ازبیکستان در نشستی سهروزه در شهر ترمذ اعلام کرد که افغانستان باید بهعنوان بخشی از همکاریهای منطقهای میان آسیای مرکزی و جنوبی در اقتصاد و پروژههای زیرساختی منطقه ادغام شود.
این نشست با حضور مقامهای بلندپایه، کارشناسان و نمایندگان کشورهای مختلف از جمله افغانستان، به هدف بررسی راههای تقویت پیوندهای اقتصادی و امنیتی بین دو منطقه برگزار شد.
رسانه ازبیکستان گزارش داده است این نشست با ابتکار دولت این کشور و به میزبانی مؤسسه مطالعات استراتژیک و منطقهای وابسته به ریاستجمهوری ازبیکستان برگزار شد و حدود ۲۰۰ شرکتکننده از کشورهای آسیای مرکزی، جنوبی، اروپا، کشورهای مستقل مشترکالمنافع، آسیا و خاورمیانه را گرد هم آورد.
مقامهای ازبیکستان در این نشست تأکید کردند که علیرغم به رسمیت شناخته نشدن سیاسی طالبان، این کشور نباید از تحولات اقتصادی منطقه کنار گذاشته شود.
الدر آریپوف، رئیس مطالعات استراتژیک و منطقهای وابسته به ریاستجمهوری ازبیکستان، با اشاره به پروژههایی چون تاپی، کاسا-۱۰۰۰ و دهلیز ترانسافغانستان گفت: «در آسیای مرکزی اجماع قوی برای تعمیق همکاری با آسیای جنوبی و گنجاندن افغانستان در این روند شکل گرفته است.»
بهرام جان علویف، معاون اول وزیر امور خارجه ازبیکستان نیز از پروژه راهآهن سراسری افغانستان از ترمذ تا دریاهای جنوبی بهعنوان یکی از طرحهای کلیدی یاد کرد و گفت این مسیر میتواند «چشمانداز تجاری و اقتصادی منطقه را متحول کند و پایهگذار بازار مشترک نزدیک به دو میلیارد نفر باشد.»
محمد نعیم وردک معاون وزارت خارجه طالبان، در این نشست گفت آنان آماده اند در تمام ابتکارات منطقهای، بهویژه در بخشهای زیرساخت، حملونقل، تجارت، انرژی و آموزش مشارکت داشته باشند.
او از جامعه جهانی خواست که افغانستان را بهعنوان «شریکی قابل اعتماد» بپذیرد و در توسعه اقتصاد این کشور سرمایهگذاری کند.
با این حال، نهادهای بینالمللی با احتیاط به این روند نگاه میکنند.
رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان، در سخنرانی خود هشدار داد که کاهش ۳۰ درصدی کمکهای ایالات متحده به برنامههای بشردوستانه در افغانستان، بحران انسانی در این کشور را تشدید کرده است.
او همچنین امنیت را شرط اصلی برای تحقق ادغام اقتصادی دانست و پیشنهاد داد که افغانستان در سازوکارهای امنیت جمعی منطقهای گنجانده شود.
او تأکید کرد: «بدون گفتگوی منظم بین سازمانهای امنیتی کشورهای منطقه و افغانستان، رسیدن به ثبات در حوزه امنیت ممکن نیست.»
مقامهای ازبیکستان با تاکید بر سیاست «منطقهایسازی» افغانستان، ابراز امیدواری کردند که کشورهای همسایه نقش رهبری در پروژههای مشترک ایفا کنند؛ در حالیکه جامعه جهانی بهگونهای محتاطانه به تحولات در کابل مینگرد.