ایالات متحده

رابطه ترمپ و ماسک: از دوستی تا تهدید به استیضاح و لغو قراردادها

در حالی‌که روابط میان دونالد ترمپ و ایلان ماسک با سرعت غیرمنتظره‌ای رو به تیرگی گذاشته، رئیس‌جمهور امریکا روز پنج‌شنبه تهدید کرد که قراردادهای دولتی با شرکت‌های ماسک را لغو خواهد کرد. هم‌زمان، ماسک نیز تلویحاً خواستار استیضاح ترمپ شد—پایان پرتنشی برای اتحاد غیرمنتظره که زمانی مورد توجه افکار عمومی بود و اکنون پرسش‌هایی درباره آینده سیاسی و اقتصادی این دو چهره برجسته به‌وجود آورده است.

اختلاف میان این دو متحد سابق زمانی شدت گرفت که ترمپ در دفتر بیضی کاخ سفید از ماسک انتقاد کرد و هر دو در شبکه‌های اجتماعی خود—تروت سوشیال و اکس—به تبادل طعنه و حمله پرداختند.

ترمپ در تروت سوشیال نوشت: «ساده‌ترین راه برای صرفه‌جویی میلیاردها دالر در بودجه، پایان دادن به یارانه‌ها و قراردادهای دولتی ایلان است.»

به دنبال این اظهارات، سهام شرکت تسلا در روز پنج‌شنبه بیش از ۱۴ درصد سقوط کرد—کاهشی معادل حدود ۱۵۰ میلیارد دالر از ارزش بازار شرکت، که بزرگ‌ترین کاهش روزانه در تاریخ این خودروساز محسوب می‌شود.

دقایقی پس از بسته شدن بازار، ماسک در پاسخ به پستی که خواستار استیضاح ترمپ شده بود، تنها یک کلمه نوشت: «بله»—واکنشی که در کانگرس، جایی که جمهوری‌خواهان اکثریت دو مجلس را در اختیار دارند، بی‌سابقه به‌نظر می‌رسد.

نخستین نشانه‌های این اختلاف چند روز پیش آشکار شد، زمانی که ماسک علناً لایحه مالیاتی و هزینه‌ای گسترده ترمپ را محکوم کرد. او هشدار داد که این طرح باعث افزایش شدید بدهی ۳۶.۲ تریلیون دالری امریکا خواهد شد.

ترمپ در ابتدا سکوت کرد، اما روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: «بسیار از ایلان ناامید شده‌ام. رابطه خوبی با او داشتیم، ولی نمی‌دانم که آیا هنوز هم داریم یا نه.»

در همان زمان، ماسک در اکس پاسخ داد: «بدون من، ترمپ در انتخابات شکست می‌خورد»—اشاره‌ای به حمایت مالی تقریبی ۳۰۰ میلیون دالری او از ترمپ و جمهوری‌خواهان در انتخابات سال گذشته.

ماسک در پستی دیگر هشدار داد که تعرفه‌های وضع‌شده توسط ترمپ می‌تواند امریکا را تا پایان سال وارد رکود اقتصادی کند.

شرکت‌های دیگر ماسک از جمله اسپیس‌اکس و واحد ماهواره‌ای استارلینک نیز در این درگیری بی‌تأثیر نبودند. ماسک اعلام کرد که در واکنش به تهدیدات ترمپ، فرایند بازنشسته کردن فضاپیمای دراگون را آغاز خواهد کرد—تنها فضاپیمای امریکایی که قادر به ارسال فضانوردان به ایستگاه فضایی بین‌المللی است. با این حال، او اواخر پنج‌شنبه از این تصمیم عقب‌نشینی کرد.

در نشانه‌ای از احتمال کاهش تنش، ماسک در پاسخ به بیل آکمن، سرمایه‌گذار میلیاردر که خواستار آشتی میان این دو شده بود، نوشت: «اشتباه نمی‌کنی.»

درگیری متقابل

ترمپ و ماسک هر دو از چهره‌های جنجالی و فعال در فضای مجازی هستند که به استفاده تهاجمی از شبکه‌های اجتماعی برای حمله به منتقدان خود مشهورند. بسیاری از ناظران پیش‌تر پیش‌بینی کرده بودند که روابط آن‌ها سرانجام به درگیری خواهد انجامید.

ماسک زمانی به‌عنوان رئیس «اداره کارآمدسازی دولت»، یکی از مشاوران برجسته ترمپ بود—نقشی که طی آن برنامه‌ای برای کاهش نیروی انسانی و هزینه‌های دولت فدرال اجرا شد. اما این هفته، او به انتقاد از لایحه مشهور ترمپ با عنوان «طرح بزرگ و زیبا» پرداخت و آن را «ننگی چندش‌آور» خواند که کسری بودجه را افزایش خواهد داد.

این حملات اختلافات درون حزب جمهوری‌خواه را تشدید کرده و احتمال تصویب این لایحه در سنا را زیر سؤال برده است. تحلیلگران مستقل تخمین می‌زنند که این طرح می‌تواند بین ۲.۴ تا ۵ تریلیون دالر به بدهی ملی امریکا اضافه کند.

درگیری طولانی‌مدت میان این دو، می‌تواند برای جمهوری‌خواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای سال آینده هزینه‌ساز باشد—چه از نظر مالی با احتمال کاهش حمایت‌های انتخاباتی ماسک و چه از نظر سیاسی با تضعیف جایگاه ترمپ در میان نخبگان فناوری در سیلیکون ولی.

یکی از مشاوران جمهوری‌خواه که به هر دو چهره نزدیک است و نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفت: «ایلان در انتخابات گذشته نقش مهمی در عملیات زمینی داشت. اگر در انتخابات میان‌دوره‌ای کنار بکشد، واقعاً نگران‌کننده است.»

ماسک روز سه‌شنبه در اکس نوشت: «در نومبر آینده، همه سیاستمدارانی را که به مردم امریکا خیانت کردند اخراج می‌کنیم.»

او پیش‌تر اعلام کرده بود که قصد دارد هزینه‌های سیاسی خود را کاهش دهد. هم‌زمان، تمرکز فزاینده ماسک بر سیاست باعث اعتراض‌های گسترده در سایت‌های تسلا شده که بر فروش محصولات این شرکت تأثیر گذاشته و موجب نگرانی سرمایه‌گذاران درباره تقسیم توجه او شده است.