بیست و پنج شهروند افغانستان در چهار ماه گذشته سال روان میلادی از سوی ایران اعدام شده‌اند. بر بنیاد داده‌های سازمان حقوق بشر ایران، حکم اعدام این شهروندان افغانستان در زندان‌های قزل حصار، زندان مرکزی زاهدان، زندان مرکزی بندر عباس، زندان مرکزی قزوین و دیگر زندان‌های ایران به اجرا درآمده است.
این سازمان گفته است که اعدام بیش‌تر شهروندان افغانستان از سوی مقام‌های ایران اعلام نمی‌شود.
در همین حال برخی از فعالان حقوق بشر می‌گویند که خلای مشروعیت در افغانستان سبب افزایش اعدام شهروندان افغانستان در بیرون از کشور شده است.
گفتنی است که بیش‌تر شهروندان افغانستان به اتهام قاچاق و فروش مواد مخدر، در ایران اعدام می‌شوند؛ شهروندانی که به باور نهادهای پشتیبان حقوق بشر، کسی را برای دفاع از خود ندارند.
بر بنیاد داده‌های سازمان حقوق بشر ایران، ماه که گذشت حکم اعدام چهار شهروند افغانستان هر یک مسعود میرزایی، ربیع شاه مراد، وسیم احمد و محمد علی ناصری در زندان‌های شیراز، عادل آباد و زندان مرکزی قزل حصار اجرا شده است.
بر بنیاد داده‌های سازمان حقوق بشر ایران، در چهار ماه گذشته شهروندان افغانستان در زندان‌های قزل حصار کرج، زندان مرکزی زاهدان، زندان مرکزی شیراز، زندان مرکزی بندر عباس، زندان مرکزی گرگان، زندان مرکزی اصفهان و زندان مرکزی برو جرد اعدام شده‌اند.
در بیش از سه سال حاکمیت طالبان، اعدام شهروندان کشور در ایران گراف صعودی داشته و بر بنیاد دادهای سازمان حقوق بشر ایران تنها در سال ۲۰۲۴ میلادی، بیش از هشتاد شهروند افغانستان در این کشور اعدام شده‌اند.
برخی از آگاهان مسائل حقوق بشری می‌گویند که طالبان در اجرای حکم اعدام شهروندان افغانستان خاموشی اختیار کرده و کوچکترین واکنشی از خود نشان نمی‌دهند. این آگاهان خلای مشروعیت در افغانستان را علت، افزایش این اعدام‌ها می‌دانند.
بر بنیاد اطلاعات سازمان حقوق بشر ایران، در ماه مارچ نیز سه شهروند افغانستان به نام‌های عزت الله عرب، معین عرب و عبدالباری جهانی به اتهام مواد مخدر در زندان بندر عباس ایران اعدام شدند.
این سازمان افزوده است که بیش‌تر اعدام شهروندان افغانستان از سوی مقام‌های ایران پنهان نگه داشته می‌شود.
از سویی هم، برخی از شهروندان کشور می‌گویند که حقوق زندانیان افغانستان در ایران نقض می‌شود و آنان دسترسی به وکیل مدافع ندارند.
آمارهای رسمی که از سوی طالبان پخش شده پنج تا شش هزار شهروند افغانستان در زندان‌های ایران زندانی هستند و برخی شأن در خطر اجرای حکم اعدام قرار دارند.
هفته پیش، رسانه‌های ایرانی گزارش دادند که مقام‌های ایرانی و طالبان ۲۰۱ زندانی را تبادله کردند. ۱۰۹ شهروند افغانستان در بدل رهایی دو شهروند ایرانی.
