لاجورد، یکی از سنگ‌های قیمتی و ارزش‌مند افغانستان است که در رنگ‌های گوناگون پیدا می‌شود و ولایت بدخشان در شمال شرق کشور، مهم‌ترین معادن یاقوت، لعل، طلا و لاجورد را در خود جای داده‌است.
از این میان لاجورد این ولایت با داشتن کیفیت عالی در سطح جهان شناخته شده‌است که معدن آن در ساحه‌ی سرسنگ ولسوالی کران و منجان و در دامنه‌ی کوه‌های هندوکش موقعیت دارد.
شماری از کارشناسان بر این باورند که اگر معدن لاجورد به‌گونه‌ی قانونی استخراج و به فروش رسانده شود، یکی از معادن پُر درآمد در سطح کشور است.
لاجورد کاربرد وسیعی دارد که از آن در تولید وسایل زینتی و گردن‌بندها استفاده می‌شود و دارای بازار بین‌المللی است.
معدن لاجورد بدخشان همواره محلی برای تاخت‌وتاز قاچاق‌چیان و گروه‌های مختلف بوده‌است و در ادوار مختلف توسط زورمندان به‌گونه‌ی غیرقانونی استخراج و به فروش رسانده شده‌است.
گروه طالبان پیش از به قدرت رسیدن دوباره‌ی شان در افغانستان، هرازگاهی حمله‌هایی را برای تصرف این معدن انجام دادند.
این گروه در سال ۲۰۱۹ بر ولسوالی کران و منجان حمله کرده و این معدن را به تصرف درآوردند و پس از آن، این معدن منبع خوبی برای درآمد این گروه بوده‌است.
پس از به قدرت رسیدن دوباره‌ی طالبان در افغانستان، بازار خرید و فروش لاجورد به‌گونه‌ی بی‌پیشینه‌ا‌ی بی‌رونق شده‌است.
همایون که ۲۵ سال عُمر خود را در ساخت‌وساز زیورهای پوشیدنی گذرانده، می‌گوید که با استفاده از نقره، از لاجورد زیورهای قیمتی ساخته و به بازار می‌فرستد.
این صنعت‌کار بدخشانی می‌افزاید: «در این شرایط، مردم از لحاظ اقتصادي در وضعیت خوبی نیستند و به جای خرید، زیورآلات شان را به فروش می‌رسانند.»
زنان مشتریان اصلی لاجورد هستند؛ اما با واردات اجناس بی‌کیفیت خارجی به بازار، حالا بازار سنتی لاجورد افغانستان با رکود مواجه شده‌است.
سهراب هم یکی دیگر از کسانی است که از پنج سال به این‌سو در این بخش فعالیت دارد.
او که ۲۱ سال عُمر دارد، در یکی از کارگاه‌های نگین‌تراشی شاگرد نشسته تا این شغل را یاد بگیرد و بتواند در آینده از راهِ این صنعت خرج زندگی خود را تأمین کند.
سهراب امیدوار است که بتواند با کارهای ابتکاری که در ذهن دارد، زیورهای عصری تولید کند تا بتواند مشتریان جدیدی در بازار بیابد.
معدن لاجورد کران و مجان ولایت بدخشان، در نزدیکی مرز ولایت پنجشیر و پاکستان قرار دارد که یکی از معادن عمده و پُر درآمد افغانستان است و نزدیک به ۸۰ سال از آغاز استخراج آن می‌گذرد.
افغانستان، به مثابه‌ی یک کشور جنگ‌زده، دارای معادنی به ارزش سه تریلیون دالر است؛ اما این کشور برای مبارزه با ناداری و بی‌کاری متکی به کشورهای خارجی بوده و تا اکنون نتوانسته‌است جلوِ استخراج غیرقانونی و فروش این معادن را بگیرد.
