نهاد پزشکی ایمرجنسی و مرکز تحقیقاتی«خدمات عاجل» وابسته به دانشگاه پیمونته شرقی در گزارشی تازه هشدار دادهاند که بیشتر بیماران افغانستان برای دریافت خدمات جراحی مجبور به ترک محل سکونت خود شدهاند؛ اقدامی که برای بسیاری از آنها پرهزینه، زمانبر و گاه خطرناک است.
این گزارش با عنوان «دسترسی به مراقبتهای عاجل، ویژه و عملیاتی در افغانستان» با بررسی نظرات ۱۵۵۱ بیمار، ۳۲ تن از کارکنان مراکز عاجل و ۲۰ تن از کارکنان بیمارستانهای دولتی در ۱۱ ولایت افغانستان، تصویری دقیق از بحران عمیق نظام صحی در کشور ارائه میدهد.
در این گزارش آمده است که تنها ۲درصد بیماران توانستهاند از آمبولانس عمومی برای رسیدن به خدمات صحی استفاده کنند و تقریباً نیمی از آنها مجبور شدهاند مسیرهای طولانی را پیاده طی کنند.
طبق این گزارش بسیاری از مراکز درمانی نیز فاقد نیروی انسانی متخصص و تجهیزات لازماند.
یکی از داکتران بیمارستان دولتی در ولایت هلمند گفته است: «در میانه جراحی برق قطع میشود، ناچار با چراغ تلفون همراه کار میکنیم یا منتظر جنراتور میمانیم. این وضعیت برای جان بیمار بسیار خطرناک است.»
در این گزارش آمده است که موانع فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی، دسترسی به خدمات حیاتی مانند جراحی، مراقبتهای ویژه و خدمات زایمان را برای میلیونها تن در افغانستان دشوار کرده است.
گزارش میافزاید که در بخش خدمات صحی مادر و کودک، ۷۶ درصد زنان برای دریافت خدمات مورد نیاز، ناچار به سفر به ولایت یا کشور دیگر شدهاند.
افزون بر مشکلات زیرساختی، هنجارهای اجتماعی نیز مانع بزرگی برای درمان، بهویژه برای زنان ایجاد کرده است. انتظار برای معاینه توسط پزشک زن باعث تأخیر در رسیدگی به وضعیتهای اضطراری میشود؛ موضوعی که بارها به مرگ یا ناتوانی منجر شده است.
بر اساس یافتههای گزارش، تأخیر در درمان برای یکچهارم بیماران باعث عقبافتادن عملهای جراحی شده و یکسوم از آنها تأخیر در درمان را عامل مرگ یا معلولیت ذکر کردهاند.
روسلا میچیو، رئیس سازمان ایمرجنسی گفته است: «افغانها دههها از ناامنی صحی رنج بردهاند. حالا زمان آن است که با رویکردی جامع، از سطح جامعه تا بیمارستان، سیستم درمانی رایگان و کارآمدی برای مردم افغانستان ایجاد شود.»
در پایان، این گزارش ۱۰ پیشنهاد کلیدی برای بهبود وضعیت ارائه میدهد، از جمله لغو محدودیتهای آموزشی و شغلی بر زنان، سرمایهگذاری در زیرساختهای درمانی، و بهکارگیری نیروی متخصص برای ارائه خدمات حیاتی صحی.
نهاد ایمرجنسی از جامعه جهانی خواسته است تا افغانستان را در بازسازی نظام درمانیاش یاری دهد.