د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا کمېشنر فلکور ترک د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا په ۵۹مه ناسته کې خبرداری ورکړ چې طالبانو ښځې له ټولنې څخه ایستلي دي.
په دوام کې ریچارډ بنټ د بشري حقونو شورا ته په خپل وروستي راپور کې هم خبرداری ورکړ چې د تیرو دریو کلونو په اوږدو کې د دوی لس وروستي راپورونه ښیې چې د افغانستان خلک د مخ په زیاتیدونکي اپارټاید یا جنسیتي تبعیض سره مخ دي. د دې ناستې په دوام کې د افغان ښځو او نجونو د محرومیت غمجنې کیسې هم وړاندې شوې.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا ۵۹مه ناسته په افغانستان کې د بشري حقونو د وضعیت په اړه په لومړۍ ورځ پرانیستل شوه.
هغه افغانۍ ښځه چې د طالبانو له لوري یې تحمیلي برقع اغوستې، له لیرې ځایه یې په دې ناسته برخه اخیستې ده. د هغې نوم زهرا ده، او دلته یې د طالبانو د واک ته د راستنیدو په لومړي او دوهم پړاو کې د افغان ښځو غمجنه کیسه وړاندې کړه. له جبري واده څخه د زده کړې او عدالت تر محرومیت پورې.
د کابل اوسېدونکې، زهرا، وايي: «موږ امتیازات نه غواړو، موږ یوازې حقونه غواړو، اساسي حقونه. هماغه حقونه چې هر انسان یې باید ولري. امتیازات نه، یوازې حقونه. هغه اساسي حقونه چې هر انسان یې لري. که نړۍ چوپه خوله پاتې شي، د ویرې او تحمیل شوي انتخابونو دوره به دوام ومومي. مګر که تاسو زموږ سره ودریږئ، موږ کولی شو د دې دورې ماتولو پیل کونکي شو. زما د لور ژوند تل په دې شرایطو کې تیر شوی. مګر زه به اجازه ورنکړم چې زما د کوچنیو لوڼو سره ورته برخلیک راشي.»
د ناستې په دوام کې، فاطمه امیري، یوه له هغو نجونو څخه وه چې درې کاله دمخه په کاج تعلیمي مرکز کې په ځانمرګي برید کې ټپي شوې وه، په هیواد کې د نجونو او ښځو د ستونزو او محرومیتونو په اړه خبرې وکړې او له نړۍ یې وغوښتل چې په افغانستان کې د بشري حقونو مسلې ته ځانګړې پاملرنه وکړي.
زده کوونکې، فاطمه امیري، وایي: «زه د ډېرو نجونو او ښځو یوه بیلګه یم چې په افغانستان کې له عدالت څخه محرومې دي. زه هغه څوک یم چې ټول هغه دردونه چې زما په هیواد کې یۍ نجونې تجربه کوي احساس کړي دي. زه هغه نجلۍ یم چې ښوونځی یې راتړلی دی. زه اوس هم هغه ورځ په یاد لرم چې زما ښوونځی تړل شوی و – څومره دردناکه وه. زه هغه زده کوونکې یم چې پوهنتون یې تړل شوی. وروسته له هغه چې ما خپلې سترګې او غوږونه له لاسه ورکړل، د ټولو دردونو سره چې ما درلودل، ما د دوی په وړاندې د اعتراض په توګه د پوهنتون ازموینه کې ګډون وکړ ترڅو دوی ته وښیم چې دوی نشي کولی ما ودروي. مګر دوی پوهنتونونه وتړل.»
له دې سره، دا موارد د هیواد د بشري حقونو په مسله کې په افغانستان کې د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو د ځانګړي راپور ورکوونکي، ریچارډ بنټ لخوا په وروستي راپور کې راپورته شوې. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمیشنر خبرداری ورکړ چې طالبانو ښځې له ټولنې څخه ایستلې دي.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمیشنر، فولکر ترک، وايي: «په افغانستان کې، واکمن چارواکي (طالبان) د عامه ژوند څخه د ښځو او نجونو د ایستلو لپاره یوه منظمه پالیسي پلي کوي. حتی له کوره بهر، د دوی غږونه غلي کیږي، او ښځې د لوړو زده کړو او ډیری کاري فرصتونو څخه محرومې دي.»
ښاغلي بنټ هم شورا ته د خپل راپور په وړاندې کولو سره، خبرداری ورکړ چې په تیرو دریو کلونو کې د هغه لس وروستي راپورونه ښیې چې افغان خلک د زیاتیدونکي تبعیض او ظلم سره مخ دي.
په افغانستان کې د بشري حقونو په اړه د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکی، ریچارډ بنټ، وايي: «د جنسیت پر بنسټ د ظلم دا سیسټم د انسانیت په وړاندې جرم دی او په سمه توګه جنسیتي اپارتاید بلل کیدی شي. په دې برخه کې د عادي کولو هر ډول خبرې له وخته مخکې او نامناسبې دي. ښاغلی رئیس، د شورا محترمو غړو، زه تاسو ته بلنه درکوم چې له دې وروستي راپور هاخوا وګورئ. هغه لس راپورونه چې ما له ۲۰۲۲ راهیسې دې شورا او عمومي اسامبلې ته وړاندې کړي دي د افغان خلکو، په ځانګړې توګه د ښځو او نجونو د زیاتیدونکي تبعیض او ظلم د اندیښنې وړ ښیې. او دا وضعیت لا هم خرابیږي.»
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا ۵۹مه ناسته نن، د جون په ۱۶مه یا دغبرګولې په ۲۶مه پیل شوه او د روان کال د جولای تر ۹مې یا د چنګاښ تر ۱۸مې پورې به دوام وکړي. دا ناسته په هرو څلورو میاشتو کې یا په کال کې درې ځله ترسره کیږي او په نړۍ کې د بشري حقونو په ګډون مهمو مسلو ته رسیدنه کوي.
