جاده‌ی واخان بدخشان که افغانستان را به چین وصل می‌کند، در حال اکمال است. رسانه‌های چینایی گزارش داده‌اند که به احتمال زیاد، بیجینگ از بیم تهدیدهای امنیتی در بهره‌برداری این جاده از احتیاط کار خواهد گرفت.
در پیوند به این مسئله، برخی از آگاهان نظامی به این باورند که چین از ورود هراس‌افگنان از طریق ولسوالی واخان بدخشان به چین نگران است و به همین دلیل، پروژه‌های راهبردی خود را معطل قرار خواهد داد.
جاده‌ی واخان که از منطقه فضای گنبد آغاز می‌شود و انتهای آن به چین می‌رسد، ۵۰کیلومتر درازی دارد که هزینه‌ی ساخت آن ۳۷۰ میلیون افغانی برآورد شده است.
اکنون کار ساختوساز این جاده رو به اکمال است و طالبان نیز انتظار بهره‌برداری آن را می‌کشند.
اما رسانه‌های چینایی گزارش داده‌اند که چون بیجینگ نگران امنیت خود از رهگذر این جاده است، از همین رو در بهره برداری آن از احتیاط لازم کار خواهد گرفت.
دالانی که از میان رشته‌کوهای واخان می‌گذرد تا به چین می‌رسد.
برخی از آگاهان نظامی به این باورند که چین نگران ورود هراس‌افگنان از این جاده به خاک خود است و به همین دلیل کار بهره‌برداری این جاده را به تعویق خواهد انداخت.
محمد رادمنش کارشناس مسایل نظامی می‌گوید: «وضعیت فعلی به اساس عملکرد منفی طالبان تغییر نموده. بسیار پروژه ها نسبت موجودیت جنبش‌های مخالف طالبان و در جانب مقابل گروه‌های متعدد دیگر، مثل برنامه‌های طالبان معطل قرار داده شود و چین هم نمی‌خواهد سرمایه‌اش را به مدرکی مصرف نماید که نتایجش منفی است».
وزارت احیا و انکشاف دهات طالبان پنج روز پیش اعلام کرد که کار بازسازی و ساختوساز جاده واخان به سرعت جریان دارد و به زودی به بهره‌برداری خواهد رسید.
طالبان این جاده را یک جاده راهبردی می‌دانند که افغانستان را نه تنها به چین، بلکه به پاکستان و تاجیکستان نیز وصل می‌کند.
میرزا محمد شکیب رئیس دفتر وزارت احیا و انکشاف دهات طالبان می‌گوید: «در ولسوالی بدخشان از فضای گنبد تا چین ۴۹.۷ کیلومتر سرک کار آن جریان دارد. این سرک افغانستان را به چین وصل می‌کند و برای کشور ما ارزش اقتصادی دارد. به مدیریت وزارت احیا و انکشاف دهات همین سرک ۴۰ کیلومتر تکمیل شده و متباقی آن و ده کیلومتر دیگر آن به زودی تکمیل و افغانستان به چین وصل خواهد شد».
برخی از آگاهان اقتصادی به این باورند که جاده واخان بخشی از پروژه «کمربند و جاده» چین است که بیجینگ به دلیل تهدیدهای امنیتی از خاک افغانستان، علاقمند استفاده از این جاده نیست.
سید مسعود کارشناس مسایل اقتصادی می‌گوید: «چینایی‌ها تا موقع که افغانستان به رسمیت شناخته نشود و مکلفیت‌های اساسی را نداند، در سطح جهانی زیاد می‌خواهد پروژه را انتقال دهد. به هر صورتش فکر می‌کنم پنجاه کیلومتر که پلان‌گذاری در زمان جمهوریت شده بود، رسانیدن از این پروژه را به خط سرحدی ما در چین، یکی از اولویت‌ها به شمار می‌رود که انجام شود؛ اما مسئله امنیت مهم است».
کار ساخت جاده واخان بدخشان در ماه می سال ۲۰۲۱ میلادی آغاز شد؛ اما پس از مدتی کوتاه، کار آن به تعلیق افتاد.
هدف از ساخت این جاده، جذب سرمایه‌گذاری چین در منابع معدنی افغانستان گفته می‌شود.
در حال حاضر، قرارداد‌های بزرگترین معادن افغانستان، به شمول «مس عینک» و حوزه نفتی «آمودریا» را شرکت‌های چینایی در اختیار دارند.
