شماری از تولید کنندگان و فروشندگان عسل در هرات از نبود بازار مناسب برای فروش عسل در این ولایت ابراز نگرانی کرده و میگویند که چالشهای اقتصادی سبب کمرنگ شدن بازار فروش عسل شده است.
به گفتهی این تولید کنندگان، عسل یکی از محصولاتی است که بیشتر کسانی که اقتصادشان خوب است از آن استفاده میکنند. اما حالا که مردم با مشکلات اقتصادی مواجه هستند بازار فروش عسل خوب نیست.
احمد صدیق احمدی یکی از تولید کنندگان عسل میگوید: «ما سالانه در فارمهای خود نزدیک به یک تُن تولید و به بازار عرضه میکنیم. با توجه به شرایط فروش ما خیلی کمتر شده و با گذشته قابل مقایسه نیست.»
فروشندگان عسل نیز میگویند که باید در مورد فواید عسل از طریق ریاست صحت عامه و رسانهها برای مردم آگاهی دهی صورت گیرد.
نجیبالله صدیقی، فروشنده عسل میگوید: «باید استفاده از تغذیه سالم و غذای ارگانیک فرهنگ سازی شود، چون برای جامعه ما بهتر است. اروپاییها میگویند که افغانستان بهشت غذای ارگانیک است. تولید عسل در داخل هرات زیاد شده و باید مردم از آن استفاده کنند. استفاده از تولید داخلی باعث رونق اقتصادی میشود.»
سعید آقا حسینی که برای خرید عسل به بازار آمده میگوید: «در قرآن شریف درباره فواید عسل ذکر شده و اکثر مریضی ها منشا آن استفاده از موادی است که سالم نیست. اما عسل از یک جنبه دیگر شفا است و بدن ما به گلوکوز و فرکتوز که در عسل است نیاز دارد.»
در همین حال؛ مسوولان در اتحادیه زنبور دارن ولایت هرات میگویند که سال گذشته به دلیل خشکسالی تولید عسل کمتر از سالهای قبل بوده و به صورت تقریبی ۷۰ تُن به ارزش ۳۰ هزار دالر در فارمهای این ولایت عسل تولید شده است.
محمدعارف واصل؛ رییس اتحادیه زنبور داران هرات میگوید که: « اعداد و ارقام بصورت تقریبی در دست نیست اما ۷۰ تن عسل در هرات در سال گذشته تولید شده، در قسمت صادرات عسل افغانستان به صورت غیرمستقیم صادر میشود. متاسفانه ما عسل را به صورت صادرات نداریم و اعداد ارقامی که وجود دارد، نزدیک ۳۰ هزار دالر صادرات داشتهایم.»
درحال حاضر ۵۰۰ فارم زنبورداری در هرات فعالیت دارد که بیشتر از یکهزار نفر در آن مصروف کار هستند که از این میان ۲۰تن آنان بانوان هستند.
به گفتهی مسوولان در اتحادیه زنبور داران عسل هرات در ولسوالیهای پشتون زرغون، کرخ انجیل و گذره تولید میشود که بیشترین آن در ولسوالی انجیل تولید میشود و صادرات عسل بهطور عمده به کشورهای دبی، ترکیه، امارات متحده عرب، هند و ایران صورت گرفته و بهطور پرچون به کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز صادر شده است.
تاکنون پنج نژاد معروف زنبور عسل در جهان شناسایی شده و پرورش مییابند. متخصصان میگویند آب و هوای افغانستان برای پرورش دو نسل زنبور عسل مناسب بوده و ولایت هرات به دلیل داشتن آب و هوای نسبتا خشک نسبت به دیگر نقاط کشور عسل با کیفیتتر تولید نموده و عسل این ولایت در بازارهای جهانی به فروش میرسد.