افغانستان دوسالگی سقوط جمهوریت

مهمترین تحولات امنیتی افغانستان در روز سیزدهم آگست ۲۰۲۱

دو سال پیش در چنین روزی ولایت‌های بادغیس، غور، قندهار، هلمند، زابل و ارزگان یکی پی‌ دیگری به دست طالبان سقوط کردند.

تا روز ۱۳ آگست ۲۰۲۱ طالبان اداره ۱۷ ولایت را به دست گرفتند و دولت پیشین حاکمیت بر ولایت‌های جنوبی و غربی کشور را به‌گونه کامل از دست داد.

در کابل روند تخلیه نیروهای خارجی ادامه داشت. به گفته منابع ۳ هزار سرباز امریکایی، ۶۰۰ سرباز بریتانیایی و چند‌صد سرباز کانادایی برای ماموریت تخلیه به فرودگاه کابل آمده بودند.

والی پیشین بادغیس درباره چگونگی سقوط این ولایت به آمو گفت که پس از پا درمیانی برخی از بزرگان محلی در تفاهم با طالبان زمانی از جنگ دست کشید که به باور او دیگر انگیزه جنگیدن باقی نمانده بود.

حسام‌الدین شمس؛ والی پیشین بادغیس در این باره گفت: «ما بازداشت نشدیم، براساس یک تفاهم از جنگ دست کشیدیم. انگیزه برای جنگ وجود نداشت، ارزش‌ها از دست رفته بود، ما باید برای چه می‌‌جنگیدیم؟»

والی پیشین زابل هم درباره چگونگی سقوط این ولایت به آمو می‌گوید که به دلیل نبود کمک و سقوط ولایت‌های هم‌‌جوار زابل ادامه جنگ با طالبان به باور او خودکشی بود.

حمیدالله توخی؛ والی پیشین زابل تاکید کرد: «وقتی قندهار سقوط کرده بود، ارزگان و غزنی سقوط کردند، بودن در زابل به معنای خودکشی و کشتن سربازها بود. دیگر نتیجه نداشت، اگر تا امروز هم جنگ می‌کردیم.»

اما والی پیشین ولایت غور در مورد سقوط غور به دست طالغور به آمو می‌گوید که توجه کم‌تر حکومت مرکزی به غور از عوامل مهم سقوط این ولایت بود.

عبدالظاهر فیض‌زاده؛ والی پیشین غور خاطرنشان کرد: «از هر نظر ما امکانات پایین‌تری داشتیم. توجه حکومت مرکزی به غور نسبت به هرات و فراه کم‌تر بود. با آن هم غور زمانی سقوط کرد که‌ زون غرب سقوط کرده بود.»

با‌ این حال در ۱۳ آگست ۲۰۲۱ طالبان وارد قول‌ اردوی ظفر در حومه‌ شهر هرات شدند و محمد اسماعیل‌خان، عبدالرحمان رحمان معین پیشین امنیتی وزارت داخله و مقام‌های پیشین محلی‌ هرات که پس از سقوط شهر هرات به این قول‌اردو پناه برده بودند از سوی طالبان اسیر شدند.

هرچند طالبان، به شمول محمد اسماعیل‌خان همه را دوباره آزاد کردند، اما این‌که او چه‌گونه و چرا به دست طالبان اسیر شد، از پهلوهای پنهان مساله است که تاهنوز روشن نشده است.