز عید را نمادی از اختلافهای داخلی میان طالبان میدانند.
محمد حکیم تورسن، فعال سیاسی میگوید: «یک نکته را باید بگویم که با دارایشان متفاوت است،بادار قندهار کس دیگهای است، بادار ارگ کس دیگهای است، بادار قصر سفید کس دهی است اینها مطابق و هدایت بادارهای خود اونا هر کدامشان در هر نقاط مختلف مراسمهای مختلف برگزار میکنند.»
در حکومت پیشین افغانستان نیز قصر سپیدار و کاخ ریاست جمهوری دو مرکز قدرت و نشاندهندهی شکاف در سطح رهبری بودند.
با این حال، فراتر از اختلافهای درونی طالبان، عید قربان همچنان برای بسیاری از شهروندان بهانهای برای دیدار و همدلی بوده است. مردم در نخستین روز عید پس از ادای نماز، به قربانی حیوانات پرداختند و برای یکدیگر روزهای بهتر آرزو کردند.
یک شهروند غور که نخواست نامش در این گزارش ذکر شود میگوید: «نماز عید برگزار گردید در تمام مساجد و علمای دین مردم را به وحدت و یگانگی فراخواندند.»
پیش از این نیز هبتالله آخندزاده در سخنرانی نماز عید فطر در قندهار هشدار داده بود که اگر از او اطاعت نشود، نظام طالبان در معرض نابودی قرار خواهد گرفت و حتی ممکن است کشور به جنگهای داخلی کشیده شود.
در ماههای اخیر نیز گزارشهایی مکرر از تنش میان شاخه قندهاری طالبان و جناح حقانی منتشر شده که سازمان ملل نیز آنها را تأیید کرده است. با این حال، طالبان همواره این گزارشها را بیاساس خواندهاند.
هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، در مراسم نماز عید قربان در مسجد عیدگاه شهر قندهار، اظهارات تند و جنجالی علیه ایالات متحده و رسانهها بیان کرد.
او امریکا را «بزرگترین ظالم» و «قاتل مسلمانان فلسطین» و رسانهها را «ابزاری برای تفرقهافکنی» در جوامع اسلامی خوانده است.
او گفت: «امروز برخیها نسبت به دوستی با امریکا خوشحال هستند و آن را کامیابی میدانند، اما بزرگترین ظالم امریکا است، قاتل تمام مسلمانان فلسطین امریکا است.»
رهبر طالبان با دفاع از محدودیتهای اعمالشده بر زنان ادعا کرد: «من که به زنان عزت بخشیدم، عفت بخشیدم، آنان را باحجاب ساختم، فحاشی و بداخلاقی را از بین بردم. تو [خطاب به امریکا] چه کردی؟ تو سلاح را بر سر آنان گرفتهای، بمبارد میکنی و کودکان را در آغوش مادرشان از بین میبری.»
آخوندزاده با حمله به رسانهها و فضای مجازی گفت که دشمنان اسلام با استفاده از مطبوعات، میان علما و مردم اختلاف ایجاد میکنند.
او مدعی شد «مطبوعات طوری شده که هرکس در جیب خود دارد. دروغ گفته میشود. در حق من هم چیزی گفتهاند که دروغ مطلق است.»
او به علما هشدار داد که از اظهارنظر علیه یکدیگر خودداری کنند و گفت: «شیطانان میگویند در حکومت، فلانی نیست. با چهار چشم ببینید کسانی که بر شما حکومت میکنند کیها هستند، از کجا آمدهاند و چه سابقهای دارند.»
آخندزاده همچنین مدعی شد که جنگهای پنجاه سال گذشته در افغانستان بر سر «ایمان و مذهب» بوده است و همین جنگها باعث فقر گسترده در کشور شده است.
رهبر طالبان در بخش دیگری از سخنانش مدعی شد که جامعه جهانی از «جهاد، اسلام و دین» متنفر است.