دیدبان حقوق بشر روز سه‌شنبه درباره تهدید، سوءاستفاده و بازداشت مهاجران غیرقانونی افغانستان از سوی پاکستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که بسیاری از این مهاجران در انتظار اسکان مجدد به کشورهایی مانند ایالات متحده، بریتانیا، آلمان و کانادا هستند.
وزارت داخله پاکستان سوم اکتوبر برای تمام مهاجرانی که بدون اسناد قانونی در این کشور اقامت دارند، ۲۸ روز مهلت تعیین کرد تا داوطلبانه این کشور را ترک کنند در غیر آن با اخراج اجباری روبرو خواهند شد.
دیدبان حقوق بشر در گزارشی گفته است که این اقدام پاکستان برای اخراج دسته جمعی مهاجران باعث افزایش خشونت در برابر شهروندان افغانستان از جمله آزار و اذیت، حمله و بازداشت خودسرانه شده است.
در این گزارش به نقل از فرشته عباسی، پژوهشگر مسائل افغانستان در دیدبان حقوق بشر آمده است: «مهلت اعلام شده پاکستان برای بازگشت شهروندان افغانستان منجر به بازداشت، ضرب و شتم و همچنان باعث هراس هزاران شهروند افغانستان درباره آینده‌شان شده است. وضعیت در افغانستان برای بیشتر افرادی که فرار کرده‌اند هنوز هم خطرناک است و اخراج از پاکستان آنان را در معرض خطر امنیتی چشم‌گیر قرار خواهد داد.»
خالق عطیفی، یکی از مهاجران افغانستان در اسلام‌آباد که سابقه روزنامه نگاری ورزشی در کابل را نیز دارد، با ابراز نگرانی درباره اوضاع مهاجران گفته است که پس از اعلام ضرب‌الاجل از سوی حکومت موقت پاکستان حتی آن عده از شهروندان افغانستان که در سازمان ملل نیز ثبت هستند، احساس مصونیت نمی‌کنند.
او افزوده است: «در همه جا پست‌های بازرسی پولیس وجود دارد. حتی اگر ویزای معتبر داشته باشید، باز هم به مرکز پولیس انتقال خواهید یافت. در بیشتر اوقات نیاز به پرداخت رشوه برای آزاد شدن دارید.»
خالق می‌گوید که مهاجران افغانستان مجبور به پرداخت رشوه میان ۱۰ تا ۴۰ هزار کلدار برای رهایی از نزد پولیس شده‌اند.
زرمینه رفیعی، یکی از فعالان حقوق زن که در جمعیت هلال احمر افغانستان مشغول به کار بوده است به آسیب‌های روحی و روانی مهاجران افغانستان مقیم پاکستان که با احتمال اخراج مواجه هستند، پرداخته و گفته است: «بیشتر مراکز آموزشی و سهولت‌ها برای مهاجران افغانستان به‌ویژه کودکان، در حال منحل شدن است. مردم از ترس اخراج نمی‌توانند آزادانه خرید کنند. ما نمی‌توانیم بخوابیم، زیرا شنیده‌ایم که پولیس در جریان شب به خانه‌ها هجوم می‌آورد و اسناد میخواهد.»
نذیر احمدی، یکی دیگر از مهاجران افغان که در جریان حضور نیروهای خارجی در افغانستان با پروژه‌های ناتو کار کرده و از ۱۸ ماه به اینسو در پاکستان به سر می‌برد، می‌گوید: «من در آنجا (افغانستان) چیزی ندارم. من همه چیز را از دست داده‌ام. اگر به افغانستان برگردم، هیچ تضمینی برای زنده ماندن من وجود ندارد.»
پس از بازگشت دوباره طالبان به قدرت در افغانستان، شمار زیادی از افغان‌ها که با تهدید از سوی طالبان روبرو بودند با هدف درخواست پرونده‌های اسکان مجدد و یاهم ویزای بشردوستانه افغانستان را ترک کردند.
الیاس شفایی که در پروژه‌های تحت حمایت ایالات متحده امریکا کار کرده و برای دریافت اسکان مجدد به پاکستان آمده است می‌گوید: «بیشتر این پرونده‌ها و ویزا شما را وادار به مهاجرت به کشور سوم می‌کند. برای ویزای امریکا، مجبور شدم به پاکستان بیایم. از آن زمان، ۱۵ ماه است که منتظر سفارت امریکا هستم و اکنون پاکستان میخواهد من را به افغانستان اخراج کند.»
دیدبان حقوق بشر در گزارش خود به وضعیت دشوار زنان افغانستان مقیم پاکستان نیز پرداخته و گفته است که بیشتر کشورهای کمک کننده مردان افغانستان را که در فعالیت‌های نظامی آنان مشارکت داشته اند، در اولویت قرار می‌دهند.
نیلوفر ندا، پزشک و فعال مدنی به دیدبان حقوق بشر گفته است: «من در ترس زندگی می‌کنم که هر لحظه ممکن است من را اخراج کنند. من منتظر بررسی ویزای خود از سوی سفارت امریکا که بیش از یک سال طول کشیده است، هستم.»
پروانه صالحی، یکی دیگر از این زنان آسیب پذیر است که بیش از یک دهه با سازمان‌هایی گوناگون که برای توانمندسازی زنان در افغانستان فعالیت داشتند، کار کرده است.
او با هدف حفظ جانش پس از سقوط حکومت پیشین به پاکستان فرار کرد.
بانو صالحی می‌افزاید: «من مجبور شدم افغانستان را ترک کنم، زیرا برای افرادی مانند من امن نبود. اکنون در این ترس زندگی می‌کنم که هر لحظه ممکن است دوباره به افغانستان اخراج شوم.»
اعلام ضرب‌الاعجل برای اخراج مهاجران غیرقانونی افغانستان از پاکستان واکنش‌های شدیدی از سوی ملل متحد و نهادهای حقوق بشری به همراه داشته است. براساس کمیشنری عالی سازمان ملل، پس از اعلام این مهلت، در حدود ۶۰ هزار مهاجر افغانستان تا ۱۸ ماه اکتوبر سال روان، به افغانستان برگشته اند.
