گروهی از گزارشگران ویژه ملل متحد به شمول ریچارد بنت، گزارشگر ویژه ملل متحد برای افغانستان روز سه‌شنبه با نشر یک بیانیه از پاکستان خواستند تا هرچه زودتر اخراج دسته‌جمعی برنامه‌ریزی شده ۱.۴ میلیون شهروند افغانستان از این کشور را متوقف کند.
دولت پاکستان که برای چندین دهه پناهگاهی برای میلیون‌ها پناهجوی افغانستان فراهم کرده است، اخیراً اعلام کرده است که تمام شهروندان خارجی «بی‌اسناد» باید تا اول نوامبر سال روان میلادی این کشور را ترک کنند در غیر این صورت به کشورهای مبدأ خود اخراج خواهند شد.
در این بیانیه آمده است که این اخراج‌های پیشنهادی به‌گونه قابل توجهی بر بیش از ۱.۴ میلیون شهروند افغانستان از جمله بسیاری از آنان که به دلیل نگرانی‌های شدید حقوق‌بشری و بحران انسانی در افغانستان به پاکستان پناهنده شده‌اند، تأثیر می‌گذارد.
کارشناسان ملل متحد نگرانی عمیق خود را در‌باره خطر بازگرداندن که می‌تواند منجر به بازگشت اجباری اتباع افغانستان از جمله خانواده‌ها، زنان و کودکان شود و آنان را در معرض خطر آسیب‌های جبران‌ناپذیر قرار دهد، مانند نقض جدی حقوق بشر و تجاوز در خانه‌هایشان ابراز کردند.
این کارشناسان می‌گویند: «ما از پاکستان می‌خواهیم اصل اساسی و غیرقابل انکار عدم اخراج را رعایت کند و از اخراج دسته جمعی و بازگشت اجباری جلوگیری کند.»
آنان همچنین تأکید کرده‌اند که نبود قوانین و رویه‌های داخلی پناهندگی، دولت‌ها را از تعهد خود مبنی بر رعایت اصل عدم بازگشت براساس حقوق بشر بین‌المللی و قوانین عرفی مستثنی نمی‌کند.
به گفته این کارشناسان، ممنوعیت بازگرداندن به صراحت در کنوانسیون منع شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز که پاکستان یکی از کشورهای عضو آن است تصریح شده است.
این گروه از کارشناسان در نامه‌ای به تاریخ ۲۳ دسمبر ۲۰۲۱ منتشر شده بود از پاکستان خواسته بودند تا اخراج اتباع افغانستان را پس از تسلط طالبان به حالت تعلیق درآورد.
آنان توصیه کردند تا زمانی که شرایط و وضعیت حقوق بشر در افغانستان امکان بازگشت امن و آبرومندانه را فراهم کند، اخراج باید متوقف شود.
کارشناسان نگرانی‌های خود را در مورد گزارش‌های بدرفتاری، بهره‌کشی و رفتار غیرقانونی با شهروندان افغانستان مقیم پاکستان، به‌ویژه از زمانی که پاکستان برنامه‌های بازگشت خود را اعلام کرد، بیان کردند.
آنان تأکید کرده‌اند که اولویت باید به کسانی داده شود که نیازهای حفاظتی بیشتری دارند، از جمله زنان افغانستان، دختران، سالمندان، مقام‌های پیشین دولت افغانستان، کارمندان نهادهای امنیتی، مدافعان حقوق بشر، فعالان جامعه مدنی، و کارکنان رسانه که ممکن است با آزار و شکنجه براساس جنسیت، مذهب یا قومیت روبرو باشند.
کارشناسان همچنین با اذعان به میزبانی طولانی مدت پاکستان از شهروندان افغانستان و کمک‌های مثبت آنان به پاکستان از جامعه بین‌الملل و کشورهای عضو می‌خواهند به تسهیل اسکان امن شهروندان افغانستان در معرض خطر در سایر کشورها و تضمین حمایت از آنان ادامه دهند.
کارشناسان ملل متحد پاکستان را تشویق می‌کنند تا همکاری خود را با نهادهای مربوطه این سازمان حفظ کند تا امنیت و حفاظت از پناهجویان در این کشور تضمین شود.
