یکسال گذشته رویدادهای مرگ باری در افغانستان رخ دادهاند، حملههای انتحاری، انفجارها و درگیریها میان نیروهای جبهه مقاومت و طالبان از جمله رویدادهایی هستند که بیشترین تلفات را برجای گذاشتهاند.
بربنیاد آمارهایی که آمو گردآوری کرده است، ۱۱۸۹ تن که ۴۳۵ تنشان غیرنظامیان استند تنها در انفجارها کشته و ۸۰۹ تن دیگر زخم برداشتهاند.
انفجارها و حملات انتحاری
بربنیاد آمارهایی که آمو گردآوری کرده است دست کم، ۶۶ رویداد ضد امنیت در کابل و ولایتها رخ داده است. در این بین کابل گواه دست کم ۲۵ حمله انتحاری و انفجاری بوده است.
بیشترین این حملههای مرگبار در ولایتهای کابل، بلخ، کندز و سمنگان رخ دادهاند و قربانیان این رویدادها غیرنظامیان به شمول زنان و کودکان استند.
در ۹ جنوری ۲۰۲۲ در انفجار یک سرگلولهی هاوان در ولسوالی لعلپور ننگرهار ۹ کودک جان باختند و ۴ کودک دیگر زخم برداشتند، طالبان این آمار را پخش کردهاند.
پس از آن در ۹ فبروری در شهر هرات یک موتر مسافربری با ماین برخورد کرد، در این انفجار ۷تن کشته و ۹ تن دیگر زخمی شدهاند، قربانیان این رویداد غیرنظامیان بودند.
در تاریخ ۲ سپتامبر ۲۰۲۲ میلادی، یک حمله کننده انتحاری مجیب رحمان انصاری، عالم تندرو و از حامیان طالبان را در منطقه گذرگاهِ هرات هدف قرارداد که در این انفجار به شمول مولوی انصاری ۴۱ تن دیگر کشته شدند و ۹۵ تن دیگر زخمی شدند. مسوولیت این حمله را داعش پذیرفت.
بلخ
در سال ۲۰۲۲ شهر مزارشریف گواه برخی از مرگبارترین انفجارها بود.
انفجار در مسجد سه دکان در ۲۱ اپریل در شهر مزارشریف ۳۰ کشته و ۶۰ زخمی برجای گذاشت. همه قربانیان این رویداد غیرنظامیان و از شیعیان بودند.
هشت روز پس از انفجار مسجد سه دکان در ۲۸ اپریل دو موتر مسافربری در ناحیههای سوم و دهم هدف دو انفجار ماین قرار گرفتند و در این انفجارها ۹ کشته و ۱۳ زخمی برجای گذاشتند. مسوولیت این رویداد را داعش پذیرفت.
آخرین انفجار مرگبار در شهر مزار شریف در ۲۹ نوامبر موتر کارمندان مواد نفتی بندر حیرتان را هدف قرار داد. در این انفجار ۲۱ تن کشته شدند و ۳۰ تن دیگر زخم برداشتند.
کابل
در ۱۹ اپریل دانشآموزانِ مکتب «عبدالرحیم شهید» در ناحیهی ۱۳ شهر کابل هدف یک انفجار مرگبار قرار گرفتند. این حمله جان ۲۵ تن از دانشآموزان را گرفت و ۴۸ تن دیگر را زخمی ساخت.
۱۰ روز پس از حمله بر دانشآموزان مکتب عبدالرحیم شهید، انفجاری درمسجد «خلیفه صاحب» در ناحیه شش شهر کابل نمازگذاران را پس از ادای نماز جمعه هدف قرارداد.
در این حمله ۶۶ تن کشته شدند و ۷۸ تن دیگر زخمی شدند.
باشندگان این منطقه گفتهاند که حمله در میان تجمع صوفیان در این عبادتگاه هنگامی رخ داد که آنان مشغول«ذکر» بودند.
انفجار در ۶ اگست سال ۲۰۲۲ در مراسم سوگواری ۱۰ محرم در حوزهی ۶ کابل ۲۰ کشته و ۵۰ زخمی برجای گذاشت.
بربنیاد گزارشها تمامی قربانیان این حمله غیرنظامیان و هزارهها بودند. داعش مسوولیت این رویداد را پذیرفت.
در ۱۰ ماه اگست رحیمالله حقانی از حامیان پرنفوذ طالبان و مسوول مدرسه حقانیه در کابل در یک حمله انتحاری در مدرسهاش در کابل همراه با ۶ تن دیگر کشته شد.
۱۲ روز پس از حمله بر مراسم سوگواری محرم، انفجار دیگری نمازگذاران مسجد «صدیقیه» را در کابل هدف قرارداد. در این انفجار ۱۲ تن کشته شدند و ۳۳ تن دیگر زخمی شدند. گفته شده است که قربانیان این حمله همه سنی مذهب بودند.
اما حمله به دانش آموزان «کاج» در غرب کابل مرگبارترین حمله در سال ۲۰۲۲ گفته شده است.
در صبح ۳۰ سپتمبر دانشآموزان آموزشگاهِ کاج در داخل صنف هنگامی که مشغول گذراندنِ آزمون کانکور آزمایشی بودند، هدف یک حمله انتحاری قرار گرفتند.
در این حمله ۵۷ دانشآموز کشته شدند و ۱۱۵ تن دیگر زخمی شدند. بیش از ۵۰ تن قربانیان دختران هزاره بودند. هیچ گروهی مسوولیت این رویداد را نپذیرفته است.
یک حمله کننده انتحاری به روز ۵ سپتامبر مواد انفجاری همراهش را در برابر سفارت روسیه در کابل انفجار داد.
رسانههای روسی گزارش دادند که در این حمله ۲۰ تن به شمول دو شهروند روسیه کشته شده است.
کندز
در انفجاری که در ۲۲ اپریل ۲۰۲۲ در عبادتگاه «مولوی سکندر» در ولسوالی امام صاحب ولایت کندز ۶۰ تن کشته شدند و ۳۰ تن دیگر زخم برداشتند. تمامی قربانیان این رویداد غیرنظامیان بودند.
سمنگان
در تاریخ ۳۰ نوامبر در مدرسه «جهادیه» در جاده بندر شهر ایبک ولایت سمنگان ۱۹ تن کشته و ۲۳ زخمی برجای گذاشت. بیشتر قربانیان این رویداد کودکان بودند.
حمله هواپیماهای بیسرنشین نیروهای امریکایی در ۳۰ جولای ۲۰۲۲ میلادی بر رهبر شبکه القاعده در کابل نیز از مهمترین رویدادهای ضد امنیتی گفته میشود. این حمله به دستور جو بایدن رییس جمهور ایالات متحده امریکا بر خانهی رهبر القاعده در منطقه شیرپور شهرکابل، رخ داد، در این حمله ایمنالظواهری، کشته شد.
درگیریها
در طول یکسال گذشته میلادی درگیری میان جبهه مقاومت و طالبان تلفات سنگینی به دو طرف وارد کرده است.
نیروهای جبههی مقاومت در ۱۷ ماهِ گذشته در ولایتهای پنجشیر، بغلان، تخار و بدخشان در برابر طالبان جنگیدهاند که این درگیریها به دو طرف تلفات سنگینی وارد کرده است.
بربنیاد آمارهایی که آمو گردآوری کرده است در این درگیریها ۵۵۸ تن از نیروهای جبههی مقاومت و افراد طالبان کشته شدهاند.
از این میان ۱۶۲ تن از نیروهای جبههی مقاومت در درگیریها با طالبان در پنجشیر، اندراب و بدخشان کشته شدهاند که هشت تن از فرماندهان ارشد این جبهه در میان قربانیان استند.
درگیریهای اندراب
اسدالله اندرابی، نخستین فرماندهی جبههی مقاومت با پنج تن از افراد زیر فرمانش در ۱۲ می در درگیری با طالبان در ولسوالی بنوی اندراب ولایت بغلان کشته شد.
پس از این در آخرین درگیری میان افراد طالبان و نیروهای جبههی مقاومت در اندراب فرمانده خیرمحمد خیرخواه در ۱۶ دسامبر با بیستتن از افراد زیر فرمانش پس از ۳۰ ساعت درگیری کشته شد.
منابع در بغلان میگویند که فرمانده خیرخواه پس از اسیر شدن از سوی طالبان تیرباران شدهاست. در این درگیری ۳۰ تن از افراد طالبان نیز کشته شدند.
درگیریهای پنجشیر
نیروهای جبهه مقاومت پنجشیر در بیشتر از یکسال شدیدترین درگیریها را با طالبان داشتهاند. در این درگیریها دهها تن از افراد طالبان و نیروهای جبههی مقاومت کشته شدند.
مرگبارترین درگیری میان نیروهای جبههی مقاومت و طالبان در ۱۴ سپتمبر رخ داد، در این درگیری، ملک خان و خنجر خان از فرماندهان این جبهه با ۸۰ تن از نیروهای زیر فرمانشان پس از اسیر شدن به دست طالبان تیرباران شدند. در این درگیریها ۷۰ تن از افراد طالبان نیز کشته شدند.
در ماه اکتبر محمد یار از فرماندهان این جبهه با ۳ پسر، برادر و ۳ تن از همراهانش در پنجشیر از سوی طالبان اسیر شدند و به گلوله بسته شدند. تصویرهای این گلوله باری بر این هشت تن در رسانهها پخش شده است.
درگیریهای در بدخشان
در درگیری که میان طالبان و نیروهای جبههی مقاومت در ۲۴ اکتبر در ولایت بدخشان، دو فرمانده جبههی مقاومت به نامهای بحرالدین و حمیدالله مجاهد با ۴۲ تن از افراد زیر فرمانشان کشته شدند. تلفات طالبان در این درگیری ها ۳۶ تن گفته شده است.
جبههی مقاومت در گزارش سالانهی خود در ۳ سپتامبر اعلام کردهاست که در درگیری نیروهای وابسته به این جبهه و افراد طالبان، از نیمهی آگوست ۲۰۲۱ تا نیمهی آگوست ۲۰۲۲ میلادی ۷۱۵ تن از طالبان و ۱۲۱ تن از نیروهای جبههی مقاومت کشته شدهاند.
کشتار غیرنظامیان از سوی طالبان
طالبان در ولایتهای شمالی به ویژه پنجشیر و اندراب ولایت بغلان و شماری از ولایتهای دیگر متهم به قتل ده ها غیرنظامی استند.
بربنیاد آمارهای آمو طالبان در سال ۲۰۲۲ میلادی ۹۰ غیرنظامی را در پنجشیر و ۱۹ غیرنظامی را در اندراب کشتند.
از سویی هم یوناما در گزارش شش ماههاش که در ۲۰ جولای پخش کرد گفته است که در نیمهی آگوست ۲۰۲۱ تا نیمهی آگوست ۲۰۲۲ در افغانستان ۷۰۰ غیرنظامی کشته ۱۴۰۶ تن دیگر زخمی شدهاند.
در این گزارش آمده است که ۱۶۰ قتل فرا قانونی از سوی طالبان انجام شده است.
یوناما در تازهترین گزارش سه ماهه خود که در ۱۷ دسامبر منتشر کرده آورده است که از نیمهی آگوست تا نیمهی نوامبر سال روان میلادی ۱۵۵۸ رویداد ضدامنیتی در سراسر افغانستان به ثبت رسیده است که نسبت به سال پار ۲۳ درصد رویدادهای امنیتی افزایش یافتهاست.
آماری که آمو گردآوری کرده است، بخشی از تلفات نظامیان و غیرنظامیان در افغانستان در سال ۲۰۲۲ است.
از سوی دیگر انفجار و آتش سوزی در شاهراه سالنگ از مرگبار ترین رویدادهای سال ۲۰۲۲ میلادی است.
شامگاه ۲۶ ماه قوس یک تانکر نفت در تونل سالنگ انفجار کرد و آتش گرفت، در نتیجه دهها موتر دیگر در این تونل آتش گرفتند. در این رویداد ۸۷ تن کشته شدند و ۹۰ تن دیگر زخم برداشتند.
طالبان درباره تلفات این رویدادها کمتر به رسانهها اطلاعات دادهاند و در بسیاری موارد کوشش کردهاند تا آمار تلفات را کمتر گزارش بدهند.