په بدخشان کې د طالبانو پوليسو ويلي څه دپاسه سل تنه کروندګر يې د کوکنارو د کښت په تور نيولي او محکمې ته يې معرفي کړي دي.
فرانسې خبري اژانس په بدخشان کې د طالبانو د نشه يي توکو پر وړاندې د مبارزې د ادارې د مشر شفیق الله حافظي له قوله راپور ورکړی چې دغه سل کسان د بدخشان په څو کلیو کې نیول شوي او د طالبانو محکمې ته وړاندې شوي دي.
دا اقدام په داسې حال کې کېږي چې د ملګرو ملتونو د نشه يي توکو پر وړاندې د مبارزې ادارې تر دې مخکې راپور ورکړی و چې په افغانستان کې د کوکنارو کښت د تېر کال په پرتله ۳۰ سلنه ډېر شوی دی.
د دغه راپور له مخې تر ۲۰۲۴ کال پورې به په افغانستان کې د اپینو تولید ۴۳۳ ټنو ته رسېدلى دى.
دا شمېر د تېر کال په پرتله ۳۰ سلنه ډېر دی، خو د ۲۰۲۲ کال په پرتله چې طالبانو د کوکنارو پر کښت بندیز اعلان کړ، تولید یې ۹۳ سلنه کم دی.
د دغه راپور پر بنسټ، سږ کال ۱۲زره۸۰۰ هکټاره ځمکې کوکنارو کرل شوي دي.
په راپور کې راغلي، سږ کال د اپینو تولید ۲۶۰ میلیونه ډالره اټکل شوی، چې د تېر کال په پرتله ۱۳۰ سلنه زیاتوالی ښيي، چې ۲۰۲۲ کال د ارزښت په پرتله ۸۰ سلنه کم دى.
د مرستې غوښتنې لپاره بدیل فصل
په ٢٠٢١ کې د دوی بېرته راستنېدو راهیسې، طالبانو د کوکنارو په کښت بندیز اعلان کړ. خو زياتره کروندګر په دې موسم کې د مناسبو او اقتصادي اسانتياوو د نشتوالي له امله د کوکنارو کښت ته دوام ورکوي.
په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر سهيل شاهين وايي:«زه فکر کوم چې د دوحې د درېیمې ناستې د پرېکړې عملي کول اړین دي او له هغو کروندګرو سره مرسته وشي چې د کوکنارو د کښت د بندېدو له امله مرستې او بدیلې پروژو ته اړتیا لري.»
سپین زر یا پنبه؛ د کوکنارو د تخمونو یو ښه بدیل
کروندګر وايي، د تورو کوکنارو د له منځه وړلو لپاره باید د بدیل کښت په برخه کې د نړۍ لخوا له کروندګرو سره مرسته وشي.
ى
يو کروندګر چې د پنبې پر کرلو بوخت دى وايي: «دا حلاله روزي ده کوکنار هغه څه دي چې شیطان نور مسلمانان ګمراه کوي، که دوی یې وکاروي، ټوله کورنۍ به یې تباه شي. هغه نور سم انسان نه دی. دا (پنبه) یو پاک شی دی، ما ورته د سپینو زرو نوم ورکړی دی. دا هم د شرعي احکامو مطابق دی. دا هم د اسلام له نظره سمه ده. دا کور نه ورانوي. حلاله روزي ده.»
افغانستان له کلونو راهیسې د تولید او قاچاق له ناورين سره مخ دی. یو شمېر پخواني امنیتي چارواکي ادعا کوي، چې د دې کړکېچ ریښې د طالبانو لوړ پوړو چارواکو ته رسېږي، هغه تور چې طالبانو رد کړى دى.
په همدې حال کې وروستي نړیوال راپورونه ښیي چې په افغانستان کې د نشه یي توکو کاروبار یو له سترو ننګونو څخه دی ځکه چې دغه هېواد هڅه کوي د اقتصادي پراختیا او د خلکو په ژوند کې د شته ستونزو د هواري لپاره ملاتړ ترلاسه کړي.
