سخنگوی وزارت داخله طالبان به رویترز گفته است که طالبان در حال ایجاد یک شبکه نظارت دوربین در مقیاس بزرگ برای شهرهای افغانستان هستند که می‌تواند شامل تغییر برنامه‌ای باشد که توسط امریکایی ها پیش از خروج آنان در سال ۲۰۲۱ طراحی شده بود، زیرا مقام‌های آنان به دنبال تکمیل طرح نصب هزاران دوربین در سراسر کابل، پایتخت کشور هستند.
به گفته این سخنگوی طالبان، حکومت آنان که بر بازگرداندن امنیت و سرکوب داعش تأکید کرده است همچنین با شرکت چینی سازنده تجهیزات مخابراتی «هواوی» در مورد همکاری احتمالی مشورت کرده است.
رویترز گزارش داده است که براساس مطالبی که از این نشست ها به دست آمده، پیشگیری از حمله‌های گروه های شبه نظامی بین المللی از جمله گروه هایی مانند داعش در مرکز تعامل بین طالبان و بسیاری از کشورهای خارجی از جمله ایالات متحده و چین قرار دارد. اما برخی از تحلیلگران توانایی رژیم کم پول برای تامین مالی این برنامه را زیر پرسش می‌برند و گروه‌های حقوق بشری ابراز نگرانی کرده‌اند که از هرگونه منابع برای سرکوب معترضان استفاده شود.
جزئیاتی از چگونگی قصد طالبان برای گسترش و مدیریت نظارت جمعی، از جمله دستیابی به طرح ایالات متحده، قبلاً گزارش نشده است.
عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت امور داخله به رویترز گفت که عرضه انبوه دوربین که شامل تمرکز بر «نقاط مهم» در کابل و جاهای دیگر است، بخشی از یک استراتژی امنیتی جدید است که چهار سال طول می کشد تا به طور کامل اجرا شود.
او گفت: «در حال حاضر روی نقشه امنیتی کابل کار می‌کنیم که توسط کارشناسان امنیتی (در حال تکمیل) است و زمان زیادی را می‌گیرد. ما در حال حاضر دو نقشه داریم، یکی توسط ایالات متحده برای دولت قبلی و دوم توسط ترکیه تهیه شده است.»
او جزئیاتی را در مورد زمان انجام طرح ترکیه ارائه نکرد.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده گفته است که واشنگتن با طالبان «شراکت» نمی‌کند و «به طالبان واضح ساخته است که مسئولیت آنهاست که اطمینان حاصل کنند که هیچ پناهگاه امنی برای تروریست ها ایجاد نمی کنند.»
به گفته رویترز، سخنگوی دولت ترکیه به درخواستی برای اظهار نظر پاسخ نداد.
قانع گفت که طالبان در ماه اگست در مورد این شبکه احتمالی با هواوی “گفتگوی ساده” داشته‌اند، اما هیچ قرارداد یا برنامه محکمی به دست نیامده است.
بلومبرگ نیوز در ماه اگست گزارش داد که هواوی به نقل از یک فرد آشنا با این بحث کرد و در مورد قرارداد نصب یک سیستم نظارتی با طالبان به توافق شفاهی رسیده است.
هواوی در ماه سپتمبر به رویترز گفت که در این دیدار «هیچ طرحی مورد بحث قرار نگرفت.»
سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت که از بحث‌های خاص آگاه نیست اما افزود: «چین همیشه از روند صلح و بازسازی در افغانستان حمایت کرده و از شرکت های چینی برای انجام همکاری‌های عملی مربوطه حمایت کرده است.»
قطع برق، نگرانی حقوقی
به گفته طالبان، بیش از ۶۲ هزار دوربین در کابل و دیگر شهرها وجود دارد که از یک اتاق کنترل مرکزی نظارت می‌شوند. بر بنیاد اطلاعات حکومت پیشین که برای امنیت به شدت به نیروهای بین المللی تحت رهبری غرب متکی بود، آخرین به روز رسانی عمده سیستم دوربین کابل در سال ۲۰۰۸ رخ داد.
زمانی که نیروهای بین المللی به رهبری ناتو در جنوری ۲۰۲۱ به تدریج بیرون شدند، امرالله صالح، معاون رئیس جمهور پیشین، گفت که دولت او سیستم نظارت دوربینی کابل را ارتقاء خواهد داد. او به خبرنگاران گفت که این طرح ۱۰۰ میلیون دالری توسط ائتلاف ناتو پشتیبانی شده است.
صالح در سپتمبر به رویترز گفت که برنامه‌ای که آنان در اوایل ۲۰۲۱ طرح ریزی کرده بودند متفاوت بود و زیربنای این برنامه تخریب شده است.
مشخص نیست که آیا طرحی که صالح به آن ارجاع داده شبیه به طرح هایی است که طالبان می گویند به دست آورده‌اند یا خیر، و نه اینکه حکومت آنان را اصلاح خواهد کرد.
جاناتان شرودن، کارشناس مرکز تحلیل‌های دریایی در امور افغانستان، گفت که یک سیستم نظارتی «برای طالبان مفید خواهد بود، زیرا به دنبال جلوگیری از حمله گروه‌هایی مانند داعش به اعضای طالبان یا مواضع دولتی در کابل هستند.»
طالبان در حال حاضر از نزدیک مراکز شهری را با خودروهای نیروهای امنیتی و پست‌های بازرسی منظم زیر نظر دارند.
مدافعان حقوق و مخالفان رژیم نگران هستند که نظارت بیشتر ممکن است اعضای جامعه مدنی و معترضان را هدف قرار دهد.
اگرچه طالبان به ندرت بازداشت‌ها را تایید می‌کنند، کمیته حفاظت از خبرنگاران می‌گوید که حداقل ۶۴ خبرنگار از زمان تصرف این گروه بازداشت شده‌اند.
به گفته معترضان، ویدئوها و شاهدان رویترز، تظاهرات علیه محدودیت‌های زنان در کابل توسط نیروهای امنیتی به زور شکسته شده‌اند.
مت محمودی از عفو بین‌الملل گفت که اجرای یک سیستم نظارت جمعی تحت پوشش «امنیت ملی» الگوی طالبان را برای ادامه سیاست‌های سخت‌گیرانه‌اش که حقوق اساسی را نقض می‌کند، قرار می‌دهد.
طالبان شدیدا این موضوع را رد می‌کند که سیستم نظارتی ارتقا یافته حقوق افغان‌ها را نقض کند.
قانع گفت که این سیستم با آنچه دیگر شهرهای بزرگ از آن استفاده می‌کنند قابل مقایسه است و به صورت مستقیم عمل می‌کند.
تحلیلگران امنیتی می‌گویند که این طرح با چالش‌های عملی روبرو است.
قطع متناوب روزانه برق در افغانستان به این معناست که دوربین‌های متصل به شبکه مرکزی بعید است که تغذیه ثابت را ارائه دهند. به گفته این شرکت دولتی برق، تنها ۴۰ درصد از مردم افغانستان به برق دسترسی دارند.
طالبان همچنین پس از یک انقباض اقتصادی گسترده و برداشتن کمک‌های زیادی که پس از تسلط آنها به دست می‌آیند، باید کمک مالی پیدا کنند.
به گفته فرمانده ارتش طالبان، دولت در سال ۲۰۲۲ گفت که بودجه سالانه آن بیش از دو میلیارد دالر است که هزینه های دفاعی بزرگترین جزء آن است.
خطرات ستیزه‌جویی
گفتگو با هواوی چند ماه پس از دیدار چین با پاکستان و سرپرست وزارت خارجه طالبان صورت گرفت و پس از آن طرفین بر همکاری در زمینه مبارزه با هراس افگنی تأکید کردند. مقابله با ستیزه جویی همچنین یکی از جنبه‌های کلیدی توافق خروج نیروها در سال ۲۰۲۰ است که ایالات متحده با طالبان منعقد کرد.
چین علنا نگرانی خود را نسبت به جنبش اسلامی ترکستان شرقی (ETIM)، یک سازمان جدایی طلب مسلح در منطقه غربی سین کیانگ اعلام کرده است.
مقامات امنیتی و گزارش‌های سازمان ملل می‌گویند که ETIM احتمالاً تعداد کمی جنگجو در افغانستان دارد. ETIM برای اظهارنظر در این باره دسترس نیست.
داعش همچنین خارجی‌ها را در افغانستان تهدید کرده است. افراد این کشور سال گذشته به هتلی که مورد علاقه تجار چینی بود حمله کردند که در آن چندین شهروند چینی زخمی شدند. یک دیپلمات روس نیز در یکی از حملات کشته شد.
طالبان انکار می‌کنند که شورشیان حکومت آنها را تهدید می‌کنند و می‌گویند که از خاک افغانستان برای انجام حملات در جاهای دیگر استفاده نخواهد شد. آنها به طور علنی حمله به هسته‌های داعش در کابل را اعلام کرده‌اند.
توماس وست، نماینده ویژه ایالات متحده برای افغانستان در یک سمینار عمومی در ۱۲ سپتمبر گفت: «از اوایل سال ۲۰۲۳، حملات طالبان در افغانستان حداقل هشت رهبر کلیدی (داعش در افغانستان) را که برخی از آنها مسئول توطئه‌های خارجی بودند، برکنار کرد.
یک گزارش نظارتی سازمان ملل در ماه جولای می گوید که بیش از شش هزار جنگجوی داعش و اعضای خانواده آنها در افغانستان هستند.
تحلیلگران می‌گویند نظارت شهری به طور کامل حضور آنها را برطرف نخواهد کرد.
شرودن گفت که مکان‌های “پایگاه خانگی” جنگجویان داعش در افغانستان در مناطق کوهستانی شرقی است. بنابراین در حالی که دوربین‌های موجود در شهرها ممکن است به جلوگیری از حملات کمک کنند. بعید است که نقش زیادی در شکست نهایی آنها داشته باشند.
