شاه محمد محرابی، یکی از چهار عضو صندوق امانی افغانستان در سویس، به هدف شرکت در نشست شورای عالی بانک مرکزی فردا به کابل می‌آید.
این عضو برحال صندوق امانی می گوید که در نشست شورای عالی بانک مرکزی، درباره‌ی مسایل اداری و عملیاتی بانک مرکزی افغانستان گفت‌وگو خواهد کرد.
آقای محرابی اکنون در سمت‌هایی؛ چون عضو صندوق امانی افغانستان، عضو شورای عالی بانک مرکزی و رییس تفتیش این بانک مسؤولیت دارد و سال‌هاست در ایالات متحده زندگی می‌کند.
شاه محمد محرابی، عضو صندوق امانی افغانستان می‌گوید: «قوانین بانکی افغانستان، یک شورای عالی را ایجاد کرده که عالی ترین نهاد سیاست‌گذار و تصمیم گیرنده است. این نهاد به طور کامل مستقل است و اهداف خود را بدون کدام نفوذ، مداخله و فشار از سوی شعبه‌های دیگر حکومت، دنبال می‌کند. هدف اصلی بانک مرکزی افغانستان، عرضه‌ی پول در کشور، شکل‌دهی سیاست‌های پولی، پی‌گیری و مدیریت آن به منظور دست‌یابی و حفظِ ثباتِ ارزشِ پول است.»
او ادامه داد: «هدف دیگر بانک مرکزی افغانستان، تسریع روند تزریق نقدینگی، نظارت و تنظيم بانك‌ها برای ارائه پول به مؤسسات مالی است. همچنین سیاست ارزی و همچنین چاپ و توزیع بانک‌نوت‌ها و سکه‌های افغانی را نیز به عهده دارد.»
پس از ایجاد صندوق امانی افغانستان در سویس، تاکنون دوبار بانکنوتهای افغانی کوچک و بزرگ به چاپ رسیده‌است.
محرابی درباره‌ی نشست دوروزه‌ی شورای عالی بانک مرکزی جزییات بیشتری ارائه نمی‌دهد؛ اما می‌گوید که هزینه‌ی چاپ بانکنوتهای افغانی در ماه اکتبر از سوی بانک مرکزی به حساب دو شرکت بینالمللی واریز شده‌است.
این عضو صندوق امانی افغانستان اظهارداشت: «این جلسه‌ی عادی شورای عالی است و قرار است این جلسه، به منظور رسیدگی به مسایل اداری و عملیاتی بانک مرکزی تشکیل شود و همچنین آنچه در مورد بانک‌نوت‌ها گفتم، فکر می‌کنم قبلن در این مورد توضیح ارائه کرده‌ام. دو قرارداد با شرکت‌های بینالمللی برای چاپ و تحویلِ پول افغانی امضا شده بود. یکی از آنها با PWPW برای چاپ ۳۸۰ میلیون بانک‌نوت به ارزش متفاوت ۱۰ میلیارد افغانی و به ارزش قراردادی ۴ میلیون و قرارداد دوم هم با شرکت اوبت اوبت سرفیدشری برای چاپ ۳۹۰ میلیون به ارزش تقریبن ۱۰ میلیارد افغانی و به ارزش قراردادی ۱۵ میلیون، امضا شده‌است.»
او ادامه داد: «مهم است که به یاد داشته باشیم که بانک مرکزی افغانستان، بانکنوتهای جدید را جای‌گزین بانکنوتهای کهنه خواهد کرد و این جای‌گزینی هیچ تأثیری روی ارز و چرخش آن نخواهد داشت.»
کارشناسان اقتصادی چه می‌گویند؟
در همین حال، برخی از تحلیل‌گران اقتصادی می‌گویند که چاپ بانک‌نوت‌ها با توجه به اینکه طالبان به رسمیت شناخته نشده‌اند، گونه‌ای از حرکت دوگانه و دو رویی سیاسی است که مفاد آن به حاکمیت موجود خواهد رسید.
سیّد مسعود، تحلیل‌گر مسایل اقتصادی گفت: «چاپ پول توسط پول‌هایی که به صندوق رفته و بدون صلاحیت و خواست مردم افغانستان قرار دارد، خودش یک قمار سیاسی و یک قمار بد رنگ به منظور بازی دادن مردم افغانستان است. وقتی ۱۰۰ میلیارد افغانی را به چاپ می‌رسانیم، خودش یک نوع کمک‌رسانی به حاکمیت و در صورتی که عدم به رسمیت شناختن طالبان مطرح می شود، نوعی حرکت دوگانه و دو رویی سیاسی است که مردم افغانستان را رنج می‌دهد.»
همچنین آذرخش حافظی، رییس پیشین اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان، استفاده از ذخایر ارزی کشور را که در صندوق امانی افغانستان است، به سود کشور نمی‌داند و باورمند است که استفاده از پشتیبانی پول، بر اعتبار پول افغانی در سطح ملی و جهانی آسیب خواهد رساند.
او می‌گوید: «ذخایر استراتژیک افغانستان به دو هدف عمده، یکی اعتبار پول افغانی که قیمت آن را تثبیت می کند و از نوسانات زیاد در برابر پول‌های سخت جلوگیری می‌کند، و دوم برای اعتبار بینالمللی بانک مرکزی افغانستان در جامعه‌ی بینالمللی است و این پول برای مصرف نیست، مگر اینکه در شرایط اضطراری که به اعتبار پول قرضه گرفته شده باشد و برای باز پرداخت قرضه و سود آن از ذخایر استفاده می‌گردد و دوباره به جایش گذاشته می‌شود.»
سیّر قریشی، یکی دیگر از آگاهان مسایل مالی و بانک‌داری می‌گوید که هدف از ایجاد صندوق، استفاده از ذخایر ارزی افغانستان نیست؛ بل به هدف سرمایه‌گذاری است تا سود بیشتری از دارایی‌های افغانستان به دست بیاید.
قریشی گفت: «صندوق امانی افغانستان که در سویس ایجاد شده، البته هدفش این نیست که از آن به خاطر مصارف دولتی و عملیاتی استفاده شود؛ بلکه به خاطر چاپ بانکنوتهای افغانی است تا از این پول به خاطر سرمایه گذاری و دوباره و به دست آوردن درآمد بهره برده شود و بتواند ذخایر ارزی افغانستان را افزایش دهد.»
تا اکنون ۲۰ میلیارد افغانی از سوی دو شرکت پولندی و فرانسوی چاپ و به افغانستان فرستاده شده‌است.
پیش از چاپ این پول، توماس وست نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا برای افغانستان در یک نشست مجازی گفته بود که ایالات متحده، اجازه‌ی دو معامله‌ی بانکی در افغانستان را داده که یکی از آنها چاپ بانکنوتهای تازه است که بانک مرکزی افغانستان هزینه‌ی آنها را می پردازد.
