شماری از افراد بازنشسته، مشمول کارمندان ملکی و نظامی میگویند که در یک سال گذشته و با سقوط نظام پیشین، تنخواه شان که پیش از این سالانه پرداخت میشد، تا اکنون به آنان داده نشدهاست؛ در حالی که آنان با مشکلات جدی اقتصادی دستوپنجه نرم میکنند.
بیش از ده تن از این ازنشستهگان در گفتوگو با آمو گفتند که آخرین بار در ماه ثور سال ۱۴۰۰ هجری-خورشیدی تنخواه شان را از سوی حکومت پیشین دریافت کرده بودند؛ اما پس از آن، تنخواه آنان پرداخت نشدهاست.
شیوا فقیر، نظامی پیشین، میگوید که تا پایان جوانی به کشور خدمت کردهاست؛ اما بیشتر از یک سال میشود که تنخواه خود را دریافت نکردهاست.
رحم الدین، باشندهی تخار، میگوید که با دهها باز نشستهی دیگر روزها را برای دریافت تنخواه در برابر ریاست خزانهی تقاعد سپری کردهاست؛ ولی از پرداخت تنخواه خبری نیست.
محمد هارون، آموزگار بازنشسته در ولایت پروان، میگوید که بیش از یک سال است که تنخواه بازنشستهگیاش را دریافت نکردهاست.
او میافزاید: «نُه سال میشود تقاعد کردهام، همه ساله معاشات خود را دریافت میکردم؛ اما یک سال است که معاشات ما پرداخت نمیشود. چند باری که به نهادهای مسؤول مراجعه کردم، گفتند (تنخواه) تقاعدیها بند است.»
یکی از باشندگان جوزجان که پدرش بازنشستهاست، میگوید، طالبان گفتهاند که بازنشستهگانِ حکومتهای گذشته، پس ازین مستحق دریافت تنخواه نیستند.
مشکلات اقتصادی بازنشستهگان
شماری از این بازنشستهگان میگویند که پرداخت نشدن تنخواه شان، آنان را با مشکلات جدی اقتصادی روبهرو کردهاست.
عبدالواسع، بازنشستهی وزارت دفاع میگوید: «چهل سال در چهارچوپِ وزارت دفاع کار کردم، شش سال پیش تقاعد کردم. همین پول تقاعدی بود که مصارف خانوادهی خود را مهیا میکردم؛ ولی حالا یک سال و هفت ماه شد که پول تقاعدیام پرداخت نشدهاست. چند باری هم که به نهادهای مربوطه مراجعه کردم، گفتند ماه سنبله پرداخت میشود؛ اما نشد.»
مقدسه، باشندهی بدخشان، که مادرش آموزگار بازنشسته است، میگوید: «مادرم سالها بهخاطر تربیهی نسل جوان در مکتب معلمی کرد وحال تقاعد کرده. با پول تقاعدی، مادرم میتوانست مصارف خانواده را فراهم سازد، اکنون مشکلات جدی اقتصادی دامنگیر ماست.»
دگروال مُحییالدین قندهاری، بازنشستهی وزارت دفاع میگوید: «چهل سال کار کردم؛ اما امروز پول خریداری یک بوری آرد را ندارم، چشمِ امیدم به معاش تقاعدی بود که آن هم پرداخت نشد.»
شماری از آگاهان، طالبان را مکلف به پرداخت تنخواه این بازنشستهگان میدانند.
سبحان الله مصباح، حقوقدان، میگوید:«اشخاصی که مطابق به قانون کار ایفای وظیفه کردهاند، مستحق دریافت امتیازات خود بوده و حکومت مربوطه مکلف به پرداخت امتیاز بازنشستهگی شان است.»
سیّد مسعود، استاد دانشگاه میگوید که کارمندان حکومتهای گذشته کار کردهاند و قابل جزا نه؛ بلکه باید ستایش شوند؛ چون عُمرِ خود را برای خدمت به شهروندان وقف کردهاند.
با وجود تماسهای پیهم، بلال کریمی، معاون سخنگوی طالبان در بارهی این گزارش چیزی نگفت.
بر بنیاد آماری که رسانهها به نقل از ریاست عمومی تقاعد منتشر کردهاند، شمار افراد بازنشسته در کشور به بیش از ۱۶۰ هزار تن میرسد.
پیش ازین نیز تلویزیون آمو گزارشی را منتشر کرده بود که طالبان برای بازماندهگان شهدا و معلولین ۹ ولایت تنخواهِ سالانهی شان را پرداخت نکردهاند.
این درحالیست که چندی پیش، رسانهها گزارشی را نشر کرده بودند که ۵۶ تن از جنگجویان گروهِ طالبان از لوای بامیان به دلیل پرداخت نشدن تنخواهِ شان، وظیفه را ترک کردهاند.