یک مقام طالبان میگوید که وزارت صحت عامه راهکار تازهیی را ساخته است که بر بنیاد آن پزشکان مرد نباید زنان را درمان کنند و فعالیتهای نهادهای صحی باید بر اساس «شریعت اسلامی» مطابقت داده شوند.
حسن غیاثی، سرپرست معاونیت صحت عامهی طالبان، روز گذشته در نشستی در کابل گفت که وزارت صحت عامه، دستورالعملهای روشنی از مقامهای بلند پایهی این گروه دریافت کردهاست تا برنامههای شان را با «تفسیر دقیق از شریعت» مطابقت دهند.
به گفتهی او، بربنیاد پالیسی جدید که اخیرن برای تصویب به ملا هبتالله رهبر طالبان ارائه شده، زنان باید توسط زنان درمان شوند.
به گفتهی چند منبع از شفاخانههای دولتی، جدا شدن اتاقهای زنانه و مردانه، جداسازی فضاها با پردههای چوبی و پارتیشن در دهلیزها، در برخی از شفاخانهها اختصاص روزهای ویژه برای عملیات زنان و مردان بهصورت جداگانه و افزایش افراد غیرمسلکی در بستهای اداری، از جملهی مواردی اند که به تازهگی در برخی از مراکز درمانی دولتی از سوی وزارت صاحت عامهی طالبان تطبیق شده اند.
شبانهی ۴۲ ساله که از ولایت غزنی برای درمان به کابل آمدهاست، میگوید که در شفاخانهی جمهوریت به او گفتهاند که طبق دستور جدید طالبان، مردان نمیتوانند زنان را درمان کنند.
شبانه میگوید: «اصلن بهبیماران توجه نمیشود و بیشترشان بهبهانهی نبود امکانات جواب داده میشوند. من هم مجبور شدم بهیکی از شفاخانههای خصوصی مراجعه کرده و پول گزافی را پرداخت کنم.»
با این حال، شماری از پزشکان در شفاخانههای دولتی میگویند که با کمبود پزشکان مسلکی و با تجربه روبهرو بوده و بیشتر استادان دانشگاه طب کابل در برخی از شفاخانهها مصروف کار استند .
به گفته این پزشکان، طالبان به آنان نیز گفتهاند که پس از این تنها پزشکان زن میتوانند بیماران زن را درمان کنند.
یک پزشک از یکی از شفاخانههای نظامی کابل که نمیخواهد نامش در این گزارش نشر شود، میگوید که نسبت بهگذشته ۴۰۰ پزشک از شمار متخصصان کاهش یافتهاست.
نپرداختن همزمان تنخواه ماهوار، تنقیضهای تشکیلاتی، حذف تنخواه مسلکی و افزایش محدودیتها از سوی طالبان بر بانوان، از علتهای عمدهی دلسردی این پزشکان گفته شده اند.
به گفتهی این پزشک، کاهش کارمندان بهداشتی زن در شفاخانهها، نبود پزشکان با تجربه و مسلکی و همچنان تعیین نشدن پزشکان مسلکی در بستهای کلیدی شفاخانهها، از چالشهای فرا راه پزشکان است.
در همین حال، شماری از پزشکان زن در شفاخانهی ۱۰۲ بستر خیرخانه میگویند که بسیاری از همکاران شان بهعلت چالشهای موجود بهخارج از کشور رفتهاند و شمار اندکی بهسبب کمی تنخواه و تهدیدها، وظیفهی شان را ترک کردهاند .
پزشک مرد از دروازهی مخفی وارد عملیاتخانه میشود
از ولایت ننگرهار هم گزارشهایی از اجازه نیافتن پزشکان مرد برای انجام عملیات بر بیماران زن گزارش شدهاست.
یک پزشک در یک شفاخانهی خصوصی در ولایت ننگرهار به آمو گفت: «در هنگام عملیات تزریق انستیزی بهمریض که باید بسیار بهصورت محتاطانه صورت بگیرد و داکتران مرد باید این عمل را انجام بدهند، آنها بهصورت مخفی وارد عملیاتخانهها میشوند و بعد از تطبیق انستیزی، دوباره بهصورت پنهانی بیرون میشوند و بقیه عملیات را داکتران خانم بهپیش میبرند.»
این در حالی است که با سقوط نظام پیشین، فضای کار و آموزش برای زنان و دختران در افغانستان محدود شده است. دختران بالاتر از صنف ششم بیش از یک سال است که از رفتن به مکتب محروم هستند و در این مدت، فعالیت نهادهای حقوق بشری و مدافع حقوق زنان نیز متوقف است.