۱۲ سال پیش در چنین روزی، برهان‌الدین ربانی، رهبر پیشین جهادی و رییس‌جمهور پیشین کشور در نتیجه یک حمله انتحاری جان باخت.
۱۲ سال پس از آن رویداد هنوز هم پهلوهای پنهان ترور او هنوز روشن نشده که فرد مهاجم زیر نام پیامرسان طالبان چگونه و با همکاری چه کسانی موفق شد، خود را به آقای ربانی برساند و او را ترور کند.
برهان‌الدین‌ربانی از چهره‌های آشنای میدان جنگ و سیاست در سه دهه پسین کشور بود. او بنیان‌گذار حزب جمعیت اسلامی بود و پس از سقوط حکومت نجیب‌الله در سال ۱۹۹۲ به عنوان رییس‌جمهور افغانستان برگزیده شد.
در سال ۲۰۰۱ پس از فروپاشی دور نخست حاکمیت طالبان، آقای ربانی قدرت را به حامد کرزی رییس‌جمهوری پیشین واگذار کرد.
سید باقر محسنی؛ فعال سیاسی در این باره می‌گوید: «استاد ربانی در عین حال‌که رهبری و مدیریت یک جریان سیاسی را به عهده داشت، اما به عنوان یک نقطه پیوند میان اقوام بود. یک نقطه قابل اتکا و یک محور برای وحدت بود. ویژگی بارز دیگر استاد ربانی اخلاق و سیاست او بود.»
آقای ربانی در دوره دوم ریاست جمهوری حامد کرزی به عنوان رییس شورای عالی صلح تعیین شد.
اما در ۲۹ سنبله سال ۱۳۹۰ آقای ربانی در خانه‌اش در منطقه وزیر اکبرخان کابل از سوی یک مهاجم انتحاری که بربنیاد گزارش نهادهای امنیتی دولت پیشین پیامرسان طالبان بود، ترور شد.
پهلوهای پنهان ترور برهان‌الدین ربانی دوازده سال پس از آن رویداد هنوز هم روشن نیست.
معصوم ستانکزی که آن‌هنگام رییس دبیرخانه شورای عالی صلح بود در این باره به آمو گفته است، استاد ربانی در پی تماس او برای دیدار با این پیامرسان طالبان سفر ایران را نیمه تمام گذاشت و به کابل برگشت.
به‌گفته آقای ستانکزی، فرد مهاجم خود را هدایت‌الله معرفی کرده بود و گفته بود یک پیام صوتی مهم از شورای رهبری طالبان برای آقای ربانی دارد.
معصوم ستانکزی، رییس پیشین دبیرخانه شورای عالی صلح دولت پیشین در این باره می‌گوید: «بعدها تحقیقات و بررسی‌های زیادی انجام دادیم، معلوم شد، افراد مختلف دست داشتند. طالبان وسیله بودند، در پهلوی از آن استخبارات پاکستان در عین زمان دیگر شبکه‌هایی که با طالبان همکاری داشتند، به شمول القاعده در اکثر حملات بسیار پیچیده و مغلق طراحی شده دست داشته‌اند.»
بربنیاد گفته‌های آقای ستانکزی فرد مهاجم مواد انفجاری را در عمامه یا دستارش جابجا کرده بود و هنگام احوال‌پرسی آن را منفجر کرد.
بربنیاد گزارش‌ها به شمول آقای ستانکزی پنج تن دیگر هم در این رویداد زخمی شده بودند، این همه اطلاعات در ۱۲ سال پسین دست به دست شده اما این‌که چه‌کسانی با فرد مهاجم تا رسیدن به نزد آقای ربانی همکاری کرده‌اند و چه کسانی طراحان این حمله بودند هنوز روشن نیست.
با این همه، شماری از چهره‌های سیاسی به شمول حامد کرزی رییس‌جمهوری پیشین، عبدالله عبدالله رییس شورای عالی مصالحه ملی دولت پیشین و صلاح‌الدین ربانی رییس حزب جمعیت اسلامی به همین مناسبت در اعلامیه‌های جداگانه از شخصیت و کارکردهای برهان الدین ربانی یاد کرده‌اند.
