د طالبانو د عدلیې وزارت اعلان کړی چې د قوانینو د مسودې کار به ډېر ژر بشپړ شي. د طالبانو د عدلیې وزیر د ناروې له شارژدافیر سره په لیدنه کې ویلي چې د فرعي قوانینو مسوده ۹۵ سلنه بشپړه شوې ده او دا قوانین به ډېر ژر د هبت الله اخندزاده له لاسلیک وروسته پلي شي.
د طالبانو د عدلیې وزارت همداراز زیاته کړې چې ټول فرعي قوانین به له قرآن، سنت او حنفي فقهې څخه اخیستل شوي وي، او دیني عالمان هم له حقوقي عالمانو سره یوځای د دې قوانینو په مسوده کار کوي.
له دې سره، د هېواد وګړي او د بشري حقونو فعالان وايي چې طالبان د هغه څه پر بنسټ چې دوی یې شریعت ګڼي، د قوانینو په جوړولو سره هڅه کوي چې په وګړو، په ځانګړې توګه ښځو او نجونو باندې نور محدودیتونه ولګوي.
نږدې څلور کاله کېږي چې هیواد د اساسي قانون په خلا کې د طالبانو لخوا اداره کیږي.
د بشري حقونو فعالان او کارپوهان وايي چې طالبان خپلې شخصي غوښتنې له دین سره نښلوي، هغه په قانون بدلوي، او د خلکو آزادۍ نورې هم محدودوي.
واک ته له رسیدو وروسته، طالبانو د اساسي قانون په ګډون د پخواني حکومت لخوا نافذ شوي ټول قوانین لغوه اعلان کړل.
د ۱۴۰۳ هجري لمریز کال په زمري میاشت کې، د طالبانو مشر د امر بالمعروف قانون لاسلیک کړ؛ هغه قانون چې د طالبانو لپاره ځانګړی ځای لري او حتی د طالبانو لخوا رامینځته شوي سیاسي نظام کې د مور د قانون رول لوبوي.
د طالبانو په وینا، د امر بالمعروف قانون د هغه څه په رڼا کې جوړ شوی چې دوی یې شریعت بولي؛ خو دې قانون، د هیواد د وګړو د آزادیو په اړه د درنو محدودیتونو لګولو سربیره، د ښځو غږونه هم محرم اعلان کړي او د ټولنیزې آزادۍ، د بیان آزادۍ، او حتی په ښار او بازار کې د تګ راتګ لویه برخه یې محدوده کړې ده.
د طالبانو د امر بالمعروف قانون
• د ۱۴۰۳ کال په زمري کې توشیح
• د ښځو او رسنیو په آزادۍ محدودیتونه
• د ښځو غږونه محرم اعلانول
• له محرم پرته د ښځو په سفر محدودیتونه
• تفریحی ځایونو ته د ښځو په تګ بندیز
• د امر بالمعروف محتسبینو لپاره د پام وړ واک
• د دې قانون د نه اطاعت کولو په صورت کې سزا
د هیواد وګړي د طالبانو لخوا د قوانینو جوړول په هیواد کې د ټولنیزو آزادیو د محدودولو لپاره یوه منظمه هڅه ګڼي او ټینګار کوي چې طالبان د دین او شریعت په نوم خپلې غوښتنې په خلکو تحمیلوي.
د کابل اوسېدونکی وايي: «له هغې ورځې راهیسې چې طالبان راغلل، زموږ خوښۍ او ژوند له موږ څخه اخیستل شوی، موږ د طالبانو د ظلم او استبداد لاندې یو، او دا ظلم هره ورځ زیاتیږي. زموږ لپاره د سبا لپاره هیڅ هیله نشته او طالبانو هیواد زموږ لپاره په زندان بدل کړی دی.»
د کابل یو بل اوسېدونکی وايي: «طالبان ورځ په ورځ پر موږ بندیزونه زیاتوي او هر هغه څه چې دوی یې غواړي پر موږ تحمیلوي. د خلکو هیڅ غوښتنه د طالبانو لپاره ارزښت نه لري.»
خلک وايي چې په تیرو دریو کلونو کې، د اساسي قانون په نشتوالي کې، طالبانو د هیواد پر وګړو، په ځانګړې توګه په ښځو او نجونو باندې خورا سخت بندیزونه لګولي دي.
د بشري حقونو د ځینو فعالانو په وینا؛ ښوونځیو او پوهنتونونو ته د ښځو او نجونو په تګ بندیز، په دولتي ادارو او نړیوالو سازمانونو کې د ښځو پر کار کولو بندیز، د ښځو په تګ راتګ او جامو بندیز، او د بیان او رسنیو په آزادۍ باندې محدودیتونو لګول هغه څه دي چې طالبانو ګام په ګام پر خلکو تحمیل کړي دي.