همزمان با روز جهانی پناهندگان، سازمان عفو بین‌الملل هشدار داد که ادامه روند اخراج اجباری مهاجران افغانستان از پاکستان، این افراد را در معرض نقض جدی حقوق بشر قرار می‌دهد؛ از جمله شکنجه، اعدام‌های فراقضایی و آزار و اذیت جنسیتی.
این سازمان خواستار توقف فوری بازگشت‌های اجباری و تمدید کارت‌های اقامت موقت برای بیش از ۱.۴ میلیون مهاجر افغانستان شده است.
عفو بین‌الملل اعلام کرد که از زمان آغاز اجرای «طرح بازگشت اتباع خارجی غیرقانونی» توسط دولت پاکستان در اکتوبر ۲۰۲۳، بیش از ۱,۰۸۰,۳۱۲ پناهنده و مهاجران افغانستان ناگزیر به بازگشت به افغانستان شده‌اند؛ اقدامی که بر اساس قوانین بین‌المللی و اصل عدم بازگرداندن اجباری، غیرقانونی تلقی می‌شود.
بر پایه این گزارش، مهاجران بازگردانده‌شده با خطرات گسترده‌ای مواجه‌اند؛ به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر از جمله زنان، دختران، خبرنگاران، هنرمندان، فعالان حقوق بشر، معترضان و مقامات پیشین دولت افغانستان، این افراد به دلیل سیاست‌های سرکوب‌گرانه طالبان، با محدودیت‌های شدید اجتماعی و تهدیدهای امنیتی روبه‌رو هستند.
عفو بین‌الملل با اشاره به اینکه کارت‌های «پی‌او‌آر» برای ۱.۴ میلیون مهاجر افغانستان در پایان ماه جون ۲۰۲۵ منقضی خواهد شد، از دولت پاکستان خواست که «فوراً اعتبار این کارت‌ها را تمدید» کند و از اجرای مرحله سوم طرح اخراج مهاجران خودداری کند.
در این گزارش آمده است: «بدون تمدید رسمی این کارت‌ها، مهاجران افغانستان در معرض بازداشت خودسرانه، آزار، بی‌خانمانی و اخراج اجباری قرار خواهند گرفت. بسیاری از آنان هنوز در انتظار اسکان مجدد در کشورهای ثالث یا بررسی درخواست‌های پناهندگی هستند.»
بر اساس اطلاعات سازمان بین‌المللی مهاجرت، از سپتمبر ۲۰۲۳ تا جون ۲۰۲۵، بیش از ۱.۰۸۸.۰۰۰ مهاجر افغانستان از پاکستان به افغانستان بازگردانده شده‌اند.
طبق این گزارش تنها از ابتدای اپریل ۲۰۲۵، بیش از ۵۱ هزار زن و ۶۴ هزار دختر به افغانستان بازگشته‌اند؛ زنانی که پس از بازگشت از حق آموزش، کار و مشارکت اجتماعی محروم شده‌اند.
عفو بین‌الملل همچنین یادآور شد که اصل عدم بازگرداندن اجبار به عنوان یک اصل شناخته‌شده حقوق بین‌الملل عرفی، برای تمامی کشورها الزام‌آور است و پاکستان با امضای میثاق‌های بین‌المللی حقوق بشر، از جمله کنوانسیون ضد شکنجه، موظف به رعایت آن است.
این نهاد بین‌المللی حقوق بشری از مقام‌های پاکستانی خواست با توقف فوری اخراج‌ها، طرح بازگشت اتباع خارجی غیرقانونی را لغو کرده و به تعهدات بین‌المللی خود پایبند بماند.
در پایان، عفو بین‌الملل از شهروندان سراسر جهان خواست تا با ارسال نامه به سید محسن رضا نقوی، وزیر داخله پاکستان، خواستار توقف اخراج مهاجران افغانستان و تمدید فوری کارت‌های اقامت آنان شوند.
