پس از آغاز اجرای قانون تازه در هفته گذشته، طالبان در چهار روز گذشته حداقل دو ماده این قانون را نقض کردهاند.
ماده هفدهم و بیست و دوم این قانون پخش عکس و فلمهای جانداران را ممنوع اعلام کرده اما از ارگ طالبان تا مقامها و افراد آنان، ادارهها و رسانههای زیر اداره طالبان به پیمانه وسیع عکس و ویدیو نشر کرده اند. با این حال محتسبان امر به معروف طالبان در برابر آنان هیچ گونه اقدامی نکردهاند.
قانون تازه طالبان برای محتسبان صلاحیت تهدید، تنبیه و زندانی کردن و مجازات را داده اما آنان در برابر طالبان خاموش بودهاند.
این گزارش نشان میدهد که پیش از توشیح قانون تازه، بسیاری از بخشهای آن دستکم روی زنان و در جامعه عملی شدهاند اما اکنون روی طالبان عملی نمیشود.
وزیر امر به معروف طالبان در برابر انتقادها گفته، قانون تازه بر بنیاد قرآن، حدیث و فقه حنفی به وضع ممنوعیتها پرداخته است.
قانون امر به معروف طالبان چهار روز پیش به اجرا گذاشته شد؛ اما آیا این قانون بر خود طالبان هم تطبیق میشود یا تنها بر رعیت؟
ماده هفدهم، نشر مطالب با عکسهای زندهجان را منع اعلام کرده و همینگونه ماده بیست و دوم تهیه و تماشای عکس و فلم اشیای جاندار را در کمپیوتر، موبایل و دگر ابزار منع قرار داده است.
قانون طالبان برای خلافورزی از این دستورات، حق تهدید و تنبیه تا زندان و مجازات را به محتسبان داده است. اما در حدود چهار روز گذشته هر دو این ماده از سوی طالبان نقض شده است، از ارگ زیر اداره این گروه گرفته تا مقامها و رسانههای آنان، اما زیر کیفر قرار نگرفتهاند.
در برگه ارگ زیر اداره طالبان روز گذشته عکسهای عبدالکبیر معاون سیاسی طالبان و دیگر افراد را پخش شدهاند.
در صفحه وزارت عدلیه زیر اداره طالبان که قانون را به اجرا گذاشته است تصویرهای به گفته طالبان «ذیروح» وزیر شان نشر شده است.
همین گونه دهها و صدها حساب کاربری طالبان به نقض دو ماده قانون خودشان پرداخته، اما ظاهراً هیچ بازپرس از آنها نیست.
این یکی از دهها برگه رسانههای زیر اداره طالبان است که به نقض دو ماده پرداخته است. برگه رادیو تلویزون ملی زیر اداره طالبان که هم ویدیو از ذیروح را نشر کرده و هم عکس به شمول ویدیو و عکسهای خالد حنفی، وزیر امر به معروف طالبان که خود مجری قانون تازه است.
در کنار آن، حتی مقامهای طالبان مقابل دوربین با رسانهها صحبت میکنند، مانند نشست خبری امروز وزیر تحصیلات عالی طالبان.
با این حال به نظر میرسد، قانون تازه و دستکم دو ماده آن روی ساختارهای طالبان عملی نمیشود، اما برعکس مادههایی این قانون دارد که پیش از توشیح به اجرا گذاشته شده بود، شبیه محدودیتهای فراوان آن بر زنان و حتا ریش و موی مردان
فوزیه وحدت، فعال حقوق زن میگوید: «هدف (طالبان) این است که زنان را از جامعه حذف کنند. همین مانده که در دروازهها قفل بزنند تا زنان دگر از خانه بیرون شده نتوانند. تمام حقوق و امتیازهای اولیه زنان گرفته شده و اکنون به دلیل محدودیتها حتی از خانه بیرون شده نمیتوانیم.»
از شهروندان افغانستان گرفته تا کشورها و سازمانهای جهانی به نکوهش قانون تازه طالبان پرداختهاند. در اسلامآباد، زنان افغان قانون امر به معروف را پاره میکنند و آن را ظالمانه، ضد حقوق بشر و برگشت به دهه نود میخوانند.
یکی از زنان معترض در این باره میگوید: «این قانون زایل کننده حقوق وآزادیهای اساسی زنان افغانستان است که حتی صدای زنان را در زندانهای خانگی خفه میسازد.»
وزارت امر به معروف طالبان در واکنش به انتقادهای گسترده، پاسخی از خالد حنفی را نشر کرده است که از ممنوعیتهای تازه دفاع میکند.
خالد حنفی، وزیر امر به معروف و نهی از منکر طالبان میگوید: «طبق قرآن کریم، مطابقت با حدیث مبارک و مطابقت فقه حنفی هر ماده تعریف شده که ستر و حجاب چه حیثیت دارد، قمار بازی چرا منع است، ریش تراش کردن چرا ممنوع است، چرا لباس کفری را می پوشیم و لباس اسلام را نمیپوشیم، دلایل چیست، در جامعه اسلام چگونه بیایید.»
برخی عالمان دین گفتهاند که قانون تازه خلاف باورهای دینی، فرهنگی و بیگانه با هویت مردم افغانستان است؛ قانونی که با محدودیتهای تازهاش صدا و تصویر زنان را منع کرده و حتی بر روابط، ریش و مو، موسیقی، عبادات و بسیاری بخشهای زندگی مردم سر و کار دارد و صلاحیتهای موازی با ادارههای اجرایی و قضایی طالبان را به محستبان داده است.
