یوری کوکوف، معاون دبیر شورای امنیت روسیه، هشدار داده که نفوذ «فزاینده» داعش در افغانستان تهدید جدی برای ثبات آسیای مرکزی و حتی قلمرو روسیه محسوب میشود.
کوکوف در گفتگو با روزنامه دولتی «راسیسکایا گازتا» گفته است که مسکو فعالیتهای داعش در افغانستان را بهدقت زیر نظر دارد؛ گروهی که به گفته او، قصد دارد «هراسافکنی را از افغانستان به کشورهای همسایه آسیای مرکزی و در نهایت به خاک روسیه صادر کند.»
او افزوده است: «با وجود توقف درگیریهای گسترده، بیثباتی همچنان در افغانستان ادامه دارد—بیثباتیای که تهدید جدی برای کشورهای همسایه است.»
کوکوف گفته که برنامههای گروه داعش برای صدور هراسافکنی به آسیای مرکزی و سپس به روسیه «نگرانی جدی» ایجاد کرده است.
او همچنین هشدار داده است که تلاش گروههای اسلامگرای تندرو برای گسترش نفوذ در تاجیکستان و ازبیکستان، بهویژه از طریق پیوندهای خانوادگی و تجاری میان شهروندان آسیای مرکزی و روسیه، بر این تهدید افزوده است. این خطرات با وجود قوانین نسبتاً سهلگیرانه مهاجرت کاری در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا، تقویت شدهاند.
کوکوف تصریح کرد: «وجود پیوندهای خانوادگی و تجاری میان شهروندان این کشورها و جوامع مذهبی در دیگر کشورهای مستقل مشترکالمنافع، از جمله روسیه، این خطر را بیشتر کرده است. در کنار تسهیلات مهاجرت کاری، زمینه برای گسترش نفوذ ایدئولوژیهای تندرو در سراسر منطقه پساشوروی فراهمتر شده است.»
او همچنین از گسترش هراسافکنی در افریقا ابراز نگرانی کرد و گفت که بسیاری از جنگجویان اخراجشده از خاورمیانه و جنوب آسیا اکنون در مناطق مختلف افریقا تجدید سازمان یافتهاند. بهگفته او، گروههای وابسته به داعش و القاعده در این قاره نفوذ چشمگیری یافتهاند.
کوکوف تأکید کرد که تنها در منطقه ساحل بیش از نیمی از تلفات ناشی از هراسافکنی در سراسر جهان به ثبت رسیده است. او با استناد به دادههای سال ۲۰۲۴ گفت که در این منطقه بیش از سه هزار و ۵۰۰ حمله تروریستی رخ داده که بیش از ۱۴ هزار کشته—عمدتاً غیرنظامی—بر جای گذاشتهاند.
او افزود که گروههای هراسافکنی در افریقا از طریق فعالیتهای غیرقانونی مانند آدمربایی، استخراج غیرقانونی طلا، قاچاق اسلحه و مواد مخدر و بهرهبرداری از منابع طبیعی، منابع مالی خود را تأمین میکنند. به گفته او، این فعالیتها سالانه صدها میلیون دالر درآمدزایی دارند و صرف استخدام نیرو، حمایت از جنگجویان خارجی و تسهیل رفتوآمد مرزی میشوند.
کوکوف همچنین هشدار داد که برخی از این گروهها به ساختارهای شبهدولتی تبدیل شدهاند—بهویژه در مناطقی که حکومتهای رسمی فروپاشیدهاند. به گفته او، این گروهها اکنون بر مناطق وسیعی کنترل دارند، عدالت را بر اساس قوانین خود اجرا میکنند و از مردم مالیات میگیرند.
او افزود: «نگرانکنندهتر آنکه، بخشهایی از جامعه جهانی آغاز به پذیرش این گروهها بهعنوان نهادهای حکومتی مشروع کردهاند.»
در پایان، کوکوف به افزایش همکاری میان گروههای تروریستی در سراسر قاره افریقا اشاره کرد و گفت: «این گروهها دیگر بهطور مجزا عمل نمیکنند. آنها اکنون در زمینه تبادل نیرو، اطلاعات، منابع مالی و تجربیات میدانی با یکدیگر همکاری میکنند.»