افغانستان

ادامه‌ی تنش‌ میان باشندگان خواجه بهاءالدین و کوچی‌ها

باشندگان روستای مهاجر قشلاق و قوم اندر یا کوچی‌ها که طرف دعوای اخیر استند، تعهد سپردند که تا سه روز آینده که فیصله‌ی نهایی دادگاه در قبال دعوای‌ شان معلوم می‌شود، خانه‌های شان را ترک کرده و به‌ساحه‌ی یاد شده برنمی‌گردند.

محمد امین، یکی از باشندگان ولسوالی خواجه بهاءالدین در این باره به‌خبرنگار تلویزیون آمو گفت: «باشنده‌های قریه‌ی مهاجر قشلاق، به‌شمول قوم اندر که به نام کوچی‌ها نیز یاد می‌شوند، در ولسوالی خواجه بهاءالدین تخار، براساس فیصله‌ی خودشان در حال ترک خانه‌های شان هستند و هیچ‌کسی آنان را مجبور به کوچ اجباری نکرده‌است.»

در تصویری که از این فیصله‌نامه به تلویزیون آمو رسیده‌است، دیده می‌‍‌شود که باشندگان روستای مهاجر قشلاق و قوم اندر یا کوچی‌ها که طرف دعوای اخیر استند، در حضور فرمانده امنیه و معاون والی طالبان در این ولایت تعهد سپرده‌اند که تا سه روز آینده که فیصله‌ی نهایی دادگاه در قبال دعوای شان معلوم می‌شود، خانه‌های شان را ترک و به‌ساحه‌ی یاد شده برنمی‌گردند.

این فیصله‌نامه میان بزرگان دو طرف و به خواست خودشان و مُهر، تأیید و شَست (اثر انگشت) شده‌است و مردم در دو روز اخیر، درحال ترک خانه‌های شان استند.

این درحالی است که در روستای مهاجر قشلاق، نزدیک به ۴۰۰ خانواده زندگی می‌کنند که ۴۵ خانواده‌ی آن را قوم اندر تشکیل می‌دهد. بربنیاد این فیصله، هر دو قوم و هر دو طرف، پس از دعوا و تنش‌های پسین، از این روستا خارج می‌شوند.

روایت باشندگان روستای مهاجر قشلاق

در همین حال، برخی از باشندگان روستای مهاجر قشلاق ولسوالی خواجه بهاءالدین تخار، روایت‌های دیگری از این قضایا دارند.

عبدالصبور، از باشندگان ولسوالی خواجه بهاءالدین تخار به خبرنگار تلویزیون آمو می‌گوید:«به‌تازگی مسؤولان امارت اسلامی (طالبان) به ۴۰۰ خانواده در قریه‌ی ما (مهاجر قشلاق) گفته‌اند که تا سه روز دیگر، خانه‌های‌مان را ترک کنیم.»

به گفته‌ی عبدالصبور، چندی پیش، هیأتی از مسؤولان محلی طالبان به این ولسوالی آمده بودند و به دو طرف دستور دادند که تا نهایی شدن فیصله‌ی دادگاه، از هرگونه تحرکات اجتناب کنند.

شکرالله، باشنده‌ی دیگر ولسوالی خواجه بهاءالدین در این باره می‌گوید: «در یک هفته‌ی گذشته، جنجال‌ها میان کوچی‌ها و مردم بومی دوباره اوج گرفته بود و کوچی‌ها که اکثریت‌شان مسلح هستند، با خلاف‌ورزی از فیصله‌ی هیأت در این مدت، مردم محل را آزار و اذیت کرده و چندین خانواده را به زور کوچ دادند.»

به گفته‌ی شکرالله، درگیری‌های پسین دو جناح، پای فرمانده امنیه‌ی طالبان و معاون والی این گروه را در تخار، به این ولسوالی کشانده‌است.

شکرالله ادامه داد: «حبیب‌الله شاکر، فرمانده امنیه و محمدکاظم طارق، معاون والی طالبان در تخار، روز چهارشنبه ۱۳ میزان به ولسوالی خواجه بهاءالدین رفته و به ۴۰۰ خانواده‌ی روستای مهاجر قشلاق دستور ترک خانه‌های شان را داده‌اند.»

وی می‌گوید که مسؤولان طالبان به باشندگان این روستا سه روز مهلت داده‌اند تا ساحه را ترک کنند و  از مهلت تعیین شده، یک روز گذشته‌است و مردم در حال ترک خانه‌های ‌شان استند.

گل محمد، یکی دیگر از باشندگان ولسوالی خواجه بهاءالدین تخار، در صحبت با خبرنگار تلویزیون آمو، می‌گوید: «در دو هفته‌ی پسین، چندین درگیری میان کوچی‌ها و مردم محلی در روستاهای نو بهار و لاله گذر صورت گرفت و کوچی‌ها پس از تنش لفظی در روستای نوبهار، بالای مردم محل بمب دستی پرتاب کردند و مردم محلی بمب را دوباره به طرف کوچی‌ها پرتاب کردند که در نتیجه‌ی انفجار بمب دستی، سه کوچی کشته و چهارتن شان زخمی شدند.»

گل محمد می‌افزاید که پس از این روی‌داد، نیروهای طالبان مردم این روستا را بازداشت و به ولسوالی بردند؛ اما پس از دو روز، با پا درمیانی ریش‌سفیدان رها شدند.

ظاهرخان درانی، یکی از بزرگان قوم اندر (کوچی‌ها) در ولسوالی خواجه بهاءالدین تخار به‌خبرنگار تلویزیون آمو می‌گوید: «قضیه به قسمی نیست که در بعضی رسانه‌ها نشر شده‌است. ما قباله و اسناد شرعی و قانونی در دست داریم و در جریان جنگ‌های داخلی به پاکستان مهاجر شده بودیم و زمین‌های ما از سوی زورمندان وقت که قاضی کبیر و ملک تاتار نام داشتند، به مردم توزیع شده‌است.»

او ادامه داد که آنان در زمان حکومت حامد کرزی و اشرف غنی نیز برنده‌ی دعوا در دادگاه شده بودند؛ اما نتوانستند زمین و خانه‌های شان را پس بگیرند.

درانی می‌افزاید: «چندی پیش، هیأتی از امارت اسلامی (طالبان) به ولسوالی آمده بود و از دو طرف خواست تا هنگام صدور حکم محکمه، از هرگونه تحرک دست بکشیم.»

به گفته‌ی او، باشندگان محل بالای یک خانه‌ی آنها بمب دستی پرتاب کرده‌اند که در نتیجه یک زن پیر زخمی شده و اکنون در بیمارستان درحالت کُما قرار دارد.

او گفت:«پس از این جنجال، قومندان امنیه و معاون والی به ساحه آمدند و در حضور آنان، دو طرف؛ یعنی هم اقوام مهاجر قشلاق و هم ۴۵ خانواده‌ی قوم اندر، فیصله کردیم تا خانه‌های خود را تا صدور حکم محکمه ترک کنیم.»

قابل ذکر است که ظاهرخان، هرگونه زورگویی و استفاده از سلاح از سوی خودشان را برضد مردم محل رد کرده و افزود: «اگر ما زور می‌داشتیم و نیروهای امارت (طالبان) پشتیبان ما می‌بود، بالای ما بمب پرتاب نمی‌شد، لت‌وکوب نمی‌شدیم. ما خواهان حل موضوع از راه مسالمت‌آمیز هستیم، نه از راهِ زور.»

در همین حال، خواستیم نظر مسؤولان محلی طالبان در ولایت تخار را در مورد این موضوع بگیریم؛ اما با تلاش‌های پی‌هم، مؤفق به دریافت دیدگاه آنان نشدیم.

بربنیاد گفته‌های منابع آگاه، برای باشندگان روستاهای ولسوالی خواجه بهاءالدین تخار، از سوی قاضی کبیر و ملک تاتار در زمان حکومت برهان‌الدین ربانی، در این ساحات زمین‌هایی توزیع شده بود.

این در حالی است که قوم اندر (کوچی‌ها) که در گذشته ساکن این مناطق بودند و در جریان جنگ‌ها به پاکستان مهاجر شده بودند، به تازگی از پاکستان بازگشته و ادعا می‌ورزند که این زمین‌ها در مالکیت آن‌ها است و این زمین‌ها در زمان حکومت محمد ظاهرشاه، به آنان داده شده و اسناد و قباله‌ی قانونی نیز دارند.