ضیاالحق ضیایی، مسؤول خانهی فرهنگی ضیایی در کندز میگوید که پس از تحولات سیاسی در کشور، چالشهای جامعهی فرهنگی افزایش یافتهاست و شاعران و نویسندگان زیادی مجبور بهترک کشور شدهاند.
ضیایی میگوید: «با آمدن امارت (طالبان) برنامههای فرهنگی ما کاهش یافته و در طول یکسال در این خانهی فرهنگی، یک برنامه راهاندازی کردیم؛ در حالی که در گذشته هفتهی یک برنامه برگزار میکردیم.»
او با بیان اینکه در یکسال گذشته هیچ نویسنده و شاعری کتاب یا اثر ادبی را بهچاپ نرساندهاست، گفت: «ما تلاش داریم تا با شاعرانی که در ولایت خودمان و ولایتهای همجوار باقی ماندهاند، نشستها را برگزار کرده و برنامههای فرهنگی را راهاندازی کنیم.»
گفته میشود که خانهی فرهنگی ضیایی، تنها مکان فرهنگی است که در جریان سالهای گذشته گواه برگزاری برنامههای گوناگون با اشتراک چهرههای سرشناس، شاعران و نویسندگان بزرگ کشور بودهاست.
در همین حال، مسؤول این خانهی فرهنگی درکندز میگوید: «نویسندگان و شاعران در این اواخر با مشکلات اقتصادی مواجه بودهاند و ما کوشش میکنیم برای شان کاری انجام بدهیم و شاعران جوان را تشویق کنیم تا اشعار شان را چاپ و نشر کنند.»
لازم بهذکر است که در گذشته در این خانهی فرهنگی، در کنار برنامهی نقد شعر، رونمایی کتابها، خوانش اشعار و برنامههای یادبود از شاعران بزرگ نیز راهاندازی میشد.
از سوی دیگر، شماری از نویسندگان و شاعران در ولایت کندز با ابراز نگرانی از کاهش کارکردهای فرهنگی در این ولایت میگویند که با آمدن امارت (طالبان) نهادها و انجمنهای فرهنگی و شعری در کندز فعالیتهای خود را متوقف کردهاند.
آنان میافزایند که اکثریت نویسندگان، شاعران و فرهنگیان نیز بهخاطر تهدیدهای امنیتی و مشکلات دیگر کشور را ترک نموده و بهکشورهای خارجی پناهنده شدهاند.
حبیب الرحمان فیاض، یکتن از شاعران و نویسندگان کندز میگوید: «نزدیک به ۱۰ سال است که خانهی فرهنگی ضیایی، برنامههای متعددی را میان شاعران و نویسندگان راهاندازی میکند و در یکسال گذشته، انجمنهای زیادی چون آمو، پسرلی و پردیس در کندز فعالیتهای فرهگی داشتهاند.»
او در ادامه گفت: «در یک دههی گذشته، خانهی فرهنگی ضیایی، یکی از مکانهای بیبدیل در راستای برگزاری برنامههای فرهنگی بود؛ البته اکنون دلیل کاهش برنامههای فرهنگی در کندز، خروج شاعران و فرهنگیان از کشور است.»
این چهرهی فرهنگی از مسؤولان فرهنگی طالبان میخواهد که برای رشد فرهنگ و ادبیات در ولایت کندز تلاش کنند.
این درحالی است که خانهی فرهنگی ضیایی از یک دهه بدینسو، فعالیتهای فرهنگی و ادبی را در همکاری با شماری از نویسندگان و شاعران ولایتهای تخار، بدخشان، بغلان و کندز برگزار میکند.
باشندگان کندز نیز با اشاره به کمرنگ شدن فعالیتهای فرهنگی در این ولایت میگویند که در گذشته کندز، از شمار ولایتهایی بودهاست که برنامههای فرهنگی را با اشتراک فرهنگیان ولایتهای همجوار در خانهی فرهنگی ضیایی برگزار میکرد.
شفیقالله و احمد ناصر، دو تن از باشندگان ولایت کندز میگویند: «در گذشته، خانهی فرهنگی ضیایی برنامههای زیادی را برگزار میکرد. مردم هم علاقهی بسیار به اشتراک کردن در این برنامهها داشتند.»
این در حالی است که خانهی فرهنگی ضیایی از سوی ضیاالحق ضیایی، یک تن از تاجران و شاعران کندز، نزدیک به ۱۰ سال پیش تأسیس شد. این خانهی فرهنگی، مزیّن با شعرها و جملههای شاعران زبانهای فارسی و پشتو در دیوارهای آن است که بر روی سنگهای قیمتی کندنکاری شدهاست.