پس از سقوط نظام جمهوریت و قطع روابط دیپلماتیک افغانستان با جهان دانشجویان افغانستان که در کشورهای دیگر حضور دارند با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند.
در این بین دانشجویان افغانستان که در کشور هند مشغول به تحصیل هستند، مشکلات بیشتری دارند. نزدیک به ۵۰۰ دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی که از طریق پروسه (آی سی آر سی) به هندوستان رفته بودند، بعد از بازگشت طالبان به قدرت در بلاتکلیفی به سر می‌برند.
مسعود مسلم، دانشجوی ماستری دانشگاه کست در ایالت کرلا است. او میگوید که پس از سقوط نظام جمهوریت در افغانستان رفت‌وآمد شهروندان افغانستان به هند منع شد و کسی نمی‌تواند با پاسپورت افغانستان به هند بیاید.
او در ادامه گفت: «این روند به دانشجویان آسیب زیادی رسانده است. پروازها متوقف است. در طول مدت حاکمیت طالبان هیچ دانشجویی نتوانسته است به افغانستان برگردد و همچنان دانشجویانی که در افغانستان هستند، نتوانسته‌اند به هند باز گردند.»
مسلم با اشاره به اینکه دانشجویانی که در هند درس می‌خوانند نگران آینده‌شان هستند، افزود: «هیچ راهی وجود ندارد. من از مقامات طالبان می‌خواهم که برای حل این مشکلات با مقامات هند گفت‌وگو کنند و زمینه سفر به هند را برای دانشجویان فراهم سازند.
دانشجویان افغانستان که در هند درس می‌خوانند، بیش از ۱۷ ماه است که خانواده‌های خود را ندیده‌اند.
رحیم اکبری، یکی از دانشجوی دانشگاه مهاتما گاندی هند میگوید: «پس از سقوط جمهوریت دانشجویان نتوانسته‌اند، خانواده‌هایشان را ببینند. از این رو در وضعیت بد روحی قرار گرفته‌اند. نبود ویزا ما را در شرایط بدی قرار داده است.»
در همین حال، شماری از دانشجویان که برای گذراندن رخصتی به افغانستان آمده بودند و نتوانستند به هند بازگردند، می‌گویند از اینکه از ادامه تحصیل بازمانده‌اند، پریشان و نگران هستند.
یکی از این دانشجویان که نخواست نام او در این گزارش آورده شود، میگوید که در مقطع کارشناسی مصروف تبه حصیل بود و زمانی که برای دیدار با خانواده به کابل آمده تحولات سیاسی اتفاق افتاده و او نتوانسته برای ادامه تحصیل به هند بازگردد.
او در ادامه گفت: «امید و آرزوهای زیادی در سر داشتم که با سقوط جمهوریت همه این آرزوها با خاک یکسان شد. وقتی صدور ویزای هند برای افغان‌ها متوقف شد، من نتوانستم به دانشگاه بازگردم و نمی‌دانم با بی‌سرنوشتی چه کنیم.»
دانشجویان افغانستان که در هند به سر می‌برند می‌گویند که برای حل این مشکل بارها به سفارت افغانستان در هند مراجعه کرده‌اند، اما مسئولان سفارت برایشان گفته‌اند که آنان صلاحیت این کار را ندارند و باید حکومت هند در این زمینه اقدام کند.
خبرنگار آمو در این گزارش با ۲۰ تن از دانشجویان در هند و افغانستان صحبت کرده است که از متوقف شدن پروسه ویزا در حالت بی‌سرنوشتی قرار گرفته‌اند.
با این حال برخی استادان دانشگاه ها نیز این مشکل دانشجویان را جدی می‌دانند و دلیل آن را قطع روابط دیپلماتیک افغانستان با جهان پس از سقوط جمهوریت می‌دانند.
احمد غنی خسروی، استاد و رئیس پیشین دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه هرات که حالا در دانشگاه بارد برلین آلمان مشغول به تدریس است به آمو میگوید: «پس از سقوط جمهوریت هزاران دانشجو که در مقاطع مختلف در دانشگاه‌های برخی از کشورها به ویژه هندوستان مشغول تحصیل بودند در حالت بلا تکلیفی قرار گرفته‌اند و خیلی آسیب دیده‌اند و این روند تاثیر سنگینی بر روان آنان گذاشته است.»
آقای خسروی این دانشجویان را سرمایه افغانستان می‌داند و از نهادهای بین‌المللی و طالبان می‌خواهد تا راهی برای بیرون شدن دانشجویان از این وضعیت پیدا کنند تا زمینه رفت و برگشت دانشجویان فراهم شود.
مسؤولان سفارت افغانستان در هند می‌پذیرند که پس از سقوط جمهوریت دانشجویان در زمینه ویزا با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند.
یکی از مسوولان سفارت افغانستان در هند که خواست نامی از او گرفته نشود به آمو میگوید: «متاسفانه صدور ویزای هند هنوز هم متوقف است. سفارت تلاش‌هایش را کرده است، اما تصمیم به دست دولت هندوستان است.»
کشور هند در دوره جمهوریت یکی از مهمترین کشورهای مقصد دانشجویان افغانستان برای انجام تحصیلات تکمیلی بوده است و جمعیت زیادی از دانشجویان کشور در هند حضور داشتند که حالا بیش از ۱۷ ماه است که تکلیف آنها معلوم نیست و نمی دانند چه پیش خواهد آمد.
