در هفتم آگست ۲۰۲۱ در حالی که مارشال دوستم سرگرم دیدار با محمد اشرف غنی رییس جمهوری پیشین در کابل بود، شهر شبرغان مشهور به شهر مارشال دوستم به دست طالبان سقوط کرد.
پس از زرنج، شبرغان دومین شهر کشور بود که با وجود مقاومت جدی یار محمد دوستم فرزند مارشال دوستم، در هفتم آگست ۲۰۲۱ به دست طالبان سقوط کرد.
سئوالی که پیش میآید این است که چرا رهبری نظام و برخی مقامهای رده نخست نتوانستند از این سقوطهای پیهم جلوگیری کنند؟
سرور نیازی، آگاه نظامی در این باره میگوید: «از کشورهای خارجی آمده بودند، در مقامها نصب شده بودند و در فکر از این بودند، که چهگونه پیش از امریکاییها خارج شوند، تا سرمایههای به دست آورده را از دست ندهند و به خودشان صدمه نرسد.»
به اضافه شهرهای هرات، لشکرگاه و قندهار نبردها در هفتم آگست در فیضآباد و قندز افزایش یافت.
قندزی که در دو دهه پسین دوبار دیگر نیز به دست طالبان سقوط کرده بود، در آستانه سومین حمله تهاجمی طالبان به این شهر همچنان با کمبود نیرو و امکانات روبرو بوده است.
زبر دست صافی، فرمانده پیشین پولیس قندز گفت: «اکمالات از چند روز قبل از سقوط کامل فلج شده بود، ما امکانات هوایی که نیاز داشتیم، امکانات به کُلی صفر بود.»
سفارت امریکا در کابل در این روز در دو اعلامیه جداگانه حملههای طالبان به شهرهانقض توافق دوحه خواند و از شهروندانش خواست افغانستان را فوری ترک کنند.
در این میان یکی از مشاوران وزارت دولت در امور صلح دولت پیشین به آمو میگوید، با افزایش درگیریها در افغانستان هیات صلح جمهوریت بارها تلاش کرد تا از راه گفتوگو طالبان را به قطع جنگ قناعت دهد، اما طالبان دنبال وقتکُشی بودند.
پرستو یاری؛ مشاور رسانهای وزارت دولت پیشین در امور صلح افزود: «طالبان هیچگاه تمایل و علاقه به خاطر شرکت و حضور در جلسههای بین افغانی نداشتند، همواره نمیخواستند حضور پیدا کنند، اگر شرکت هم میکردند، وعدههایی میدادند و صحبتهای میکردند که واضح و آشکار نبود.»
در هفتم آگست ۲۰۲۱، طالبان اداره هشت بندر اقتصادی افغانستان را به دست داشتند و درآمدهای روزانه دولت از گمرکها ۵۰ درصد کاهش یافته بود.