افغانستان

کوچ اجباری بیش از صد خانواده از پنجشیر توسط طالبان

در دو ماه پسین طالبان دست‌کم ۱۰۷ خانواده را از ولسوالی‌­های دره‌ و پریان پنجشیر کوچ اجباری داده‌اند.

یافته‌های تلویزیون آمو نشان می‌دهد که ۱۰۷ خانواده از روستاهای خوجه، تندخو و ملیمه‌ی ولسوالی دره‌ی پنجشیر و ۷ تن از ولسوالی پریان این ولایت از سوی طالبان به‌زور کوچ داده شده‌اند و این روند هم‌چنان ادامه دارد.

یافته‌های آمو نشان می‌دهد که طالبان شماری از مردم ملکی این مناطق را به‌اتهام همکاری با جبهه‌ی مقاومت و شماری دیگر را به دلیل اعلام کردن ساحات جنگی از جاهای بودو‌باش ‌شان کوچ داده‌اند.

شماری از این خانواده­‌ها که اکنون در ولایت­‌های دیگر افغانستان به‌ویژه پایتخت این کشور آواره شده‌اند، می‌گویند که طالبان بی‌‌هیچ دلیلی آنان را وادار به کوچ از وطن و خانه‌های ‌شان کرده‌اند.

ذاکر یکی از باشندگان اصلی روستای خوجه­‌ی ولسوالی دره می‌گوید که نزدیک به دوماه پیش طالبان به خانه‌ی وی‌ رفته و بی‌‌هیچ‌ دلیلی او را وادار به کوچ از روستای شان کرده‌اند.

او می‌گوید: «بدون هیچ دلیل خاصی ما را گفتند که ۲۰ دقیقه وقت دارین که سرتان را بکشید ما هم از ترس چیزی گفته نتانستیم(نتوانستیم). در اصل خو پنجشیری بودن پیش طالبان فعلن کلانترین جرم است.»

با این‌حال، شماری دیگر از آن‌ها می‌گویند که در پنجشیر مصروف کشت و کار و مال‌داری بوده‌اند و با آن زندگی روزمره‌‌ی شان به خوبی پیش می‌رفته است؛ ولی پس از آن‌که طالبان آن‌ها را با زور و تهدید به مرگ کوچانده، چیزی برای خوردن و مکان درستی برای زندگی کردن ندارند.

یکی از این افراد که سرپرست خانواده‌ای ۱۲ نفری است، می‌گوید که طالبان او را به جرم ارتباط با جبهه­ی مقاومت از یکی از روستاهای ولسوالی دره کوچ اجباری داده‌اند.

او می‌افزاید: «ما را به‌جرم هم‌کاری با جبهه‌‌ی مقاومت کوچ­ دادن (دادند) بهانه‌پالی می‌کنن(کنند) اگر نی ما مال‌داری و دهقانی می‌کدیم. شما خو می‌فامین (می‌فهمید) در این پنجشیر چندان زمین‌داری هم نیست؛ اما روزِ خوده تیر می‌کدیم.»

شکست‌های طالبان از جبهه‌ی مقاومت دلیل انجام این کارها است

در همین حال سخن‌گوی جبهه‌ی مقاومت ملی افغانستان می‌گوید که طالبان پس از شکست‌های پی‌ در پی در برابر نیروهای این جبهه در پنجشیر، باشندگان عادی این ولایت را زیر فشار قرار می‌دهند.

صبغت‌الله احمدی سخن‌گوی جبهه‌­ی مقاومت به تلویزیون آمو گفت: «بازداشت‌ها، شکنجه و کشتار مردم عادی که هیچ ربطی به جبهه‌ی مقاومت ندارد، توسط طالبان جریان داشته و حالا هم مردمی را کوچ اجباری داده‌اند که محلی و بومی هستند و هیچ ربطی به جبهه‌ی مقاومت ندارند.»

کوچاندن اجباری جنایت جنگی است

با این­حال، شماری از حقوق‌دانان کشور کوچاندن اجباری شهروندان افغانستان توسط گروه طالبان را خلاف قوانین پیشین افغانستان و کنوانسیون‌های بین‌المللی می‌دانند و تاکید می‌ورزند که این عمل یکی از کلان‌ترین «جنایت‌های» جنگی به‌شمار می‌رود.

سبحان‌الله مصباح آگاه مسایل حقوقی در گفت‌وگو با خبرنگار تلویزیون آمو گفت که تمامی قوانین ملی و بین‌المللی برای شهروندان یک کشور حق اسکان در کشورشان را داده و آن‌ها می‌توانند در مناطق‌شان بدون هراس زندگی کنند.

او با اشاره به قوانین حکومت پیشین افغانستان می‌گوید که ماده‌ی ۳۹ قانون اساسی سال ۱۳۸۲ که هنوز وضعیت آن مشخص نیست، برای شهروندان افغانستان اجازه‌ی سفر و بودوباش در سراسر این کشور را می‌دهد. 

با این‌حال کنوانسیون بین‌المللی امور پناهندگی که افغانستان از سال ۱۳۸۳ عضو آن شده‌است، حتا به‌کشورها اجازه‌ی اخراج اجباری شهروندان کشورهای بیرونی را نمی‌دهد.

آقای مصباح در ادامه افزود: «نبود نظام، عقده‌های شخصی و تبعیض باعث انجام یک چنین حرکاتی است که به لحاظ قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی جنایت جنگی شمرده می‌شود».

با این‌حال، طالبان کوچ اجباری خانواده‌های پنجشیری را رد کرده و می‌گویند که وضعیت در پنجشیر زیر اداره‌ی این گروه است و آن‌ها نیاز به کوچاندن شهروندان این ولایت ندارند.

بلال کریمی از سخن‌گویان طالبان درگفت­وگوی تیلفونی با خبرنگار آمو گفت: «ما هیچ کسی را کوچ اجباری نداده‌ایم. در پنجشیر وضعیت نورمال است. البته اگر در کدام ساحه‌ای عملیات شده و مردم موقتن خانه‌های خود را ترک کرده باشند، یک موضوع جداگانه است».

پیش از این نیز رسانه‌های داخلی از کوچ اجباری ۱۵ خانواده از شهروندان بلخاب ولایت سرپل خبر داده بودند؛ موضوعی که طالبان آن را رد کرده‌اند.