دیدبان حقوق بشر در گزارش سالانه خود با ابراز نگرانی از وخامت وضعیت حقوق بشری در افغانستان گفته است طالبان به نقض گسترده حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران همچنان ادامه داده است.
این نهاد در گزارش خود افزوده است بحران اقتصادی افغانستان نیز بدتر شده است و بیش از ۲۸ میلیون تن که حدود دو سوم جمعیت کشور را تشکیل میدهد به کمک های بشردوستانه نیاز دارند.
این نهاد تاکید کرده است که اعمال ممنوعیت های طالبان بالای کار زنان در ملل متحد و سازمان‌های بین‌المللی بشردوستانه، این بحران را تشدید کرده است.
در همین حال فرشته عباسی، پژوهشگر افغانستان در دیدبان حقوق بشر، گفته است: «طالبان به خواست‌های مردم برای حقوق و پاسخ‌گویی با سرکوب بیش‌تر، به ویژه در برابر زنان و دختران پاسخ داده است».
خانم عباسی از جامعه جهانی خواسته است که طالبان را برای پایان دادن به نقض حقوق بشری زنان تحت فشار قرار دهد.
از سویی هم، کارشناسان دیدبان حقوق بشر وضعیت حقوق بشر در بیش از صد کشور را بررسی کرده اند که از این میان افغانستان تنها کشوری بوده است که در جریان سال گذشته زنان و دختران به طور رسمی از تحصیلات مکتب‌ها و دانشگاه‌ها منع شدند.
علاوه بر این طالبان همچنین حضور زنان در بسیاری از مکان‌های عمومی، از جمله پارک‌ها را ممنوع کرده است و ساست های همراهی زنان از سوی یک محرم در بیرون از خانه همچنان پابرجاست.
به گفته این سازمان، این سیاست ها آزادی حرکت زنان را به «شدت» محدود کرده است.
در همین حال تیرانا حسن، مدیر اجرایی دیدبان حقوق بشر در این گزارش گفته است که سال ۲۰۲۳ در جهان سال سرکوب حقوق بشر و جنایات جنگی بوده است.
با این حال، او تاکید کرده است که امکان تغییر در رویکرد کشورها در قبال حقوق بشر وجود دارد و از دولت ها خواست که به تعهدات حقوق بشری خود پایبند باشند.
سرکوب اعتراضات زنان، بازداشت‌های خودسرانه زنان معترض، ناپدید شدن برخی زنان پس از بازداشت‌ها و شکنجه آنان و اعضای خانواده آنان از جمله اقدام‌های طالبان است که در این گزارش از آن یاد شده است.
بر مبنای این گزارش، ممنوعیت کار زنان بسیاری از زنان افغانستان را از امرار معاش محروم کرده است.
دیدبان حقوق بشر همچنین به قتل‌های انتقام جویانه و ناپدید شدن برخی مقام‌های دولتی پیشین و نیروهای امنیتی افغانستان نیز اشاره کرده است.
این گزارش با اشاره به بازداشت مطیع‌الله ویسا، فعال حقوق آموزش گفته است افغانستان در سال گذشته ۲۰۲۳ شاهد سرکوب مداوم جامعه مدنی به ویژه زنان افغانستان، سرکوب گسترده رسانه‌های کشور و بازداشت روزنامه‌نگاران افغانستان بوده است.
دیدبان حقوق بشر، تسلط طالبان بر افغانستان، تحریم‌های خارجی، خشکسالی چندین ساله را از عوامل اصلی تشدید فقر در کشور دانسته است.
با آنکه طالبان همواره بر عدم حضور و سرکوب داعش در افغانستان سخن میزنند دیده‌بان حقوق بشر گفته است که حمله‌های داعش بر غیرنظامیان به ویژه هدف قرار دادن مردم هزاره و شیعه تداوم پیدا کرده است.
