د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد وايي، د دوحې هوکړه له بشري حقونو سره تړاو نه لري او له افغانستانه د ځواکونو د خوندي وتلو په شرایطو پورې اړه لري.
هغه پر اېکس د امریکا د کانګرېس د هغه پریکړه لیک د مسودې په ځواب کې چې د ولسمشر جوبایډن، د هغه مرستیالې کامالا هرېس او د هغه په ګډون نور لوړ پوړي امریکایي چارواکي له افغانستان څخه د «ناوړه وتلو» په تړاو غندي، ويلي، طالبانو هوکړه کړې وه چې «دوی به د افغانستان لپاره یو نوی حکومت جوړوي او د بشري حقونو پالیسي به په جلا توګه او د دوی (طالبانو او نورو افغان اتباعو) ترمنځ له خبرو اترو څخه وروسته تعقېبږي.»
د هغه په وينا، په دغو خبرو اترو کې يو شمېر ترسره شوي؛ خو له دغه هېواد څخه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه تر دې مخکې کومه موافقه نه ده شوې.
د افغانستان د سولې په چارو کې د امریکا پخواني ځانګړي استازي د دغه پرېکړه لیک د مسودې هغه برخه رد کړه چې پکې ویل شوي، «خلیلزاد پرته له کوم دلیل ادعا کړې چې طالبان خپلې ژمنې پوره کوي او اساسي بشري حقونو ته درناوی لري.»
زلمی خلیلزاد وايي: «دا ادعا په بشپړه توګه درواغ ده. ما هیڅکله داسې څرګندونې نه دي کړي. زه حیران یم چې دا ډول ادعا بې اسناده او بې بنسټه ده.»
ښاغلی خلیلزاد زیاتوي: «ما هېڅکله د طالبانو او د بشري حقونو په اړه د هغوی د ژمنو په اړه څرګندونې نه دي کړي. د کانګرېس د مختلفو کمېټو په وړاندې زما په حاضرېدو کې، کله چې له ما څخه وپوښتل شول چې ایا زه پر طالبانو باور لرم چې د نظامي او تروریزم په اړه خپلې ژمنې پوره کړي، زما ځواب تل دا و چې موږ د نړیوالو اړیکو په اړه خبرې کوو. «داسې برخه چې پر هیچا باور نه کېږي، په تېره بیا پر طالبانو.»
د ښاغلي خلیلزاد له خوا پر اېکس خپره شوې خبرپاڼه کې ویل شوي چې هغه ټینګار کړی چې هوکړه د شرطونو پر بنسټ شوې ده. د باور پر بنسټ نه. په تړون کې د امریکا د ژمنو عملي کېدل د طالبانو د ژمنو له عملي کېدو سره تړاو لري، چې باید په دوامداره توګه وارزول شي او تایید شي.
د يادولو وړ ده، چې پر امريکايي ځواکونو بريدونه نه کول او د القاعده په ګډون «ترهګرو» ډلو يا اشخاصو ته اجازه نه ورکول، چې د افغانستان له خاورې د امريکا او د هغې د متحدينو امنيت ته ګواښ پېښ کړي، د دوحې د تړون برخه ده.
د امریکا د استازو مجلس د بهرنیو اړیکو د کمېټې مشر مایکل مک کال کانګرېس ته د یوه پرېکړه لیک مسوده وړاندې کړه چې په هغه کې د امریکا پخواني او اوسني لوړ پوړي چارواکي له افغانستان څخه د امریکايي ځواکونو د «ناوړه» وتلو په تړاو غندل شوي دي.
خو زلمي خلیلزاد د دغه پرېکړه لیک په غبرګون کې ویلي، چې جوبایډن پرېکړه کړې وه، چې « د افغانانو تر منځ د سیاسي هوکړه» له وتلو سره مشروط نه کړي. له دې وېرې چې که بین الافغاني خبرې وغځول شي، طالبان به بیا پر امریکايي ځواکونو بریدونه پیل کړي.
هغه وايي چې له افغانستانه د وتلو وروستی پړاو یو ناورین و. د دې مسئلې اصلي لاملونه ناسم معلومات، پلان جوړونه او د دې غیر متوقع پرمختګونو په وړاندې د متحده ایالاتو ناکافي نظامي تطبیق و؛ خو ښاغلی خلیلزاد زیاتوي:«عسکرو (امریکایي ځواکونو) په داسې حالت کې چې د کابل د هوايي ډګر په شاوخوا کې د ګډوډۍ لامل شو، په زړورتیا سره عمل وکړ.»
