روزنامه نیویارک تایمز در گزارشی نوشته است که با گذشت بیش از سه سال از حاکمیت طالبان، افغانستان همچنان در وضعیت وخیم اقتصادی قرار دارد و از لحاظ سیاسی منزوی باقی مانده است.
این گزارش به طرح طالبان برای احداث یک بزرگراه در دهلیز واخان، نوار باریک و کوهستانی در شمالشرق افغانستان، اشاره کرده است. هدف از این پروژه، اتصال افغانستان به چین و تبدیل کشور به مرکز تجارت بینالمللی عنوان شده است.
با این حال، منتقدان هشدار دادهاند که این جاده ممکن است به یک پروژه بیسرانجام تبدیل شود.
بر بنیاد این گزارش، تصاویر ماهوارهای شرکت مکسار نشان میدهد که در سمت افغانستان، از ماه اوت تاکنون هیچ ساختوساز جدیدی در گذرگاه وخجیر انجام نشده و بخش تکمیلشده جاده در زمینهای ناهموار، کمتر از یک کیلومتر مانده به مرز متوقف شده است.
ذبیحالله امیری، رئیس اداره اطلاعات محلی طالبان، درباره این پروژه گفته است: «دولت ما بودجه کافی ندارد. ما امیدواریم که چین کمک کند.»
طالبان میگویند که نخستین گام، آسفالت کردن یک مسیر ۴۸ کیلومتری از جاده خاکی در غرب مرز چین است، اما هنوز ۳۲۰ کیلومتر دیگر نیازمند بهبود اساسی است.
نیویارک تایمز در این گزارش نوشته است: «در نهایت، این مسیر به احداث پلهای مستحکم و حذف گذرگاههای رودخانهای نیاز دارد که در فصل پرآبی غیرقابل عبور میشوند.»
در صورت تکمیل این جاده پاکستان دور زده خواهد شد، زمان سفر بین آسیای مرکزی و چین کاهش خواهد یافت، و تجارت مواد معدنی نایاب، از جمله لیتیوم، کبالت و طلا، رونق خواهد گرفت.
حامیان این پروژه معتقدند که این مسیر، افغانستان را به جایگاه تاریخی خود در جاده ابریشم بازمیگرداند.
عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت طالبان، در این باره گفته است: «چین در حال توسعه یک نسخه مدرن از جاده ابریشم از طریق شبکهای بینقارهای از مسیرهای زمینی و دریایی است، و واخان نیز بخشی از این پروژه محسوب میشود.»
در گزارش آمده است که شرکتهای چینی از زمان تسلط طالبان قراردادهای متعددی برای استخراج مواد معدنی نایاب در افغانستان امضا کردهاند. اما علیرغم ادعای طالبان درباره تمایل چین به توسعه تجارت از طریق دهلیز واخان، پکن تاکنون از اجرای پروژههای زیرساختی بزرگ خودداری کرده است.