برخی گواهان که روز جمعه در مراسم قصاص در ورزشگاههای ولایتهای بادغیس، فراه و نیمروز حضور داشتند، میگویند که طالبان با شلیک گلوله در برابر دید همگان حکم قصاص را اجرا کردند.
این گواهان می گویند که حکم قصاص با شلیک چندین گلوله اجرا شد و مردم صحنههای دلخراشی را شاهد بودند و از رفتن به محل پشیمان هستند.
صلاح الدین (نام مستعار) شاهد حکم قصاص در بادغیس گفت: «دیروز گفتند دو نفر اعدام میشود، اطفال را که نبردیم چون تاثیر بد داشت. یک نفر از کسانی که اعدام شد، میگفتند دو زن و یک مرد را کشته، خانواده مردی که کشته شده بود چند بار به سر قاتل شلیک کرد. صحنه بدی بود. گفته بودند دیه میدهیم قصاص نکنید، ولی قبول نکردند و چندبار شلیک کردند و پیش چشم همه او را کشتند. از رفتن خیلی پشیمان شدم و بر همه تاثیر بد گذاشته بود. این قسم علنی اعدام نکنند.»
برخی از منابع به تلویزیون آمو گفتهاند که در ولایتهای بادغیس و نیمروز خانوادههای مقتول حکم قصاص را خود عملی کردند.
مصور احمد (نام مستعار) شاهد حکم قصاص در نیمروز میگوید: «پسر خیلی جوان بود، دل ادم میسوخت باوجودی که مجرم بود، بعضی گریه میکردند به جوانیاش. خودم دعا میکردم که در آخر خانواده مقتول پشیمان شود، ولی نشدند و قصاص شد. صحنه بدی بود. خودم تصمیم گرفتم دیگر هیچ وقت نروم و شاهد چنین صحنه نباشم.»
این دو فرد محمد رسول، باشنده ولسوالی تگاب علم و حیدر باشنده دره بودند که در ولایت بادغیس به اتهام قتل، قصاص شدند.
عبدالقدیر از ولایت نیمروز و محمد صادق هم از ولایت فراه که متهم به قتل بودند، حکم قصاص بر آنان تطبیق شد.
اما اعدام شهروندان کشور در برابر دید همگان با واکنشهای زیاد روبهرو شده است.
دفتر هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان می گوید که مجازات مرگ در تضاد با حق بنیادین زندگی است.
یوناما در باره اعدام چهار شهروند کشور گفته است: «مجازات اعدام با حق بنیادی زندگی سازگار نیست. هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان خواستار تعلیق فوری مجازات اعدام به عنوان گامی در جهت لغو آن است.»
عفو بینالملل نیز خواستار فشارهای جامعه جهانی برای توقف مجازات اعدام شده و نوشته که این اعدامهای فاجعهبار نشاندهنده نقض مستمر حقوق بشر از سوی طالبان در افغانستان است.
عفو بینالملل در باره اعدام چهار شهروند کشور در بیانیهای افزود: «انجام اعدامها به صورت عمومی، به شدت بر وحشیانه بودن مجازات اعدام میافزاید و تنها میتواند اثرهای ضدانسانی بر قربانی و اثرهای خشن بر شاهدان اعدامها داشته باشد.»
دفتر حقوق بشری ملل متحد در شبکهٔ اکس نوشته است مجازات اعدام با کرامت انسانی و حق زندگی ناسازگار است و شواهد نشان میدهند که اثرهای چندانی بر جلوگیری از جرم ندارد.
دفتر حقوق بشری ملل متحد در باره اعدام چهار شهروند کشور گفته است: «مجازات اعدام اساساً با کرامت انسانی و حق زندگی ناسازگار است و شواهد نشان میدهند که اثر کمی در بازدارندگی از جرم دارد. ما از مقامهای کنونی افغانستان میخواهیم که تعلیقی بر استفاده از مجازات اعدام اعمال کنند و در نهایت آن را لغو کنند.»
همزمان با این ریچارد بنت، گزارشگر ویژهٔ ملل متحد برای حقوق بشر افغانستان نیز گفته که این اعدامها و همچنین مجازات بدنی از سوی طالبان در برابر دید همگان نقض آشکار قوانین بینالمللی است و باید فوراً متوقف شود.
در عین حال، برخی از فعالان حقوق بشر میگویند که اجرای احکام به گونه علنی نباید عادی سازی شود.
مسعوده کوهستانی فعال حقوق بشر گفته است: «محاکم صحرایی در ملاء عام نشان دهنده دهشت، وحشت و عادی سازی آن در جامعه افغانستان است و متاسفانه در این اعدامهای علنی مردم هنوز حالت عادی خود را بهدست نیاوردند.»
در بیش از سه سال حاکمیت طالبان، این نخستین بار است که طالبان چهار تن را در یک روز به گونه علنی اعدام کرده اند.
تا کنون طالبان بر ده شهروند کشور در ولایتهای فراه، بادغیس، نیمروز، غزنی، لغمان و جوزجان حکم اعدام را عملی کرده اند.