هم‌زمان با شدت خشک‌سالی و افزایش ناداری در ولایت مرکزی دایکندی، برای ترویج کشت نبات طبی هنگ، تلاش‌ها در این ولایت از سه سال به این سو ادامه دارند.
نبات هنگ یا انگوزه به‌دلیل داشتن خاصیت دارویی، جایگاه خوبی در بازار جهانی دارد.
کشت این نبات بیشتر در بخش‌های مرکزی و شمالی کشور رایج است و‌محصولات آن همه ساله به هند صادر می‌شود.
کم‌آبی نزدیک به ۷۰ درصد محصولات کشاورزی ولایت دایکندی در مرکز افغانستان را آسیب زده‌است؛ از این‌رو، دهقانان در این ولایت با ترویج نبات هنگ برای مبارزه با خشک‌سالی می‌روند.
محمد رحیم اخلاقی، مرد ۵۶ ساله که مسوول یک شرکت خصوصی تولید تخم‌های اصلاح شده‌ی بذری در شهر نیلی است، از کسانی است که هزاران نهال هنگ را در سال جاری غرس کرده‌است.
اخلاقی سه سال پیش، دانه‌های هنگ را روی زمینش کشت کرد تا به گفته‌ی خودش، طلای سفید حاصل بگیرد.
وی می‌افزاید: « تقریبن تمام زمینهایم را هنگ کشت کردم؛ حدود ۱۵ تا ۱۶ هزار نهال.»
او خوش‌بین است که در هنگامی که دهقانان در ولایت دایکندی از افزایش بی‌پیشینه‌ی خشک‌سالی رنج می‌برند، هنگ بتواند جای‌گزین «پردرآمد، حلال و مفید» برای آن‌ها باشد.
اخلاقی که سال‌ها در بخش کشاورزی و ترویج تخم‌های اصلاح شده در دایکندی فعالیت دارد، امیدوار است که نبات هنگ در میان مردم رایج شود.
به گفته او، در حالی که در دایکندی زمین کشاورزی کافی وجود ندارد و از ره‌گذر خشک‌سالی نیز آسیب شدید دید‌ه‌است، دهقانان با کشت هنگ می‌توانند در زمین کم، حاصل خوب برداشت کنند؛ اما در حال حاضر دهقانان آشنایی کافی با این نبات ندارند.
سازگاری هنگ با اقلیم دایکندی
یاسین‌کوثر، استاد بخش جنگل‌ها و باغداری در دانشکده زراعت دانشگاه دایکندی، می‌گوید دایکندی اقلیم معتدل دارد که برای رشد نبات‌هایی همچون هنگ مناسب است.
او می‌گوید هنگ در هوای خشک و نسبتن سرد و خاک‌های ریگی رشد می‌کند و نیز باران‌های بهاری برای تکامل آن کافی است؛ موضوعی که می‌تواند نگرانی مردم را از بی‌آبی در فصل‌های دیگر سال برای پرورش محصولات شان رفع کند.
این استاد دانشگاه به مسوولان نهادهای حکومتی و غیرحکومتی پیشنهاد می‌کند که برای ترویج همچون نبات‌ها، تمرکز کنند.
به‌گفته‌ی او، دولت می‌تواند در کنار هنگ روی زیره، شیره‌ی بیان و دیگر نبات‌ها که با خشک‌آبی توافق دارند، کار نمایند و آن‌ها را به دهقانان معرفی کنند.
آمار تازه‌ا‌ی از میزان کشت و تولید هنگ در دایکندی وجود ندارد.
در این گزارش نتوانستیم دیدگاه ریاست زراعت طالبان را در این ولایت به‌دست بیاوریم؛ اما مقام‌های طالبان در این ریاست در ماه اسد امسال گفتند که کشت نبات هنگ در دایکندی رو به افزایش است.
نهاد افغان اید/Afghan Aid در سال ۲۰۲۰ از طریق برنامه تنظیم علف‌چر در شش ولسوالی دایکندی از جمله ولسوالی‌های میرامور، خدیر، اشترلی، نیلی و سنگ‌تخت و بندر ، کشتِ نبات طبی هنگ را آغاز کرد.
آن زمان، در این ولسوالی‌ها، در بیش از ۱ هزار و ۲ صد جریب زمین، تخم هنگ کشت شد.
نهال هنگ در سال چهارم به شیره دادن آغاز می‌کند که ممکن است در سال اول مقدار آن کم باشد؛ اما با ضخیم شدن قطر ریشه‌های این نبات، مقدار آن نیز افزایش می‌یابد.
تخم بذری هنگ از شمال کشور به ولایت دایکندی وارد می‌شود و این روزها هر نهال سه ساله‌ی هنگ در شهر نیلی ۱۵ افغانی قیمت دارد. هر کیلو تخم آن نیز ۲۸ هزار افغانی در دکان ها فروخته می‌شود.
نبات هنگ از شمار فرآورده‌های کشاورزی انحصاری در کشورهای افغانستان، تاجیکستان و ایران به شمار می‌رود.
پژوهش‌ها نشان داده‌است که به گونه‌ی اوسط از هر بته هنگ، ۵۰تا ۶۰ گرم شیره به دست می‌آید.
بازار عمده‌ی صادرات شیره‌ی هنگ نیز هند شمرده می‌شود
