زنان

هشتم مارچ در سایه‌ی ۶ فرمان طالبان

طالبان پس از گرفتن قدرت در افغانستان، بیش از بیست فرمان و توصیه را صادر کرده اند که بربنیاد آن زمینه را برای حذف بانوان از جامعه فراهم می کند.

از زمان تسلط طالبان بر قدرت در افغانستان تاکنون بانوان روزهای دشواری را در کشور سپری کرده‌اند و در این مدت طالبان بیش از بیست فرمان و «توصیه»های محدود کننده را اجرایی ساخته‌اند که بر بنیاد آن بانوان به گونه سیستماتیک حذف می شوند.

در سالی که گذشت، طالبان حداقل شش فرمان را صادر کرده‌اند که زنان را از زندگی عمومی حذف می کند.

در بیست و سوم مارچ سال ۲۰۲۲ میلادی، دختران از رفتن به مکتب محروم شدند و طالبان دروازه های مکتب را به روی دانش آموزان دختر بستند.

برخی از دانش آموزان می گویند که هشتم مارچ در افغانستان مفهومی ندارد و بانوان و دختران در درد و رنج زندگی می کنند.

ستاره که صنف دهم مکتب است، می گوید که یک سال را در خانه با دشواری‌های زیاد گذرانده است.

او گفت: «مکتب ها به روی دختران بسته است و حضور زنان کدام مفهومی ندارد. امروز برای ما معنا نمی دهد به خاطری‌که دروازه‌های مکتب به روی دختران بسته است.»

در ماه جنوری سال ۲۰۲۲، طالبان کارزار «رعایت حجاب» را آغاز کردند و بیلبوردهای تبلیغاتی زیادی با تصویر «چادری» در سطح شهر نصب کردند که در آن بانوان را به پوشیدن چادری تشویق می کرد.

پس از آن، طالبان در یک فرمان دیگر در ۲۷ فبروری سال ۲۰۲۲، محدودیت‌هایی را برای سفر زنان به خارج از کشور اعمال کردند. بر بنیاد این دستور طالبان زنان نمی توانند بدون محرم به بیرون از کشور سفر کنند.

نه ماه بعد، در ماه فبروری سال ۲۰۲۲ میلادی، طالبان پارک‌ها، حمام‌های زنانه و باشگاه‌های ورزشی را به روی زنان بستند.

در آخرین ماه سال ۲۰۲۲ میلادی، در بیست و یکم دسامبر، ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی که یکی از چهره‌های نزدیک به ملا هبت الله رهبر طالبان است، با پخش فرمانی دانشگاه‌های دولتی و خصوصی را به دختران دانشجو به حالت تعلیق درآورد و تا هنوز با آنکه سال تحصیلی آغاز شده است اما دختران اجازه رفتن به دانشگاه ها را پیدا نکرده اند.

برخی از دختران دانشجو در هشتم مارچ می گویند که طالبان برای حذف آن‌ها هرچه در توان دارند، انجام میدهند.

این دانشجویان می گویند که اکنون زنان در افغانستان با گذشت هر روز محدود می شوند و تمام دستاوردهای گذشته زنان در همه زمینه ها از بین رفته است.

حسنا سروری دانشجوی یکی از دانشگاه های گفت: «همه شاهد هستیم که در بیست سال گذشته زنان دست‌آورد‌های خوبی داشتند که با زحمات و تلاش زیاد بدست آورده بودند که متاسفانه با آمدن طالبان تمام این دست آوردهای زنان در همه سطوح از بین رفته است. من منحیث یک دانشجو که در کنج خانه نشسته‌ام و نمی توانم به درس‌های خود ادامه بدهم، خیلی برایم رنج آور است.»

طالبان به محروم ساختن دختران تحصیل اکتفا نکردند و در ۲۴ دسمبر سال ۲۰۲۲، وزارت اقتصاد طالبان، کار بانوان را در نهادهای غیر دولتی به تعلیق در آورد . این مسله سبب شد تا بسیاری سازمان‌های مددرسان فعالیت خود را در افغانستان متوقف کنند.

با پخش این فرمان، شمار زیاد از بانوان که در نهادهای غیر دولتی کار می کردند، بی‌کار شدند.

فریبا یکی از ده‌ها زنانی است که با این فرمان طالبان بی‌کار شده است و اکنون با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کند.

فریبا گفت: «امروز روز زن است، چه رقم روز زن است برای من معنای ندارد. من یک زن بیوه هستم نان به خوردن ندارم، در خانه کرایی زنذگی می کنم توان کرایه را ندارم‌. پیشتر کار می کردم وظیفه داشتمُ حالی کار ندارم. طالبان باید به زنان احترام داشته باشند و اجازه بدهند زنان کار کنند.»

بر بنیاد آمار یوناما در سال ۲۰۲۳، ۱۳.۸ میلیون زن و دختر در افغانستان به کمک های بشردوستانه نیاز دارند، اما تعلیق کار بانوان از سوی طالبان روند کمک رسانی را به مشکل جدی روبرو کرده است.

رزا اوتونبایوا، رییس یونما در افغانستان گفت: «افغانستان تحت سلطه طالبان سرکوب‌گرترین کشور در جهان در مورد حقوق زنان است و ما شاهد تلاش های روشمند، عمدی و سیستماتیک آن‌ها برای بیرون راندن زنان و دختران از عرصه عمومی، بوده ایم که ناراحت کننده بوده است.»

نزدیک به یک ماه پیش، باز هم طالبان با پخش مکتوبی بانوان را از آزمون نهایی در دانشکده طب محروم ساختند و آزمون پسران برگزار شد.

جامعه‌ی جهانی، سیاست طالبان در برابر زنان را «بی رحمانه» و نماد از «اپارتاید جنسیتی» خوانده است. در آخرین مورد، اتحادیه‌ی اروپا سرپرست‌های وزارت‌های تحصیلات عالی و امر به معروف طالبان را تحریم کرده است. اما به نظر می رسد این واکنش‌ها تاثیری روی طالبان نگذاشته و آن‌ها به محدودتر ساختن فضا برای زنان ادامه داده اند.