انستیتوت هوور دانشگاه استنفورد در نشستی ویژه هشدار داد که آزادی رسانهها در افغانستان تحت سلطه طالبان به مرحلهی نابودی رسیده است.
در این نشست که با حضور روزنامهنگاران، پژوهشگران و مقامهای پیشین افغانستان برگزار شد، تأکید شد که رسانههای مستقل افغانستان اکنون بیش از هر زمان دیگری به حمایت جامعه جهانی نیاز دارند.
این نشست به میزبانی جنرال بازنشسته مکمستر، مشاور پیشین امنیت ملی ایالات متحده، برگزار شد و تمرکز آن بر بررسی وضعیت رسانهها و آزادی بیان در افغانستان پس از سقوط جمهوریت در اگست ۲۰۲۱ بود.
حلیمه کاظم، استاد دانشگاه و از گردانندگان این نشست، در سخنانش گفت: «افغانستان بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ شاهد یک دوره شکوفایی بیسابقه رسانهها بود. دهها رسانه تصویری و چاپی بهگونهای شجاعانه به بررسی فساد، نقض حقوق بشر و کارکردهای حکومت پرداختند. اما این دستاوردها اکنون در معرض نابودی کامل قرار دارند.»
او افزود که پس از بازگشت طالبان به قدرت، بیش از ۴۰ درصد رسانههای فعال در کشور تعطیل شده و بیش از ۸۰ درصد زنان خبرنگار از صحنه رسانهای حذف شدهاند.
بر بنیاد آمارهای ارائهشده در این نشست، بیش از ۲۵۰ خبرنگار و کارمند رسانهای از سوی طالبان بازداشت شدهاند و شماری از آنها تحت شکنجه قرار گرفتهاند.
این در حالی است که گزارشگران بدون مرز، در تازهترین ردهبندی جهانی، افغانستان را در جایگاه ۱۷۸ از میان ۱۸۰ کشور از نظر آزادی رسانه قرار داده است.
پرویز کاوه، مدیر روزنامه هشت صبح، که بهگونه آنلاین در نشست حضور داشت، گفت: «ما تلاش میکنیم صدای مردم افغانستان را در بیرون از مرزها زنده نگه داریم. کمترین کاری که میتوانیم انجام دهیم، روایت واقعیتها است.»
در بخش دیگری از این نشست، نادر نادری، عضو پیشین تیم مذاکرهکننده دولت افغانستان، از جامعه جهانی خواست تا از رسانههای افغانستان در تبعید حمایت کند.
او گفت: «جهان نباید افغانستان را فراموش کند. رسانههای در تبعید، آخرین سنگر آزادی بیان هستند و برای زنده ماندن، به پشتیبانی فوری نیاز دارند.»
نادری از مخاطبان خواست تا با اشتراک در رسانهها، کمک مالی و توجه بینالمللی، صدای خبرنگاران افغانستان را خاموش نگذارند.
در حاشیه این برنامه، از بایگانی تاریخ شفاهی دانشگاه استنفورد که با تلاش کاظم گردآوری شده، نیز رونمایی شد.
این مجموعه شامل روایتهای شخصی از شهروندان افغانستان درباره زندگی، کار، رسانه و جامعه در دوره جمهوریت است.
به گفته مسئولان پروژه، هدف آن حفظ حافظه جمعی برای نسلهای آینده است.
در پایان نشست، میزبان و سخنرانان بار دیگر بر اهمیت تداوم فعالیت رسانهها در شرایط خفقان تأکید کردند.
اقای مکمستر گفت: «کار روزنامهنگاران افغانستان، فرصتی بینظیر برای درک واقعیتهای افغانستان فراهم میکند. این صداها نباید خاموش شوند.»
کاظم نیز در سخنان پایانی گفت: «داستان افغانستان هنوز ادامه دارد. اما این داستان، تنها زمانی شنیده میشود که جهان به شنیدن آن اراده داشته باشد.»