دیدبان حقوق بشر در گزارش تازه‌اش گفته است که افغانستان یکی از بالاترین آمارهای ناپدیدشدگان اجباری در جهان را دارد.
این گزارش که به مناسبت ۳۰ اگست، روز جهانی ناپدیدشدگان منتشر شده است نشان می‌دهد که از اواخر دهه ۱۹۷۰ تاکنون، ده‌ها هزار نفر در افغانستان پس از بازداشت توسط نیروهای دولتی یا گروه‌های شبه‌نظامی ناپدید شده‌اند.
این نهاد حقوق بشری تأکید دارد که مقامات از هر جناح و در هر دوره‌ای در افغانستان از ناپدیدسازی اجباری به عنوان ابزاری برای سرکوب مخالفان استفاده کرده‌اند.
در گزارش آمده است: «در روز جهانی ناپدیدشدگان، مدافعان حقوق بشر که برای پایان دادن به مصونیت‌های دیرینه در افغانستان تلاش می‌کنند، باید یاد قربانیان و خانواده‌هایی را گرامی بدارند که همچنان در انتظار پاسخ هستند.»
دیدبان حقوق بشر ناپدیدسازی اجباری را به عنوان یک جنایت جدی بین‌المللی توصیف کرده و تأکید می‌کند تا زمانی که سرنوشت افراد ناپدیدشده مشخص نشود، این جنایت ادامه خواهد داشت.
این گزارش همچنین طالبان را به عنوان یکی از بازیگران اصلی این نوع سرکوب در ۴۶ سال گذشته معرفی کرده و تأکید می‌کند که این گروه از ناپدیدسازی اجباری به عنوان ابزاری برای ایجاد وحشت و کنترل مخالفان استفاده کرده است.
در گزارش آمده است که قربانیان این جنایت شامل صدها نفر از نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان هستند که بسیاری از آنها پس از بازداشت، به صورت غیرقانونی اعدام شده‌اند. همچنین زنانی که هفته‌ها در بی‌خبری به سر برده‌اند، در زمره قربانیان قرار دارند.
در بخشی دیگر از گزارش اشاره شده است که انتشار فهرستی از ناپدیدشدگان افغانستان پس از کودتای کمونیستی ۱۹۷۸، به خانواده‌های قربانیان اجازه داد که بالاخره مراسم سوگواری برای عزیزانشان برگزار کنند. این فهرست، که به «فهرست مرگ» معروف است و شامل ۴۷۸۵ نام بود، تنها بخشی از ده‌ها هزار نفری را در بر می‌گرفت که بین سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۷۹ به زور ناپدید و احتمالاً اعدام شده بودند.
دیدبان حقوق بشر همچنین به موارد ناپدیدسازی‌های اجباری در طول درگیری‌های شدید کابل بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ اشاره کرده و گزارش داده است که بیش از ۶۰۰ نفر توسط نیروهای شبه‌نظامی مختلف از جمله شورای نظار، اتحاد، جنبش، حزب وحدت و طالبان بازداشت و ناپدید شده‌اند. این افراد شامل دانشجویان، روزنامه‌نگاران، دوکانداران و دیگر غیرنظامیان بوده‌اند.
این نهاد حقوق بشری در پایان گزارش خود یادآور می‌شود که بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸، نیروهای پولیس مورد حمایت ایالات متحده در قندهار مسئول حدود ۲۲۰۰ مورد ناپدیدسازی اجباری از جمله طالبان و همچنین غیرنظامیان بوده‌اند. با این حال، هیچ نهادی که در این ناپدیدسازی‌ها دخیل بوده، تاکنون مسئولیت آن را نپذیرفته است.
