استیفان اسمیت، سخنگوی هیئت معاونت ملل متحد در کابل، در تماس با آمو می گوید که یوناما برای کار روی «طرح موزاییک» با تمامی «ذینفعان» به شمول طالبان و غیر طالبان در افغانستان در حال مشوره و تماس است.
در عین حال، سخنگوی یوناما در کابل در پاسخ به ایمیل آمو گفته است که تعامل با طالبان به عنوان حاکمان بالفعل افغانستان، به معنای «عادی سازی یا به رسمیت شناختن» آن‌ها نیست.
او همچنین تصریح کرده است که صلاحیت به رسمیت شناسی از کشورهای عضو است.
سخنگوی یوناما به آمو گفته است که طرح موزاییک ملل متحد او نقشه راه برای ایجاد «تعامل چندجانبه» به سود مردم افغانستان است.
به گفته او، پیشبرد این طرح از طریق یوناما در افغانستان «بر بنیاد مأموریت محوله از سوی شورای امنیت ملل متحد، از جمله استفاده از ظرفیت‌های دیپلماتیک و تعاملات رسمی است.»
به گفته سخنگوی یوناما، این طرح نتیجه مشورت‌های گسترده با تمامی «ذینفعان» است که از زمان انتشار ارزیابی مستقل سینیرلی اوغلو در باره افغانستان آغاز شده است.
منابع دیگر به آمو می گویند که شکل‌گیری دولت فراگیر، احترام به حقوق بشر و مبارزه در برابر هراس‌افگنی سه خواست کلیدی جهان از طالبان در این طرح است.
منابع افزوده‌اند که طالبان هم رفع کل تحریم‌ها، به دست‌گیری نمایندگی‌های سیاسی افغانستان و دسترسی به پول‌های منجمدشده‌ی افغانستان را به عنوان سه خواست اصلی با ملل متحد در میان گذاشته‌اند.
از گزارش سینیرلی اوغلو تا طرح موزاییک
سخنگوی یوناما به آمو گفت که نقطه آغاز این طرح، ارزیابی مستقل سینیرلی اوغلو در باره افغانستان است که در آن «افغانستانی در صلح با خود و با همسایگانش، کاملاً بازگشته به جامعه جهانی و پایبند به تعهدات بین‌المللی خود، و بدون عبور از چرخه دیگری از خشونت» به عنوان هدف نهایی پیش‌بینی شده است.
ارزیابی مستقل ملل متحد در ۹ نوامبر ۲۰۲۳ به شورای امنیت ملل متحد ارائه شد. شورای امنیت ملل متحد نیز در قطعنامه ۲۷۲۱ به این ارزیابی نظر مثبت داده بود.
سخنگوی یوناما همچنین می‌گوید که مفهوم این طرح «نقشه راه»، یک چارچوب منظم، منسجم و هماهنگ برای تعامل چندجانبه در همه موضوعات کلیدی پیشنهاد می‌دهد.
در همین حال، یک منبع دیپلوماتیک غربی که از طرح موزاییک آگاه است، به آمو گفت که این طرح ملل متحد در هماهنگی به گزارش مستقل سینیرلی اوغلو نیست. این دیپلومات ارشد غربی به آمو گفت: «یوناما در واقع یک طرح جدید را روی دست گرفته که روند قبلی که با ارزیابی مستقل سینیرلی اوغلو آغاز شد بود را کاملاً نادیده می گیرد».
این دیپلومات که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، به آمو گفت که این طرح گام بعدی روند مبتتی بر گزارش سینیرلی اوغلو و قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت ملل متحد نیست.
به گفته سخنگوی یوناما، طرح ملل متحد شامل دو محور اصلی است:
نخست، گروه‌های کاری موضوعی به‌منظور جلب اعتماد از طریق پاسخ‌گویی به نیازهای فوری مردم افغانستان؛ و دوم، «طرح موزاییک» که به دنبال پرداختن به موضوعات دشواری است که مانع از بازگشت افغانستان به جامعه بین‌المللی شده‌اند، از جمله تعهدات این کشور به قوانین بین‌المللی.
ابهام در نمایندگی از افغانستان
سخنگوی یوناما در پاسخ به سوال‌های آمو نوشت که آنچه به عنوان طرح موزاییک به رسانه‌ها درز کرزده است، در واقع فشرده‌ی از یک «نقشه راه گسترده» است. به گفته‌ی او این طرح اکنون در حال مشورت با همه ذینفعان «از جمله کشورهای عضو، مقام‌های حاکم (طالبان) و دیگر بازیگران افغان است».
او تأکید می‌کند که نشست‌های «گروه‌های کاری» در چارچوب این طرح در حوزه مبارزه با مواد مخدر و سکتور خصوصی به عنوان دو اقدام اعتمادساز میان جامعه‌ی جهانی و طالبان است.
او می‌افزاید: «شایان ذکر است که مأموریت یوناما وظیفه دارد با تمامی ذینفعان افغان – از جمله مقام‌های حاکم (طالبان) – به نمایندگی از جامعه جهانی و در راستای حمایت از مردم افغانستان تعامل داشته باشد.»
یوناما تأیید کرده است که در این باره با «غیر طالبان» نیز نیز مشورت شده است. اما سخنگوی یوناما در پاسخ به سوال آمو روشن نساخت که دقیقاً با کی‌ها روی این طرح مشورت شده است.
بنابرآن، روشن نیست که ملل متحد روی این طرح به نمایندگی از مردم افغانستان غیر از طالبان به چه کسانی مشورت کرده است.
با این حال، سخنگوی یوناما به آمو گفته است که هیئت نمایندگی ملل متحد در افغانستان مطابق مأموریت خود، «به‌طور منظم با همه ذینفعان افغان – از جمله رهبران جامعه، زنان، جوانان، کارآفرینان، پژوهشگران و متخصصان – در کابل، ولایات (از طریق دفاتر ساحوی) و در میان جوامع مهاجر درباره مسائلی که در چارچوب ماموریت یوناما اولویت دارند، دیدار و گفتگو می‌کند.»
