یافته‌های تلویزیون آمو از منابع مختلف محلی ولسوالی‌های سه‌گانه دره‌ی اندراب‌ها در ولایت بغلان نشان می‌دهند که در نزدیک به یک سال تسلط طالبان بر این دره، دست‌کم ۶۶ تن از مردم محل از سوی طالبان کشته شدهاند.
بیش از ۱۰ منبع در ولسوالی‌های بنو، ده‌صلاح و پُل‌حصار اندراب ولایت بغلان به شرط فاش نشدن هویت‌شان در تماس با آمو این کشتارها را تایید کرده‌اند.
این معلومات که در تماس‌های تلفنی خبرنگار آمو با مردم محل به دست آمده نشان می دهد که این کشتارها از آغاز تسلط طالبان بر اندراب‌ها تاکنون ادامه یافته است.
به گفته منابع، حداقل ۳۰ تن از این افراد در سه ماه نخست تسلط طالبان بر اندراب کشته شدهاند.
قربانی‌ها
بربنیاد این یافته‌های تلویزیون آمو، ۲۹ تن از افراد کشته شده از باشندگان ولسوالی دِه‌صلاح و متباقی از ولسوالی‌های بنو و پُل‌حصار اندراب بوده‌اند.
یکی از این قربانیان «داکتر ظهیرالدین» باشنده‌ی ولسوالی پُل‌حصار بود که با هفت تن از اعضای خانواده‌اش که کودکان و زنان نیز در میان آنان حضور داشتند. شام ۷ میزان ۱۴۰۰ در قریه دِهک ولسوالی پُل‌حصار اندراب به قتل رسید. نزدیکان داکتر ظهیرالدین در گفتگو با تلویزیون آمو طالبان را عامل این کشتارها خوانده‌اند. این منابع می‌گویند که او هیچ رابطه‌ا‌ی با طرف‌های درگیر نداشت.
منابع می‌گویند که کوچکترین عضو این خانواده که کشته شد یک کودک دوساله بود.
در مورد دیگر «محمد حسن اندرابی» در تماس با آمو گفت که پنج‌تن از باشندگان قریه رشیدی دره‌ی قاسان به نام‌های سید آغا، نورالله، داکترخان شیرین، سید داود و سید حکیم از سوی طالبان کشته‌اند.
آقای اندرابی همچنان گفت که «رحیم‌الله» ۴۰ ساله که صاحب ۸ فرزند است بعد از سکته مغزی به مرکز بغلان انتقال می‌یافت که در دهن باجگاه از سوی طالبان به قتل رسید.
منبعی دیگری که از ذکر نامش برای ثبت در گزارش خودداری کرد می‌گوید که هفت‌تن از باشندگان قریههای دِهک، عنامک، باغدره، اولاد، نوبهار و تغانک ولسوالی پل‌حصار به نام‌های فقیر محمد، حسن، عبدال‌غنی، پاینده، گل رحمن، محمد داود و نوروز از سوی طالبان کشته شدهاند.
یک‌تن از باشندگان دره‌ی کشن‌آباد می‌گوید شش تن از باشندگان این دره به نام‌های بصیر، افتخار علی، حلال احمد، محمد وارید، بابه‌جان و امرالدین که همه افراد ملکی هستند از سوی طالبان کشته شدهاند.
یک‌تن دیگر از باشنده‌های ولسوالی ده‌صلاح می‌گوید که «شهاب» ۳۱ ساله که یک سال از ازدواج‌اش گذشته بود، ساعت ۰۷:۳۰ دقیقه شب ۱۱عقرب ۱۴۰۰ از خانه بیرون کشیده شد و در پیش چشمان خانم‌اش تیرباران شد.
وی گفت که پس از مرگ شهاب پسرش «نورالرحمن» که در زمان تیرباران شدن پدر در بطن مادر بود به‌دنیا آمد.
منبع دیگر در ولسوالی بنو می‌گوید برادرش هنگام کشاورزی در زمین از سوی طالبان بازداشت و سپس در منطقه‌ی بنو از سوی این گروه تیرباران شد.
او می‌گوید که طالبان به آنها اجازه نمی‌دادند جسد برادرش را دفن کنند. اما در نهایت با پادر میانی ریش‌سفیدان محل توانستند جسد را از روی جاده برداشته و دفن کنند.
این منبع در ادامه می‌گوید که برادرش تنها ۲۵ سال داشت و ازدواج نکرده بود. این رویداد در ۵ سنبله ۱۴۰۰(۲۷ اگست ۲۰۲۱ ) رخ داده است.
او در ادامه تاکید کرد که برادرش با طرف‌های درگیر هیچ ارتباطی نداشته است. این منبع نیز به دلیل ترس از انتقام طالبان، خواست از او نام برده نشود.
منبع دیگری از ولسوالی ده صلاح اندراب می‌گوید که پنج‌تن از باشندگان دره قاسان، به نام‌های عبدالله هاشم، گل محمد، نورالله، محمد جاوید و ذاکر در تاریخ نه می برابر با ۱۹ ثور ۱۴۰۱ از سوی طالبان در نزدیک منزل‌شان تیرباران شدند.
مردم محل می گویند که طالبان در انتقام به حمله بالای موترشان در نزدیکی محل سکونت این افراد، آنها را از خانه‌های‌شان بیرون کرده و تیرباران کرده اند.
به گفته منابع، این پنج‌تن نیز با طرف‌های درگیر ارتباطی نداشتند و از افراد ملکی بودند.
یک‌تن از باشندگان قریه ارزنگان ولسوالی ده‌صلاح اندراب نیز می‌گوید که یک خانواده پنج نفری در ۴ سنبله سال ۱۴۰۰ از سوی افراد طالبان در منزل‌شان کشته شد. به گفته‌ی این منبع، تنها یکی از کشته شده‌ها مرد و چهار تن دیگر کودکان و زنان بوده اند.
کهن سال ترین قربانی این کشتار‌هار ضیا محمد ۷۵ ساله، باشنده قریه‌ی فِج ولسوالی بنو بود. دو عضو خانواده‌ی ضیا محمد، در گفتگو با آمو این خبر را تایید کردند. یکی از آنها گفت: «او ریش سفید بود و با هیچ گروهی همکاری نداشت. به تاریخ ۴ عقرب پارسال در یکی از پست‌های بازرسی طالبان بدون هیچ دلیلی او را از موتر پایین و سپس تیرباران کردند.»
به گفته این منبع، فرد کشته شده در ایست بازرسی باجگاه در مرز میان ولسوالی خنجان و اندراب از سوی طالبان کشته شد.
یکی از باشندگان ولسوالی خنجان بغلان می‌گوید که در هشت سنبله سال پار، «پیمان» ۲۲ ساله، ورزشکار اندرابی از سوی جنگجویان طالبان در مسیر خنجان-اندراب از موتر پیاده شده و سپس تیرباران شد.
قتل دیگری که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین المللی داشت، کشتن «فواد اندرابی» آوازخوان محلی در دره‌ی کشن‌آباد بود.
مصطفی نوری باشنده دره‌ی کشن‌آباد ولسوالی بنو اندرآب می‌گوید، طالبان فواد اندرابی را در ماه سنبله سال گذشته از منزل‌اش بیرون کرده و تیرباران کردند.
آقای نوری افزود که فواد هنرمند محلی بود و در درگیری‌ها دخیل نبود.
مورد بعدی «هجران» نام دارد، یکی از بستگان او می‌گوید که وی فقط ۱۸سال داشت و با پسر کاکایش پیمان در ۳۰ اسد ۱۴۰۰ از سوی طالبان کشته شدهاند.
به گفته این منبع چون پیمان یگانه نان آور خانواده هفت نفری بود، پس از کشته شدن او همه در حالت بی‌سرنوشتی به سر می‌برند.
گل احمد باشنده کاسه تراش دره قاسان می‌گوید که طالبان یک جوان ۱۸ ساله به نام «شمس‌الله» را در ۲۹ سرطان سال جاری شب هنگام بازداشت کردند و فردای آن روز جسدش از سوی مردمان محل پیدا شد.
به گفته آقای احمد ازین که این جوان بدون جرمی به قتل رسید بود، باشندگان محل جسد وی را به رسم احتجاج به مرکز والسوالی ده‌صلاح برده دست به اعتراض زدند. به گفته‌ی او طالبان به جسد این جوان اهانت کردند که سبب درگیری میان طالبان محلی تاجیک تبار و طالب‌های پشتون تبار شد. خبر این حادثه نیز در رسانه‌ها انعکاس یافته است.
آمو در تماس با ۱۲ تن دیگر از خانواده قربانیان افراد ملکی در اندراب در مورد کشته شدن اعضای خانواده‌های صحبت کرده است که به دلیل ترس از انتقام جویی طالبان نخواستند از آنها در این گزارش نام برده شود.
کشتار مردم تلاشی برای توقف مقاومت
سعود بختیار یکی متنفذین ولسوالی‌های اندراب، می‌گوید که طالبان با قتل و کشتار می‌خواهند جلو مقاومت مسلحانه را بگیرند.
آقای بختیار همچنان گفت که در این مدت ۷۰ خانواده از سه ولسوالی اندراب کوچ اجباری داده شدهاند که ۴۰ خانواده از قریههای عنامک، تغانک و باغ دره ولسوالی پل‌حصار و دیگران از ولسوالی‌های بنو و ده‌صلاح به مرکز ولایت بغلان و ولایت‌های همجوار آواره شدهاند.
بلال اکبری معاون سخن‌گوی طالبان در پاسخ به خبرنگار آمو، با رد این ادعاها گفت: «نیروهای ما حافظ امنیت مردم بوده و تلاش دارند تا امنیت باشندگان را به درستی تامین کنند».
وی افزود که در مواردی که به افراد ملکی آسیب می‌رسد، پرونده‌شان توسط «مراجع قانونی» بررسی می‌شود.
ریشه‌های مخالفت در برابر طالبان
دره‌ی اندراب شامل سه ولسوالی بنو، ده‌صلاح و پل‌حصار ولایت بغلان است. بربنیاد آخرین آمارهای احصائیه مرکزی افغانستان این دره نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر نفوس دارد.
این دره با ولایت‌های پنجشیر و ولسوالی‌های خوست و فرنگ ولایت بغلان که در این اواخر تبدیل به کانون مقاومت در برابر طالبان شده اند، همجوار است.
هزاران تن از جوانان اندرابی در صفوف نیروهای امنیتی حکومت پیشین کار می کردند. آمار دقیقی از شمار جوانان اندرابی در صفوف نیروهای امنیتی در دسترس نیست، اما سعود بختیار می‌گوید که در ۲۰ سال گذشته ۳ هزارو ۸۵۵ تن از جوانان اندراب در صفوف نیروهای امنیتی در نبرد با طالبان جان باخته‌اند.
از زمان سقوط کابل به دست طالبان در ۱۵ اگست سال گذشته، اندراب، در کنار پنجشیر، یکی از پایگاه‌های اصلی جبهه‌ی مقاومت به رهبری احمد مسعود بوده است که در برابر طالبان دست به مقاومت مسلحانه زده‌اند.
رسانه‌ها از حضور نیروهای جبهه مقاومت در قسمت‌هایی از کوهپایه‌های ولسوالی‌های بنو، ده‌صلاح و پُل‌حصار اندراب‌ها خبر داده‌اند. درگیری‌های پی‌هم در این دره، پای مقام‌های ارشد طالبان به شمول ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان و قاری فصیح‌الدین، لوی درستیز آنها را به این دره کشانده است.
این در حالی است که یوناما در تازه‌ترین گزارش خود در مورد نقض حقوق بشر و کشتار افراد ملکی نوشته است که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، از ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ تا پانزدهم جون ۲۰۲۲ هفتصد تن از افراد ملکی کشته و ۱۴۰۶ تن دیگر زخمی شدهاند.
پیش از این نیز گزارش‌های از کشتار افراد ملکی در ولایت‌های شمالی افغانستان به‌ویژه پنجشیر، ولسوالی‌های خوست بغلان، تخار و سرپل توسط طالبان نشر شده است.
اما طالبان همواره گزارش‌هایی این چنینی از سوی ملل متحد، سازمان عفو بین‌الملل، و رسانه‌های مستقل را رد کرده و یافته‌های این گزارش‌ها را بی‌اساس خوانده‌اند.
