افغانستان

تصمیم درباره تمدید ماموریت سینیرلی اوغلو تاهنوز گرفته نشده است

ماموریت فریدون سینیرلی اوغلو، هماهنگ کننده ویژه ملل‌ متحد فردا پایان می‌‌یابد اما تاکنون‌ در مورد تمدید ماموریت او تصمیمی گرفته نشده است.

آقای سینیرلی اوغلو در در ۲۵ ماه اپریل سال ۲۰۲۳ به این سمت گماشته شد. او به دستور دبیرکل ملل‌متحد، ارزیابی‌های مستقلی از افغانستان انجام داد که سرآغاز تلاش‌های تازه جهانی برای حل مساله افغانستان بود.

ارزیابی‌های مستقلی که او به نمایندگی از دبیر کل ملل‌متحد انجام داد، در پایان ماه دسامبر ۲۰۲۳ از سوی شورای امنیت ملل‌متحد در چارچوب قطع‌نامه ۲۷۲۱ این شورا تصویب شد.

حالا به‌گفته منابع، ارزیابی‌های مستقل آقای اوغلو به نقشه‌راه جهان برای حل مساله افغانستان مبدل شده‌اند، و بر بنیاد آن نشست دوحه برگزار شد.

بر بنیاد ارزیابی آقای سینیرلی اوغلو، رای‌زنی‌ها در مورد تعیین یک فرستاده ویژه از سوی ملل‌متحد برای افغانستان ادامه دارند.

سینیرلی اوغلو همچو که دکترای علوم سیاسی و روابط بین‌المللی دارد؛ در سال ۲۰۱۵ وزیر خارجه دولت موقت ترکیه و از سال ۲۰۰۹ الی ۲۰۱۵ به حیث معاون دایمی وزارت خارجه این کشور ایفای وظیفه کرده است.

شورای امنیت ملل‌متحد این ارزیابی‌ها را در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۳ در چارچوب قطع‌نامه ۲۷۲۱ این شورا تصویب کرد؛ ملل‌متحد به‌دنبال تصویب این قطع‌نامه، ماموریت آقای سینیلر اوغلو را تا پایان ماه فبروری تمدید کرد.

فردا پنج‌شنبه (۲۹ ماه فبروری) ماموریت وی پایان می‌یابد، اما از تمدید دوباره ماموریت او حرفی گفته نشده است.

فریده محبی، عضو جنبش اتحاد و همبسته‌گی زنان افغانستان در این باره به آمو گفت: «در چنین وضعیت بدون تردید گزارشش آقای اوغلو از همه ابعاد دارایی اهمیت و تاثیر فوق‌العاده برای آینده افغانستان و نحوی تعامل جهان در شرایط کنونی خواهد بود.»

در ارزیابی‌های مستقل دبیرکل ملل‌متحد‌ که از سوی آقای‌ سینیرلی اوغلو انجام شده بود، در کُل، راه‌حل افغانستان برگشت به روند گفت‌وگو‌ها به‌ویژه پی‌گیری گفت‌وگوهای میان افغانان؛ افزون بر تعیین یک فرستاده ویژه از سوی ملل‌متحد برای افغانستان؛ تاکید شده است.

چنان‌که نشست دوحه برگزار شد و رای‌زنی‌ها در مورد تعیین یک فرستاده ویژه در شورای امنیت ملل‌متحد نیز ادامه دارند.

ارزیابی‌های مستقل در سه بخش و در ۲۱ صفحه تدوین شده‌اند.

ادغام دوباره افغانستان به جهان، وضعیت اقتصادی و حقوق‌بشری و ایجاد دولت فراگیر از موارد مهم این ارزیابی در مورد افغانستان است.

فضل‌الهادی وزین، فعال سیاسی در این باره نظرش را چنین نظراش را چنین ابراز می‌کند: «درباره نوعیت گزارش می‌توان دیدگاه‌های متفاوت داشت؛ اما در کُل این تلاش آقای سینیرلی اوغلو در ترتیب و تهیه گزارشی همه جانبه پیرامون افغانستان در کُل دارایی نقاط مثبت و مهم است.»

به‌گفته‌ منابع؛ ملل‌متحد ماموریت آقای اوغلو را به علت هماهنگی برای برگزاری نشست دوحه تا پایان ماه فبروری تمدید کرده بود.

او در این مدت به کابل نیز سفر کرد با شماری از مقام‌های طالبان و سیاست‌گران‌ نیز دیدار کرد.

منابع افزود که سینیرلی اوغلو تلاش کرد تا طالبان را برای حضور در نشست دوحه و موافقت با پیش‌نهاد تعیین یک فرستاده ویژه برای افغانستان قناعت دهد.

تلاش‌هایی که ظاهرن بی‌نتیجه بودند؛ چون طالبان در نشست دوحه شرکت نکردند و با تعیین فرستاده ویژه پیوسته مخالفت دارند.

اما نگاه طالبان به ماموریت آقای اوغلو تا اندازه‌ای مثبت بود.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در ماه جنوری سال روان میلادی گفته بود: «در مورد ماموریت آقای اوغلو باید بگویم، نسبتاً آن‌ها هماهنگی زیادی با امارت(طالبان) داشتند، رفت و آمدهای شان موثر بود، تا حدی گزارش‌های که ارایه شد دقیق و خوب بوده تا حدی که بزرگان با آن‌‌ها ملاقاتی داشته، تاثر شان این بود‌ که آن‌ها تا حدی واقعیت‌ها را خوب می‌دانند که درک کنند و‌ وضعیت افغانستان را.»

برخی منابع دیگر به آمو می‌گویند، آقای سینیرلی اوغلو خود یکی از چهره‌های‌ست که ممکن هم‌چون فرستاده ویژه برای افغانستان گماشته شود.

به‌گفته منبع قرار بر این بود، که پیش از پایان ماموریت او، در پایان ماه فبروری سال جاری میلادی، فرستاده ویژه ملل متحد برای افغانستان تعیین شده باشد؛ اما ظاهرن به‌دلیل اختلاف‌های جهانی تعیین چنین فرستاده به تاخیر افتاده و ماموریت آقای سینیرلی اوغلو هم فردا پایان می‌یابد.