در شرایطی که نظام صحی کشور زیر فشار کم پیشینه قرار دارد، سازمان جهانی بهداشت در گزارشی تازه، از افزایش بیپیشینه بیماریهای واگیردار در افغانستان هشدار داده و وضعیت صحی کشور را نگرانکننده توصیف کرده است.
به گفته این سازمان، تنها در یک ماه گذشته، بیش از ۳۰۰ تن در نتیجه ابتلا به بیماریهای واگیردار جان خود را از دست دادهاند. در کنار این، آمار مبتلایان بهگونهای چشمگیر در حال افزایش است.
آمار بیماریهای واگیر در ماه گذشته:
سرخکان؛ موارد ابتلا : ۱۸٬۷۰۳ مرگومیر: ۱۱۱
اسهال؛ موارد ابتلا: ۱۳٬۳۴۲ مرگومیر: ۳
تب خون دهنده؛ موارد ابتلا: ۱۰۹ مرگومیر: ۵
سینه و بغل؛ موارد ابتلا: ۱۴۰٬۱۰۰ مرگومیر: ۲۰۰
مالاریا (تأییدشده)؛ موارد ابتلا: ۲٬۹۸۲ افزایش تقریبا ۴ برابر
سازمان جهانی بهداشت تأکید کرده که این افزایش تنها به تغییرات فصلی مربوط نیست، بلکه بازگشت گسترده مهاجران از ایران و پاکستان نیز نقش مهمی در تشدید این وضعیت دارد.
این سازمان از وزارت صحت عامه طالبان خواسته که برای مقابله با وضعیت اضطراری آماده باشد.
اما در کنار بحران بیماریها، محدودیتهای طالبان در دسترسی زنان به خدمات درمانی، بهویژه نبود پزشکان زن، زندگی بسیاری از زنان و کودکان در بخشهای دوردست افغانستان را به شدت تهدید میکند.
با این حال زنان بدون همراه مرد محرم نمیتوانند به مراکز درمانی مراجعه کنند و آموزشهای پزشکی برای آنها ممنوع است، شرایطی که سبب افزایش مرگومیر مادران و نوزادان شده و نهادهای بینالمللی نیز زنان را اصلیترین قربانی این محدودیتها میدانند.
همزمان با این، چندی پیش ملل متحد اعلام کرده بود که قطع و کاهش کمکهای بشردوستانه ایالات متحده، همانند حکم مرگ برای میلیونها نفر در افغانستان است و در ماههای پسین ۴۰۰ مرکز صحی بسته و بیش از سه میلیون نفر از جمله زنان و کودکان از خدمات اولیه محروم شدهاند.
زرافشان، باشنده بادغیس میگوید: «ما که میرویم به کلینیکها دو پاکت قرص برای ما میدهند. معاینه هم نمیکنند که درد ما چه است. کلینیک درست نیست من حامله هستم، یک کلینیک است اگر طفلم را معاینه کند خودم را معاینه نمیکند من حامله هستم، واکسینهای ما را تکمیل نمیکنند.»
محبوبه، باشنده بادغیس افزود: «کلینیک نداریم، در نزدیک دوا نداریم، هیچ چیز در جای ما برابر نیست، چی بگویم یک زن نیست که یک امپول بزند یکی نیست که اطفال ما را معاینه کند.»
این در حالی است که پیشتر سازمان جهانی بهداشت با نگرانی از کمبود بودجه هشدار داده بود که افغانستان با بحرانهای صحی جدی مانند سرخکان، مالاریا، تب دنگی، پولیو و تب خوندهنده روبروست و در صورت عدم اقدام فوری، ۸۰٪ مراکز صحی حمایتشده تا جون ۲۰۲۵ تعطیل و بیش از ۱.۸ میلیون نفر دسترسی به خدمات اولیه را از دست خواهند داد.