برخی از باشندگان ولسوالی بلخاب ولایت میگویند که پس از حمله نظامی طالبان به این ولسوالی صدها خانواده ناگزیر به ولایت بامیان آواره شدهاند.
یک منبع از ولسوالی بلخاب به تلویزیون آمو گفت که در پنج روز گذشته همزمان با آغاز درگیریها در بلخاب نزدیک به یک هزار و ۲۰۰ خانواده از این ولسوالی به کوههای حصه اول یکهولنگ بیجا شدهاند.
این منبع با تاکید بر فراهم سازی کمکهای بشردوستانه برای بیجا شدگان بلخاب افزود که این آوارگان غیرنظامیان هستند و چندین شبانهروز است که به آب و غذای کافی دسترسی ندارند.
این منبع میافزاید: «اگر سازمانهای امدادرسان برای این آوارگان کمک رسانی نکنند؛ کودکان، زنان و افراد مسن به دلیل گرسنگی و تشنگی جان خواهند داد.»
در همین حال اخباری درباره آواره شدن دهها خانوادهی دیگر در ولسوالی حصه اول یکهولنگ بامیان وجود دارد.
برخی از منابع به شرط افشا نشدن هویتشان میگویند که دهها خانواده از ولسوالی بلخاب به شماری از روستاهای این لسوالی پناه آوردهاند و به کمکهای فوری بشردوستانه نیاز دارند.
از سویی هم یک منبع در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل میگوید که در نتیجهی درگیری طالبان با مولوی مهدی مجاهد، بیش از ۳هزار خانواده از نزدیک به ۱۰ روستا در مرکز این ولسوالی از ترس طالبان خانه و داراییشان را رها کرده و به کوهها پناه بردهاند.
به گفتهی منبع تاکنون هیچ نهاد کمک رسان به آوارگان جنگ بلخاب کمک نکرده است.
تلاشهای ما از بهر ایجاد ارتباط با آوارگان در کوههای بلخاب به علت قطع بودن شبکههای مخابراتی بینتیجه ماند. اما گفته میشود که سازمانهای امدادرسان ملی و بینالمللی برای رسیدگی به مشکلات آوارگان جنگ بلخاب در بامیان نشست اضطراری برگزار کردهاند.
محمد اشرف نیازی، مسئول دفتر کمیساری عالی ملل متحد در امور پناهندگان در بامیان درباره این نشست گفت که حدود هفت سازمان بشردوستانه اعلام آمادگی کردند که سر از فردا (سهشنبه، ۷سرطان) آوارگان جنگ بلخاب را سروی کرده و سپس برابشان کمک توزیع میکنند.
یکی از مسئولان سازمان بینالمللی مهاجرت در بامیان نیز میگوید که این نهاد برای کمک به آوارگان آماده است.
واکنشها به جنگ بلخاب
پس از پایان جنگ در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل، طالبان با انتقاد زیادی از سوی افراد و نهادهای حقوق بشری مواجه شدهاند و این گروه به قتلعام غیرنظامیان نیز متهم شدهاند.
محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان از کشتار افراد ملکی انتقاد کرده و طالبان را در چندین منطقهی ولسوالی بلخاب متهم به قتل عام مردم میکند.
آقای محقق در صفحهی رسمی فیسبوک خود نوشته است: «با آنکه تلاشهای زیادی صورت گرفت تا جنگ در بلخاب صورت نگیرد، اما ظاهرا طالبان از پیش تصمیم به سرکوب مردم بلخاب داشتند.»
به گفته او، طالبان در یک جنگ نابرابر طی چهار روز، ولسوالی بلخاب و بازارهای نو و کهنه این ولسوالی و هشت قریه را که از سکنه خالی شده بود، تصرف کرده و در چندین مورد غیرنظامیان را کشتهاند.
محقق همچنان ادعا کرده که طالبان برادر و دو برادرزاده سیدحیدر شریفی، مدرس یک مدرسه دینی در بلخاب را با دست بسته در منزل مسکونیشان به رگبار بستهاند.
بهعنوان نمونه او از یک رویداد دیگر در روز دوم جنگ در دامنه قمکوتل را یادآوری کرده است که طالبان دو چوپان و سه دهقان را تیرباران کردند.
وی میافزاید: «رویدادها به اینجا ختم نمیشود و اخبار ناگوار دیگری هم هست که تاهنوز گزارش دقیق آن در دسترس نیست.»
آقای محقق از سازمان ملل متحد و نهادهای مدافع حقوق بشری خواسته است که بر طالبان فشار بیاورند تا هرچه زودتر نیروهایشان را از بلخاب بیرون کرده و جلوی قتل عام مردم بیدفاع را بگیرند.
پارتریشیا گروسمن، از مدیران سازمان دیدهبان حقوق بشر هم با ابراز نگرانی از گزارشهای نشر شده در این باره گفت: «نیروهای طالبان به انتقام مقاومت مسلحانه در این ولسوالی چند بازداشتی را خودسرانه اعدام کردهاند.»
او از طالبان خواسته که نیروهای خود را زیرنظر داشته و آنچه که او «مجازاتهای دستهجمعی و جنایات جنگی» خوانده است را متوقف کند.
در تازهترین مورد ریچارد بنت، گزارشگر ویژهی سازمان ملل برای حقوق بشر در افغانستان هم در توییتی نوشته است که گزارشهای نگرانکننده از قتلهای غیرقانونی، آوارگی، تخریب اموال و سایر موارد نقض حقوق بشر در ولسوالی بلخاب وجود دارد.
او گفته است که تأیید این گزارشها به دلیل نبود اطلاعات، قطع اینترنت و عدم دسترسی رسانهها با مشکل مواجه است.
از سویی هم سازمان عفو بینالملل در تازهترین واکنش خود در پیوند به جنگ بلخاب، اعدام غیرنظامیان در این ولسوالی را نگران کننده بیان کرده از جهان میخواهد که از افزایش نقص حقوق بشر در افغانستان چشمپوشی نکند.
این سازمان روز (دوشنبه، ۶ سرطان) در رشته توییتهایی از آنچه که اعدامهای صحرایی در ولسوالی بلخاب خوانده، ابراز نگرانی کرده است.
سازمان عفو بینالملل افزوده است: «از گزارشهای مربوط به اعدامهای صحرایی و آسیبرساندن به غیرنظامیان در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل به شدت نگران هستیم.»
طالبان درباره این ادعا چه میگویند؟
طالبان اما پاسخ متفاوتی در مورد بلخاب دارند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان با رد کشتار غیرنظامیان توسط این گروه گفته است که هیچ تلفات و زیان به افراد ملکی این ولسوالی وجود ندارد.
او شامگاه روز دوشنبه (۶ سرطان) گزارش عفو بینالملل دربارهی کشتار غیرنظامیان در بلخاب را بی بنیاد دانست.
سخنگوی طالبان گفته است که او نمیداند عفو بینالملل روی کدام اسناد موثق چنین ادعا دارد. مجاهد گفته است که این سازمان معلومات درست دست نیاورده است. این در حالی است که گفته میشود طالبان شبکههای مخابراتی را در بلخاب قطع کردهاند.