د دوحې پروسې د کاري ډلې ناسته به په دریو نورو ورځو کې ترسره شي؛ خو د دې ناستې په درشل کې، ملګرو ملتونو په خپل تازه راپور کې ويلي، چې په افغانستان کې د نشهيي توکو د تزریقې استعمال کچه اندېښمن حالت ته رسېدلې ده.
دا راپور ښیي چې په افغانستان کې د زرګونو ښځو او ماشومانو په ګډون ۲.۷ میلیون کسان په نشه یي توکو روږدي دي. د دې راپور پر بنسټ، په افغانستان کې د خطرناکو نشه یي توکو، لکه د شیشې او هیرویینو کارول مخ په زیاتیدو دي.
دا په داسې حال کې ده چې ملګرو ملتونو مخکې په افغانستان کې د نشه یي توکو د کښت او کارولو د زیاتوالي راپور ورکړی و، خو طالبانو د دې راپورونو حقیقت رد کړی و.
آستانه، د دوحې پروسې د کاري ډلې دریم پړاو، د نشه یی توکو او جرمونو په اړه د ملګرو ملتونو دفتر په یوه نوي راپور کې ویلي چې په افغانستان کې د نشهيي توکو د تزریقې استعمال کچه اندېښمن حالت ته رسېدلې ده.
د دې راپور پر بنسټ، په افغانستان کې د خطرناکو نشه یي توکو کاروونکو شمېر ۲.۷ میلیون تنو ته رسیدلی دی، چې له دې ډلې نږدې ۴۷۰ زره ښځې او شاوخوا ۲۱۵ زره یې د پنځلسو کلونو څخه کم عمر لرونکي ماشومان دي.
ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی چې په افغانستان کې د نشه یي توکو کارولو نمونې د بدلیدو په حال کې دي، د چرسو او تریاکو څخه صنعتي او تزریقي وړ درملو ته بدلون سره، اته سلنه کاروونکي د نشه یي توکو تزریقي تجربه لري او ۷۵ سلنه یې ګډې ستنې کاروي. دا په جدي توګه د ساري ناروغیو خطر زیاتوي.
د راپور یوه برخه وايي چې د چرسو او تریاکو پټ کارول کم شوي، خو د صنعتي درملو لکه کوکایین، رواني درملو او نورو درملو کارول زیات شوي دي؛ هغه درمل چې د جدي خطرونو او پایلو لکه اضطراب، ژور خفګان او بېلابېلو ساري ناروغیو سره تړاو لري.
د ملګرو ملتونو د نشه یي توکو او جرمونو سره د مبارزې دفتر وايي: «د چرسو او تریاکو پټ کارول کم شوي، په داسې حال کې چې د صنعتي نشه یي توکو کارول زیات شوي، هغه نشه یي توکي چې اوس د ډېر خطر سره کارول کېږي، د تزریق په ګډون. د کوکایین، رواني درملو او نورو نشه یي توکو د ډولونو زیاتوالي اضطراب، ژور خفګان، بېلابېلې ساري ناروغۍ او د کارولو سره تړلې ناروغۍ زیاتوي.»
دا راپور د نشه یي توکو سره د مبارزې په اړه د دوحې پروسې د کاري ډلې د دریم پړاو په توګه خپور شوی او د خصوصي برخې په اړه د پروسې د کاري ډلې دویمه ناسته به په دریو ورځو کې په دوحه کې ترسره شي، د طالبانو پلاوي په شتون سره.
د تیر کال په لیندۍ کې، په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه پلاوي د دوحې پروسې په چوکاټ کې د نشه یي توکو پر وړاندې د مبارزې لومړۍ کاري ډله جوړه کړه ترڅو د نشه یي توکو تولید او قاچاق سره مبارزه وکړي او بدیل معیشت ومومي.
له دې سره، د ملګرو ملتونو یو نوی راپور ښیي چې د نشه یي توکو قاچاق زیات شوی او د خطرناکو نشه یی توکو، په ځانګړې توګه د هیرویینو او شیشې کارول مخ په زیاتیدو دي.
په ورته وخت کې، ځینې ټولنیز فعالان، د نشه یي توکو د کارونې زیاتوالي ته په اشارې سره وايي چې اوس مهال په افغانستان کې د روږدي کیدو د مخنیوي او درملنې لپاره وړ او اغیزمنې ادارې شتون نه لري.
د ۱۴۰۳ کال د وري په ۱۴مه، طالبانو یو فرمان صادر کړ چې د هر ډول نشه یي توکو تولید، کارول، ترانسپورت، تولید، سوداګري، صادرات او واردول منع کوي.
خو، د طالبانو لخوا د بندیز سره سره، د نشه یي توکو او جرمونو په اړه د ملګرو ملتونو دفتر د تیر کال په لیندۍ میاشت کې اعلان وکړ چې په افغانستان کې د کوکنارو کښت د تیر کال په پرتله ۳۰ سلنه زیات شوی دی.
