دوسالگی سقوط جمهوریت

نگاهی به رویدادهای مهم افغانستان در یازدهم آگست ۲۰۲۱

دو سال پیش در چنین روزی، ولایت‌های بدخشان و قندز به‌گونه کامل به دست طالبان سقوط کردند. در همان روز (یازدهم آگست) مراسم معرفی هیبت الله علی‌زی هم‌چون رییس ستاد مشترک ارتش در کابل برگزار شد.

در این روز، برخی از کشورها روند تخلیه همکاران و کارمندان شان را در این روز آغاز کردند. محمد اشرف غنی رییس جمهوری پیشین نیز به شهر مزارشریف سفر کرد. حمله طالبان در شهر ترینکوت آغاز شد و در قندهار نیز طالبان حمله تهاجمی شان را از سر گرفتند.

قول‌اردوی ۲۱۷ پامیر، آخرین بخش در قندز و نخستین قول‌اردوی بود که به دست طالبان افتاد.

هرچند تا یازدهم آگست هیچ سفارت در کابل مسدود نشد، اما یک بخش سفارت ایالات متحده به فرودگاه کابل انتقال شده بود، کانادا هم روند تخلیه کارمندان و همکاران اش را آغاز کرد.

اما آیا همکاران جهانی دولت پیشین افغانستان در راس ایالات متحده نقش شان را در تقویت جمهوریت به‌گونه اثرگزار ایفا کردند؟

شاه‌حسین مرتضوی، مشاور پیشین محمد اشرف غنی، می‌گوید: «به اثر مداخله همکاران بین‌المللی مشروعیت داخلی حکومت آسیب جدی را متحمل شده بود. یک حکومت سهامی شکل گرفته بود. حتا در زمان سقوط جمهوریت، ۱۱ وزیر از یک‌آدرس بود، ۱۰ وزیر از آدرس دیگر. هر کسی باید مسوولیت خود را بپذیرد.»

در شمال کشور تنها فاریاب و بلخ در اداره دولت بودند. محمد اشرف غنی در همان روز به شهر مزار شریف رفت. و‌ نشست سری با عطا محمد نور، مارشال دوستم، محمد محقق و جمعه‌خان‌ همدرد برگزار‌ کرد. بعد از این نشست، مارشال دوستم به رسانه‌ها گفت که طالبان را در شمال شکست سنگین خواهد داد.

عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش ملی افغانستان، پس از این نشست گفت: «برای طالبان هیچ تن‌نمی‌دهیم، چندین‌بار به شمال آمده اند، در دام افتیده اند.این‌بار هم برآمدن از شمال کار آسان نیست.چون ملا فضل (ملا فاضل) چه سرنوشت گرفتار شد.»

هم‌زمان با‌ این، طالبان حمله بر شهر قندهار را از سر گرفته بودند و به شهر ترینکوت نیز حمله کرده بودند. عبدالله عبدالله که در دوحه بود، در نشست «ترویکا پلس» به جهان هشدار داد که طالبان دنبال قدرت با گزینه نظامی استند.

با این همه از ششم تا یازدهم آگست ۲۰۲۱، نه ولایت به شمول نیمروز، جوزجان، قندز، بدخشان، بغلان، سمنگان، سرپل، تخار و فراه به دست طالبان سقوط کرده بودند.